Οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν με το εύκολο: τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών, που θα οδηγούσε σε μια οικονομική ένωση. Εν αρχή είναι, όμως, η πολιτική. Τη δεκαετία του ’80, έτσι, άνοιξαν τις πόρτες της ΕΟΚ στην Ελλάδα (1981), την Ισπανία και την Πορτογαλία (1986). Όχι επειδή οι χώρες αυτές εκπλήρωναν ορισμένα δημοσιονομικά κριτήρια, αλλά επειδή έπρεπε να ενισχυθεί η μετάβασή τους στη δημοκρατία. Για τον ίδιο λόγο, το 2004, επέλεξαν να δεχθούν δέκα χώρες, 8 του πρώην ανατολικού μπλοκ, ώστε να μην επιστρέψουν στη ρωσική αγκάλη, την Κύπρο και τη Μάλτα. Στην έκτη διεύρυνση το 2007, προσχωρούν και oi Ρουμανία, Βουλγαρία.
Στη Βουλγαρία αδερφές μου, στη Βουλγαρία! Πώς φτάσαμε να μιλούμε σαν τσεχοφικές ηρωίδες για τη δική μας Μόσχα; Ίσως γιατί μία ανάλυση του ΚΕΠΕ αφορά σε τόσο μεγάλο βαθμό τη ματαίωση και τη γλυκιά απελπισία. Παρουσιάζει στοιχεία που δείχνουν ότι στην Ένωση των 27 κρατών – μελών η Ελλάδα κατέχει πλέον την τελευταία θέση του μέσου ωρομισθίου, υπολογισμένου σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης.
Αντί να κυνηγούμε το Βορρά, στην ουρά. Οι πρωταθλητές ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Η καταγεγραμμένη μεγέθυνση, μετά από την κρίση χρέους και την επώδυνη περίοδο των μνημονίων, δεν μας σώνει; Πέρα από το γεγονός ότι πρέπει να γίνουμε υπεραθλητές σε πολλές διαδρομές -μετά το 2025 και ειδικά μετά το 2026, χωρίς Ταμείο Ανάκαμψης, ποιος θα τρέξει;- η αύξηση των ωρών εργασίας φαίνεται ότι διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στη μείωση του καταβαλλόμενου ωρομισθίου. Το 2023, μεταξύ των «27», η Ελλάδα εμφανίζει τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση σε ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο.
Σκηνοθετώ το επόμενο. Η Μόσχα στο έργο του Τσέχοφ συμβολίζει την απόδραση. Εμείς, όσοι τουλάχιστον έχουμε πάρει οριστικά την απόφαση να ζήσουμε και να πεθάνουμε εδώ, σε αυτά τα χώματα, δεν επιθυμούμε την απόδραση, όσο τη δράση. Νιώθουμε πως κάτι βράζει.
