Τον Μάρτιο του 2014 ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοαχίμ Γκάουκ επισκέφθηκε το χωριό Λιγκιάδες της Ηπείρου, όπου εκτελέστηκαν από τους Ναζί 92 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων παιδιά και ηλικιωμένοι.
«Ζητώ από τις οικογένειες όλων των νεκρών ένα μεγάλο συγγνώμη. Συχώρεση για τα κτηνώδη εγκλήματα που έγιναν εδώ. Σε τόπους όπως αυτός αισθάνομαι ντροπή, γιατί στη Γερμανία μεγάλωσαν δολοφόνοι… είναι αυτή η ελλιπής γνώση, που θεμελιώνει μια δεύτερη ενοχή, αφού αποκλείουν τα θύματα από τη μνήμη».
Όταν έμαθαν, τι έκαναν; Τι συζητάμε για Ιστορία, ευθύνη και μνήμη; Ας μιλήσουμε για τον καιρό, που παραμένει στη Γερμανία κλειστός για αξιώσεις. Ας μη μιλήσουμε για ανάπτυξη ελληνογερμανικών πρωτοβουλιών, θολών Ιδρυμάτων και προγραμμάτων.
Δέκα χρόνια μετά, άλλος Γερμανός πρόεδρος, ο Φρανς Βάλτερ Σταϊνμάγερ, στην Κάνδανο πάει, με στεφάνι και ξενάγηση στο Μουσείο Μνήμης ξοφλάει;
Στις 3 Ιουνίου 1941 οι κατακτητές αφάνισαν το χανιώτικο χωριό, εκτέλεσαν 180 κατοίκους, σε αντίποινα για την αντίσταση που πρόβαλαν στη Μάχη της Κρήτης και απαγόρευσαν με ποινή θανάτου την ανοικοδόμηση. Άφησαν και τρεις επιγραφές, σε ελληνικά και γερμανικά, οι Ναζιστές, τεκμήρια κτηνωδίας.
«Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτών.
Ως αντίποινον των από οπλισμένων πολιτών, ανδρών και γυναικών, εκ των όπισθεν δολοφονηθέντων γερμανών στρατιωτών κατεστράφη η Κάνδανος.
Δια την κτηνώδη δολοφονίαν γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του Μηχανικού, από άνδρας, γυναίκας, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι τόλμησαν να αντισταθούν κατά του Μεγάλου Ράιχ, κατεστράφη την 3η-6-1941 η Κάνδανος εκ θεμελίων δια να μη επανοικοδομηθή πλέον ποτέ».
Η Κάνδανος είναι εδώ κι αγωνίζεται για Μνήμη και Δικαιοσύνη.
Δεν αποδόθηκε. Ο στρατηγός Κουρτ Στούντεντ συνελήφθη από τους Βρετανούς και τον Μάιο του 1947 δικάστηκε για τα εγκλήματα πολέμου της Βέρμαχτ στην Κρήτη και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση. Στην Ελλάδα δεν εκδόθηκε, από το 1948 απελευθερώθηκε.
Τι θα πει την Πέμπτη ο κ. Σταϊνμάγερ στην Κάντανο δεν ξέρω, αλλά με τα επικοινωνιακά καθρεφτάκια δεν εξοφλούνται τα χρέη.
Δεν είναι θέμα συγγνώμης η Δικαιοσύνη. Ούτε αίτημα συμφιλίωσης μέσα από τη λήθη. Ζήτημα ουσιαστικής ισότητας είναι.
