«Ανοχύρωτη πολιτεία» θυμίζει η Ευρώπη. Οι εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα υπογραμμίζουν τα ελλείμματα και συστήνουν τα βήματα στα οποία είναι επιτακτική ανάγκη να προχωρήσει. Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι βαθιές διαφορές μεταξύ των χωρών μελών και οι μεγάλες καθυστερήσεις, γιατί, όπως δείχνουν τα πράγματα, κανένα σοβαρό θέμα δεν πρόκειται να συζητηθεί, πολύ περισσότερο να αποφασιστεί, πριν από το 2026 το νωρίτερο. Η ανάγκη όμως χρηματοδότησης είναι άμεση και σχετίζεται τα μέγιστα με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Εάν οι κάλπες της 6ης Νοεμβρίου βγάλουν Τραμπ, η Ευρώπη είναι εντελώς απροετοίμαστη απέναντι στις προστατευτικές πολιτικές του. Η επιβολή δασμών εκτιμάται ότι θα κόψει ευθύς αμέσως από την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας μία ποσοστιαία μονάδα, σε μια ήδη υποτονική ανάπτυξη, που υπολογίζεται γύρω στο 0,7% για φέτος. Τη στιγμή που η οικονομία της Ευρώπης στηρίζεται κατά το ήμισυ στο εμπόριο και συνεπώς είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε ό,τι το περιορίζει.
Το πρόβλημα, ωστόσο, της Ευρώπης δεν είναι ο Τραμπ, αλλά η στάση της Αμερικής απέναντι στην Κίνα. Ακόμη και νίκη της Κάμαλα Χάρις, με συνέχιση των νυν εμπορικών πολιτικών, σημαίνει περιοριστική στάση απέναντι στο Πεκίνο. Και εάν αυτή γίνει ακόμη πιο έντονη, θα ασκηθούν πιέσεις και στις Βρυξέλλες να πράξουν το ίδιο. Πόσο συμφέρον όμως είναι αυτό για την ευρωπαϊκή μεταποίηση και τα 30 εκατ. θέσεις εργασίας της; Ήδη, η Ευρώπη κινείται με πολύ προσεκτικό τρόπο στα όποια μέτρα παίρνει κατά του Πεκίνου, γιατί δεν θέλει επ’ ουδενί λόγω να μπει σε εμπορικό πόλεμο μαζί του.
Σε έναν κόσμο που οι πόλοι αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα, η Ευρώπη θα πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη στη γεωπολιτική διπλωματία. Για να το κάνει όμως αυτό θα πρέπει να θωρακίσει την οικονομία της όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής θα έδινε μια άμεση ώθηση και όπως χαρακτηριστικά λέει το Bloomberg, η ΕΚΤ θα μπορούσε να ανταποκριθεί με μια κίνηση «σοκ και δέος», δηλ. μια επιτοκιακή μείωση μισής ποσοστιαίας μονάδας στην αυριανή συνεδρίαση. Το θέμα είναι τι μήνυμα θέλει να στείλει στις αγορές…
