Skip to main content

Γιατί ο πόλεμος θα είναι ατέλειωτος

Φωτογραφία από τις επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας που έδωσε στη δημοσιότητα ο ισραηλινός στρατός. Israel Defense Forces/Handout via REUTERS

Η  ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση έχει μετατραπεί σε μια υπαρξιακή σύγκρουση, σε έναν απόλυτο αγώνα ενός απροσδιόριστου «καλού» ενάντια σε ένα εξίσου νεφελώδες «κακό», όπου δεν υπάρχει χώρος για πολιτική ή διπλωματία

«Aκούμε τις απόψεις της αμερικανικής κυβέρνησης, αλλά θα πάρουμε τις τελικές μας αποφάσεις με βάση το εθνικό συμφέρον του Ισραήλ»: Σαφής η δήλωση του γραφείου του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Τι κι αν η Washington Post υποστηρίζει ότι ο Νετανιάχου διαβεβαίωσε τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν πώς το Ισραήλ θα επιτεθεί μόνο σε ιρανικούς στρατιωτικούς στόχους -και όχι πυρηνικές ή πετρελαϊκές εγκαταστάσεις. Και θα το κάνει μάλιστα πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Αρα θα επηρεάσει και το αποτέλεσμα, καθώς είναι σαφές ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ελπίζει διακαώς να εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρος των ΗΠΑ, ώστε να έχει «λευκή επιταγή» για την εφαρμογή των σχεδίων του στη Μέση Ανατολή: Τη δημιουργία δηλαδή ενός «Μεγάλου Ισραήλ»

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι Ηνωμένες Πολιτείες και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες προσπάθησαν να αποτρέψουν το Ισραήλ από το να επιτεθεί στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, στο πλαίσιο της επικείμενης απάντησής του Νετανιάχου στην ιρανική πυραυλική επίθεση στις αρχές του μήνα.

Όμως η ελάχιστη πίεση από την Ουάσιγκτον και οι νέες φονικές  επιθέσεις της Χεζμπολάχ, που υποτίθεται ότι είχε «ξεδοντιαστεί», δίνουν τροφή στο όραμα του Νετανιάχου για έναν ατελείωτο πόλεμο, όπως γράφει η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz. Ο Νετανιάχου δεν προτείνει άλλωστε κανένα ρεαλιστικό, μελλοντικό σχέδιο για την Παλαιστίνη.

Ήδη διεξάγονται ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις και σε συριακό έδαφος και σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν μάλιστα, ακόμη και η Τουρκία φοβάται επίθεση από το Ισραήλ. Πράγμα αδιανόητο βέβαια, καθώς η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και κάτι τέτοιο θα ενεργοποιούσε το περίφημο άρθρο 5, για συνολική εμπλοκή της Συμμαχίας στον πόλεμο.

Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή εμπλέκει όμως τόσους πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που είναι δύσκολο να προβλέψουμε τις επιπτώσεις. Το σίγουρο είναι ότι στο κέντρο υπάρχει ο κόμβος «Ισραήλ» από τον οποίο με τη σειρά του ενισχύονται όλες οι άλλες ακτίνες, ξεκινώντας από το Παλαιστινιακό ζήτημα, που τρέφει και «νομιμοποιεί» όλες τις άλλες δυναμικές.

Γεγονός είναι ότι πίσω από τις «κουρτίνες της ιστορίας», οι αιτίες που προκαλούν και θα προκαλούν συνεχώς ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή είναι η αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να υπάρξει και ένα Παλαιστινιακό κράτος-δίπλα στο Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να πεταχτούν έξω από την πατρίδα τους, την Παλαιστίνη. Κανένα αραβικό κράτος δεν τους θέλει άλλωστε- ούτε η Ιορδανία, ούτε η Αίγυπτος, ούτε ο Λίβανος.

Αυτό που βλέπουμε να εξελίσσεται στη Μέση Ανατολή, είναι μια τεράστια σπείρα αποτυχιών -από την αποικιοκρατία στην αποαποικιοποίηση, τον Νασερισμό και το παναραβικό δόγμα του, την ιρανική ισλαμική επανάσταση, μέχρι την προσπάθεια «εξαγωγής της δημοκρατίας» στην περιοχή από τους νέο-συντηρητικούς του Τζορτζ Μπους μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11η Σεπτεμβρίου 2001 και τέλος, την απατηλή, δήθεν«Αραβική Άνοιξη».

Η  ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση έχει μετατραπεί σε κάτι πολύ ευρύτερο πλέον. Σε μια υπαρξιακή σύγκρουση, σε έναν απόλυτο αγώνα ενός απροσδιόριστου «καλού» ενάντια σε ένα εξίσου νεφελώδες «κακό», όπου δεν υπάρχει χώρος για πολιτική ή διπλωματία.

Ενάντια στο Ισραήλ είναι μάλιστα και τα δημογραφικά στοιχεία, αλλά και το μίσος που προκαλεί μια τέτοια καταστολή στις μελλοντικές γενιές των επιζώντων της Γάζας. Τα μικρά παιδιά θα φέρουν στη μνήμη και το πένθος από τους βομβαρδισμούς για δεκαετίες. Και ουδείς   μπορεί να πει ποια πολιτική μορφή θα πάρει αυτή η δυσαρέσκεια και η οργή.

Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχει χώρος για διαμεσολάβηση, για συμβιβασμό. Αλλά ούτε η αποτροπή από μόνη της  αρκεί πλέον, γιατί ο εχθρός έχει γίνει πολύπλευρος και απόλυτος. Στους εχθρούς του Ισραήλ, εκτός από τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, έχουν προστεθεί ο Λίβανος, η Συρία, οι Χούθι στην Υεμένη και φυσικά η Τουρκία.

Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή έχει φτάσει στο σημείο να μπορεί να τελειώσει μόνο με την ολοκληρωτική καταστροφή ή την συνθηκολόγηση.

Το κεντρικό ερώτημα είναι εάν οι επιλογές της ισραηλινής κυβέρνησης μπορούν να είναι επιτυχείς. Δηλαδή, κατά πόσο ο τύπος της «νίκης» που φαντάζεται ο Νετανιάχου  είναι επιτεύξιμος και μακροχρόνιος, ικανός να οδηγήσει σε μια ειρήνη που θα αντιστέκεται στο πέρασμα του χρόνου.

Το πιστεύει κανείς;