«Η ζωή πάντοτες ναυπηγεί ναυάγια». Όλοι στο έλεός της. Το μέλλον είναι ο θάνατος. Πώς μπορεί, λοιπόν, κάποιος με τον θάνατο του άλλου, να γίνεται ξεδιάντροπος;
Ο θάνατος και η είδηση του θανάτου έχουν έναν κανόνα. Σεβασμό.
Δεν είναι ανάγκη να πενθήσεις, αλλά δεν είναι ώρα να δηλώσεις την αντιπάθειά σου πάνω σε τάφο ανοικτό. Δείξε μια στάλα σεβασμό στον άταφο νεκρό.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει εκείνη τη φράση την κολοβωμένη, την κακοπαθημένη, «ο αποθανών δεδικαίωται», που μεταφράζεται με πληθωρικούς λόγους, εξωραϊστικές υπερβολές, ωραιοποιήσεις και αγιογραφίες, που αδικούν τον άνθρωπο, γιατί τον απεκδύουν από το πραγματικό βάρος του, τις διαστάσεις και τις γραμμές του, τις αντιφάσεις του, οι οποίες εντείνονται ανάλογα με τη φιλοδοξία του. Κι αν σε κάτι δεν διαφωνεί κανείς ήταν ότι ο επιφανής εκλιπών δεν έπασχε από έλλειμμα φιλοδοξίας, «τόλμης και δυναμισμού στους οικονομικούς ανταγωνισμούς».
Οι νεκρολογίες, το δημοσιογραφικό ξόδι, πρέπει να είναι ακριβείς. Οι θεωρούμενοι καλύτεροι στο είδος τους, όπως αυτοί της εφημερίδας «New York Times», φτιάχνουν πορτρέτα, αποφεύγοντας να αποσιωπούν «σκοτεινά σημεία». Γι’ αυτό και οι νεκρολογίες τους δεν εγκλωβίζονται στα στενά όρια της επικαιρότητας, αλλά έχουν και ιστορική αξία. Ακόμη και στης Google τα χρόνια, που είναι παιχνιδάκι τα «σεντόνια».
Έριξα μια ματιά στις διαδικτυακές πλατείες και τσίμπησα πάλι πολλές κακίες. Φτηνές, χοντροκομμένες. Ξέρω τι νεύρο ερεθίζεται με τα δημόσια πρόσωπα. Δεν χρειάζεται να κάνω ζουμ.
Δεν εκπλήσσομαι με τους προσωποφάγους. Νόμιζα, όμως, ότι ο θάνατος είναι το μέγα όριο για τους γήινους. Νόμιζα ότι μπροστά στην αποπραγμάτωση του πραγματικού μπαίνεις στο χώρο του στοχασμού. Σκέψεις για το τι είσαι εσύ σ’ αυτή τη σύντομη διαδρομή. Αύριο δεν θα ζεις, θα έχεις χάσει τις ελπίδες σου, δηλαδή. Κι αυτό δεν είναι κακό. Τραγικό είναι να είσαι νεκρός, πριν να γίνεις.
