Skip to main content

Ολυμπιακοί Αγώνες 2024: Η πανταχού βαλλόμενη τελετή έναρξης

FRANCOIS-XAVIER MARIT/Pool via REUTERS

Το βέβαιο είναι ότι το «πολιτικώς ορθόν» που καταδυναστεύει την εποχή μας, δέχτηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα

Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων δημιούργησε ένα μεγάλο κύμα ποικίλων αντιδράσεων, οι οποίες άρχισαν εν θερμώ πριν καν λήξει η τελετή, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι γράφοντες βιάστηκαν να κατακεραυνώσουν το όλον της τελετής με συμπεράσματα έμπλεα θυμού και ως συνήθως οι… κοινωνικοδικτυωμένοι εν μια νυκτί μετατράπηκαν σε σημειολόγους, ιστορικούς τέχνης, κοινωνιολόγους κ.ά. Δεν αρκέστηκαν στο «μου αρέσει, δεν μου αρέσει» αλλά έσπευσαν να αναλύσουν όσα είδαν με προεξάρχον χαρακτηριστικό το κιτς.

Ο καθένας βλέπει κατά το δύνασθαι και μετά κατά το δοκούν. Κάθε ματιά και άλλη πρόσληψη για τον καθένα, αναλόγως των βιωμάτων, της παιδείας, της καλλιέργειας που φέρει. Όπως ακριβώς συμβαίνει στην καθημερινότητά μας. Τόσες προσλήψεις όσοι και οι άνθρωποι. Όσο πιο σφοδρή η εναντίωση στο έργο κάποιου, καταδείχνει την θολή όραση όσων δεν είναι σοφότεροι του θυμού και συνιστά εν μέρει επιβεβαίωση ύπαρξης του κρίνοντος.

Όταν κάποιος δημοσιοποιεί τη δουλειά του -ιδίως την καλλιτεχνική- είναι αυτονόητο ότι αποδέχεται την κριτική από όπου κι αν προέρχεται. Από κει και πέρα και οι δημόσια κρίνοντες, κρίνονται. Δικαίωμα καθενός να του αρέσει ή να μην του αρέσει κάτι. Αυτό βεβαίως δεν συνιστά αντικειμενικότητα, αλλά σαφέστατα υποκειμενική άποψη, σεβαστή, αλλά όχι απαραιτήτως αποδεκτή. Γι΄αυτό θεωρείται πιο συνετό να λέμε «αυτό μου αρέσει» και όχι «αυτό είναι όμορφο».

Ο εμπνευστής της τελετής -σε ότι αφορά στα μηνύματα- δημιούργησε εν συνόλω ένα έργο με εμφανέστατη την επιθυμία να σπάσει πολλά ταμπού, κοινωνικά στερεότυπα και να ταράξει τους …εφησυχασμένους. Σε επίπεδο αισθητικής, όλα κρίνονται. Η περίφημη πασαρέλα όπου στη θέση όμορφων μοντέλων  παρέλασαν ανάπηροι, γέροντες, παχύσαρκοι, ομοφυλόφιλοι, έγχρωμοι, ήταν μια ξεκάθαρη αντιρατσιστική κραυγή. Το πέρασμα του ήρωα βιντεοπαιχνιδιού άγγιξε τους νεότερους.

Όσο για το κακέκτυπο του φερόμενου Μυστικού Δείπνου που ξεσήκωσε τις εκκλησιαστικές Αρχές, χωρά πολλή αμφισβήτηση αν πράγματι αναπαρίστανε τον Μυστικό Δείπνο. Η όλη τελετή χτύπησε θεσμούς, αμφισβήτησε εξουσίες πολιτικές και θρησκευτικές και έδωσε το στίγμα μιας εποχής που επιζητά το -υπό διαμόρφωση- επερχόμενο. Εδώ, το μήνυμα υπερκέρασε σε πολλές περιπτώσεις τα αισθητικά αιτούμενα, αλλά ας κριθεί νηφάλια το σύνολο του υπερθεάματος πέραν των επί μέρους σκηνικών.

Οι διαμαρτυρόμενοι θεατές του υπερθεάματος της τελετής, φαίνεται πως δεν ενοχλήθηκαν από την προβολή των μπαούλων εταιρείας, της οποίας τα προϊόντα αποτελούν σύμβολο «κοινωνικής» καταξίωσης με μοναδικό κριτήριο τον πλούτο και όχι την παραγωγή έργου και την κοινωνική προσφορά, ούτε από την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και των Ολυμπιακών Αγώνων με τους αθλητές να έχουν μετατραπεί σε φορητές διαφημίσεις χορηγών.

Με τη σκόνη των αντιδράσεων να έχει καταπέσει, ίσως καταφέρουμε να δούμε τι μας έμεινε από την πρόσληψη του όλου εγχειρήματος της τελετής έναρξης. Το βέβαιο είναι ότι το «πολιτικώς ορθόν» που καταδυναστεύει την εποχή μας, δέχτηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα. Μήπως η τελετή έναρξης των Αγώνων είναι αφορμή να σκεφτούμε τι έρχεται (αρνητικό-θετικό) ή τι έχει ήδη έρθει;