Η πιο αμφίρροπη προεκλογική εκστρατεία των τελευταίων δεκαετιών στην Αμερική φτάνει στο τέλος της. Οι Αμερικανοί εκλέγουν πρόεδρο σε τρεις ημέρες.
Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο κόσμος όλος θα είναι διαφορετικός, ανάλογα με το αν είναι ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Κάμαλα Χάρις που θα ορκιστεί Πρόεδρος το μεσημέρι της 20ης Ιανουαρίου, όπως ορίζει το Σύνταγμα.
Χωρίς υπερβολή, το μέλλον της αμερικανικής δημοκρατίας, η γεωπολιτική σκακιέρα και οι παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις εξαρτώνται από το αποτέλεσμα των εκλογών της Τρίτης. Οσο κι αν η εποχή κατά την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούσαν να «αστυνομεύουν» τον κόσμο έχει τελειώσει. Οσο κι αν Ουάσιγκτον βρίσκεται μπλεγμένη σε συγκρούσεις που έχει φθίνουσα ικανότητα να επιλύσει.
Στρατηγικός προσανατολισμός
Όλοι αναζητούν τον νέο στρατηγικό προσανατολισμό των ΗΠΑ: είτε, για παράδειγμα, με τη διεύρυνση του ρόλου της αμερικανικής υπερδύναμης έτσι ώστε να μπορεί να μάχεται σε πολλαπλά μέτωπα. Είτε με την παράδοση ορισμένων γεωπολιτικών «βαρών» σε συμμάχους και εταίρους.
Ωστόσο, οποιαδήποτε προσπάθεια να ο νέος ή η νέα πρόεδρος να κατευθύνει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ σε μια νέα γραμμή, είναι βέβαιο ότι θα συναντήσει τρομερά εμπόδια. Και θα χρειαστεί ένα νέο σχέδιο για να ξεπεραστούν. Ουκρανία, Μέση Ανατολή,Ρωσία, Κίνα, BRICS,Ιράν,Ταιβάν είναι μόνο κάποιοι «φάκελοι» στο τραπέζι.
Ο κόσμος παρουσιάζεται πλέον δεμένος με έναν Γόρδιο δεσμό. Ενας κόσμος τυλιγμένος σε μια σειρά κρίσεων που επηρεάζουν και αλληλοενισχύονται, με τον κίνδυνο μια λανθασμένη κίνηση σε ένα μέτωπο, να έχει τεράστιες και απροσδόκητες επιπτώσεις στα υπόλοιπα.
Στον πόλεμο στην Ουκρανία για παράδειγμα. Ο πρόεδρος Πούτιν βρίσκει σίγουρα τον εαυτό του να παίρνει αυτό που ήθελε, αλλά είναι επίσης σε εξαιρετικά αδύναμη θέση έναντι του Κινέζου φίλου του, Σι Τζιπιπνγκ ο οποίος απέκτησε σιωπηλά ένα εντυπωσιακό στρατηγικό πλεονέκτημα.
Ο Κινέζος αντίπαλος
Το Πεκίνο ενήργησε σύμφωνα με την παραδοσιακή του σκέψη:Οσο το δυνατόν λιγότερο, παρέχοντας τη μέγιστη δυνατή βοήθεια χωρίς ωστόσο να απομακρυνθεί από τους διεθνείς κανόνες και να μην υποστεί και το Πεκίνο κυρώσεις.
Στην πράξη, η Κίνα έχει μετατρέψει τη Ρωσία σε …πελάτη που εξαρτάται από τη βοήθειά του Πεκίνου και στο οποίο θα παρουσιάσει το λογαριασμό.
Τώρα,οι ΗΠΑ πρέπει να βρουν μια διέξοδο από τη σύγκρουση χωρίς να χάσουν την Ουκρανία, έχοντας επίσης ωθήσει τη Ρωσία στην αγκαλιά του πραγματικού στρατηγικού αντιπάλου της Ουάσιγκτον, δηλαδή του Πεκίνου.
