Οι Baby Boomers βγαίνουν μαζικά στη σύνταξη, οι Millennials μετρούν τη μία κρίση πίσω από την άλλη και η Generation Alpha απλώς συρρικνώνεται με δραματικούς ρυθμούς.
Αρκούν μια ματιά στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα κι άλλη μία στα χθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για να φανεί, με σκληρό τρόπο, το πιο βαθύ -έως και υπαρξιακό πλέον- πρόβλημα της χώρας και της ελληνικής οικονομίας: το δημογραφικό.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ισοζύγιο γεννήσεων/θανάτων της περσινής χρονιάς σοκάρουν. Μια ολόκληρη μικρή πόλη 56.646 ανθρώπων είναι σαν να χάθηκε από τον χάρτη της επικράτειας. Αυτό ήταν το χάσμα στο πληθυσμιακό ισοζύγιο μεταξύ θανάτων και γεννήσεων το 2023: καταγράφηκαν 71.455 γεννήσεις και 128.101 θάνατοι. Είναι ένα χάσμα που, πλην των άλλων, έχει και βαριά χαρακτηριστικά γεωγραφικών και κοινωνικών ανισοτήτων, καθώς ειδικά στη βόρεια Ελλάδα (ανατολική, κεντρική και δυτική Μακεδονία, καθώς και στη Θράκη) οι θάνατοι είναι μακράν έως συντριπτικά περισσότεροι των γεννήσεων.
Εξίσου βαρύ είναι και το οικονομικό αποτύπωμα της δημογραφικής κρίσης. Η μερίδα του λέοντος από τις επιπλέον δαπάνες (13,8 δισ. ευρώ) της επόμενης τετραετίας που έχουν εγγραφεί στο νέο Μεσοπρόθεσμο πηγαίνει απευθείας στον λογαριασμό του ασφαλιστικού. Σε ένα μικρό ποσοστό για να χρηματοδοτήσει τις αυξήσεις στις συντάξεις και σε ένα πολύ μεγαλύτερο για να καλύψει το υψηλό κύμα συνταξιοδοτήσεων που έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια και συνεχίζεται ορμητικά.
Η γενιά των Baby Boomers, της εποχής που οι γεννήσεις ήταν υπερδιπλάσιες των σημερινών, αποχωρεί μαζικά από την αγορά εργασίας και εκτοξεύει τα ασφαλιστικά κόστη.
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης φέτος θα αγγίξουν ή και θα ξεπεράσουν τις 200.000, ενώ τα μοντέλα της Αναλογιστικής Αρχής δείχνουν επιπλέον δαπάνες για συντάξεις 1 δισ. ευρώ φέτος και 1,4 δισ. το 2026. Τα επιπλέον αυτά ποσά δεν προκύπτουν από τις αυξήσεις στις συντάξεις, αλλά πρωτίστως από τις νέες μαζικές συνταξιοδοτήσεις.
Τούτων δοθέντων είναι προφανές ότι δεν τρίζουν μόνον τα όρια αντοχών του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά περιορίζονται ασφυκτικά και τα όποια περιθώρια έξτρα δημόσιων δαπανών είτε με αναπτυξιακό, είτε με κοινωνικό προσανατολισμό. Ακόμη πιο προφανές είναι ότι για να αντιμετωπιστεί η δημογραφική βόμβα, χρειάζονται πολύ περισσότερα από απλές επιδοματικές ενισχύσεις και αυξημένα vouchers για παιδικούς σταθμούς.
