Ίσως ποτέ άλλοτε το τοπίο όσον αφορά τη Μέση Ανατολή δεν ήταν τόσο σκοτεινό όσο μετά την 7η Οκτωβρίου και τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία με θύματα πρωτίστως αμάχους – ένθεν και εκείθεν.
Οι πόλεμοι είναι μία συνεχής πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή, με διαλείμματα. Πάντα, ωστόσο, υπήρχε μια ελπίδα ότι κάτι κάπως κάποτε θα αλλάξει…
Θυμάμαι νεαρός φοιτητής τη δεκαετία του ’80 στο Ισραήλ, μια προεκλογική αφίσα του αριστερού τότε κόμματος «Σέλι-Στρατόπεδο Ειρήνης» του παλαίμαχου βετεράνου, εκλιπόντος εδώ και χρόνια πλέον, ειρηνιστή Ούρι Αβνέρι. Η αφίσα έγραφε και «ο Σαντάτ ήταν εχθρός μας», θέλοντας με τον τρόπο αυτό -και νωπή ακόμη τη συμφωνία ειρήνης με την Αίγυπτο- να προτρέψει τους συμπατριώτες του να ψηφίσουν ένα κόμμα και έναν ακτιβιστή που από το 1948 ευαγγελιζόταν την ειρηνική συνύπαρξη Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Ο Αβνέρι, όντας επίσης δημοσιογράφος και εκδότης περιοδικού, ταξίδεψε μάλιστα το 1983 στην πολιορκημένη Βηρυτό και συνάντησε τον αρχηγό της ΟΑΠ Γιασέρ Αραφάτ, σε μία απέλπιδα προσπάθεια προσέγγισης.
Τη δεκαετία του ’80 επίσης αναπτυσσόταν στο Ισραήλ το μεγάλο φιλειρηνικό κίνημα «Ειρήνη Τώρα», ενώ η πρώτη ιντιφάντα του 1988, κυρίως με πέτρες και μολότοφ, συνέτεινε στο ογκούμενο κύμα αμφισβήτησης που γεννιόταν, εξαιτίας και του αδιέξοδου πολέμου τότε στο Λίβανο.
Ιστορία θα πει κάποιος! Μετά τις 7 Οκτωβρίου το «ειρήνη τώρα», ξεχασμένο ούτως ή άλλως μετά την αποτυχία των συμφωνιών του Όσλο και τις μαζικές επιθέσεις αυτοκτονίας της Χαμάς, έχει αντικατασταθεί από το «εκεχειρία τώρα». Η ειρήνη, ακόμη και η… ησυχία μοιάζουν με ουτοπία.
Αλλά ακόμη και αν έρθει η πολυπόθητη εκεχειρία, ποιος εγγυάται ότι τα όπλα δεν θα πάρουν σύντομα ξανά φωτιά; Ένα συνεχές αδιέξοδο, με τους απλούς ανθρώπους ομήρους, είτε του Νετανιάχου και των μεσσιανιστών συμμάχων του, είτε των μουλάδων και των μακελάρηδων του «άξονα της αντίστασης».
