Νέα ρεκόρ στη Wall Street, τα καλύτερα στην Κίνα από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ιστορικά υψηλά στην Ευρώπη, ράλι στα βασικά μέταλλα, σε δυσθεώρητα ύψη ο χρυσός. Οι αγορές σε μία συντονισμένη έκρηξη ενθουσιασμού αποχαιρετούν τον Σεπτέμβριο, που παραδοσιακά είθισται να είναι αρνητικός για τις μετοχές, πλην εξαιρέσεων όπως η φετινή. Και το εύλογο ερώτημα είναι πού πάμε.
Κινητήρια δύναμη, οι μειώσεις των επιτοκίων και η προοπτική νέων. Πίσω όμως απ’ αυτό, υπάρχει μία αδυσώπητη δύναμη που επισκιάζει τα πάντα, ένα τεράστιο χρέος, που χρηματοδοτείται από τεράστιες δημοσιονομικές δαπάνες, απ’ αυτούς βεβαίως που μπορούν. Η Κίνα έριξε «μπαζούκας» στην οικονομία της για να την κάνει να πιάσει τον στόχο του 5%, να ανακόψει τις εκροές κεφαλαίου και να αντιμετωπίσει την κρίση στην αγορά ακινήτων.
Και αυτό έδωσε ορμητική ώθηση σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες ενεργητικού, ακόμη και στην πιο ζοφερή «γωνιά» του real estate, τα υβριδικά ομόλογα των εταιρειών ακινήτων, που έχουν φθάσει να δίνουν φέτος απόδοση ακόμη και πάνω από 100%.
Σαφώς και οι επενδυτές μπαίνουν δυναμικά στο ρίσκο. Κι ας βρίθουν οι φωνές αναλυτών να προετοιμαστούμε για συσσωρευμένους κινδύνους από την αναιμική ανάπτυξη, την αβεβαιότητα των αμερικανικών εκλογών και τις γεωπολιτικές εντάσεις, που μπορεί να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού.
Οι δύο υποψήφιοι στις αμερικανικές εκλογές αποφεύγουν επιμελώς το ζήτημα του δημοσιονομικού ελλείμματος, αφού η οικονομική τους ατζέντα στηρίζεται στην αύξηση των δαπανών. Το χρέος των ΗΠΑ, άνω των 34 τρισ. δολ., και της Κίνας, άνω των 45 τρισ. δολ., ξεπερνά κατά πολύ την αξία των δύο κορυφαίων οικονομιών του πλανήτη. Το παγκόσμιο χρέος φθάνει τα 312 τρισ. δολ.
Δεν έχουν σημασία πλέον τα νούμερα του χρέους. Σημασία έχει ότι καθορίζουν τους κύκλους της οικονομίας και των αγορών και ουσιαστικά τις τύχες όλων μας, χωρίς να υπάρχει πολιτική βούληση για την αντιμετώπισή του. Με αποτέλεσμα να είμαστε όλοι διασυνδεδεμένοι στο παγκόσμιο χρέος και στις μελλοντικές κρίσεις που θα δημιουργήσει. Και βεβαίως στις λύσεις «για το καλό μας» των κορυφαίων αρχών του πλανήτη, που θα ακολουθήσουν για να δώσουν ανάσα…