Στη Μέση Ανατολή επίσης, άνοιξε ένα άλλο μέτωπο πολέμου σε μια παραδοσιακή περιοχή κρίσης που δεν περίμεναν οι Αμερικανοί.Εκτροχιάζοντας τις Συμφωνίες του Αβραάμ στις οποίες οι Αμερικανοί είχαν επενδύσει πολλά, δεδομένου ότι αντιπροσώπευαν μια συνολική γεωπολιτική στρατηγική λύση για τη Μέση Ανατολή, ανοιχτή προς την Ινδία.
Οι στόχοι των Συμφωνιών του Αβραάμ που προώθησε ο Τραμπ ως πρόεδρος, ήταν πολλαπλοί: ειρήνευση στη σύγκρουση Αράβων – Ισραήλ, απομόνωση του Ιράν, δημιουργία μιας οικονομικής-πολιτικής συμμαχίας με τις σουνιτικές χώρες και στο βάθος ,μείωση της επιρροής της Κίνας.
Τώρα, ωστόσο, το Ιράν και οι σιίτες αντιπρόσωποί του στην περιοχή, είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με το Ισραήλ και εν δυνάμει με τις ΗΠΑ.
Πόλεμος χωρίς πολιτική λύση
Εχουμε να κάνουμε με έναν πόλεμο όπου λείπει ακόμη μια πολιτική λύση στο πρόβλημα των προβλημάτων:το ζήτημα της πατρίδας για τους Παλαιστίνιους, από τη Γάζα ως τη Δυτική Όχθη, από τον Λίβανο μέχρι την Ιορδανία.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να επέμβει σοβαρά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επειδή δεν μπορεί να διακινδυνεύσει το Ισραήλ να απειλείται συνεχώς, ούτε να εξαπλωθεί η σύγκρουση και να ξεχειλίσει το μίσος πέρα από τα σύνορα της Μέσης Ανατολής. Με τον αντισημιτισμό να ρέει στους δρόμους της Ευρώπης αλλά και την να Κίνα αποκομίζει τα οφέλη,αφού παραμένει όνειρο η σχεδιαζόμενη από τους Αμερικανούς νέα οδός επικοινωνίας από την Ινδία ως τη Μεσόγειο, που υποτίθεται ότι ήταν μια εναλλακτική λύση στα στενά του Ορμούζ και την Ερυθρά Θάλασσα.
De facto πολυπολικότητα
Διαφορετικές κρίσεις, λοιπόν, φαινομενικά χωριστές, οι οποίες όμως λαμβάνουν χώρα με φόντο μια αλλαγή εποχής, μέσα σε ένα πλαίσιο που τις κρατά αλληλοεξαρτούμενες. .
Ο κόσμος ζει μια de facto πολυπολικότητα και το στρατηγικό όνειρο της Ουάσιγκτον που γεννήθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, έχει εξαφανιστεί.
Απόδειξη είναι άλλωστε η αυξανόμενη επιτυχία των BRICS , που αντιπροσωπεύουν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 26% της παγκόσμιας οικονομίας, όπως έδειξε η σύνοδος κορυφής στο Καζάν της Ρωσίας στα τέλη Οκτωβρίου. Μια Σύνοδος κορυφής στην οποία συμμετείχε και ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες παρά το διεθνές ένταλμα σύλληψης κατά του Πούτιν. Και όχι μόνο: Περισσότεροι από 30 ηγέτες χωρών βρέθηκαν στο ίδιο τραπέζι, δηλαδή πολλοί από αυτούς τους παράγοντες που βρίσκουμε σε συνεχείς συγκρούσεις.
Οι BRICS δεν είναι σε θέση ακόμη να αμφισβητήσουν την ηγεμονία της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της σε στρατιωτικό, οικονομικό, οικονομικό επίπεδο, εν ολίγοις την ατλαντική ηγεμονία. Δεν έχουν ιδεολογική συνοχή, πάρα πολλές διαφορές. Αντιπροσωπεύουν «μόνο» μια ισχυρή ομάδα συμφερόντων που δείχνει όμως πώς οι παλιοί θεσμοί της παγκόσμιας διακυβέρνησης, από το ΔΝΤ μέχρι τον ΟΗΕ, δεν λειτουργούν πλέον.
Και το σίγουρο είναι ότι Τραμπ ή Χάρις στον Λευκό Οίκο θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτές τις παγκόσμιες προκλήσεις και να λύσουν τον Γόρδιο δεσμό , που έχει τυλίξει ολάκερο τον κόσμο.
