Skip to main content

Η κουλτούρα του διχασμού

FRANCOIS-XAVIER MARIT/Pool via REUTERS

Οι Γάλλοι έκαναν μια τελετή έναρξης με το βλέμμα στο μέλλον κι εμείς στήσαμε πόλεμο με όρους του πιο σκοτεινού παρελθόντος.

Οι ποταμοί της ιερής αγανάκτησης ρέουν ακόμη (διεθνώς και ασυγκράτητα) στα κοινωνικά δίκτυα, το μεγαλείο της (εγχώριας) φυλής αποθεώνεται με συλλογική βύθιση στο εθνικό χθες του 2004 και το Παρίσι γίνεται αίφνης παγκόσμιο τοπόσημο διχασμού.

Οι Γάλλοι έκαναν μια τελετή έναρξης με το βλέμμα στο μέλλον κι εμείς στήσαμε πόλεμο με όρους του πιο σκοτεινού παρελθόντος. Δεν είναι πόλεμος αισθητικής, όταν άλλωστε σπας όλους τους κώδικες, όπως έγραψε και η Liberation, έχεις σπουδαίες και λιγότερο σπουδαίες στιγμές.

Όταν επίσης η μπάντα της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς υποκλίνεται στην Αγιά Νακαμουρά και η Μαρία Αντουανέτα τραγουδά κρατώντας το κομμένο της κεφάλι δεν παράγεις απλώς θέαμα. Αποδομείς και αναδομείς την ιστορία σου, όπως είπε και ο Τομά Ζολί, ο σκηνοθέτης της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων.

«Η Γαλλία είναι μια ιστορία που δεν σταματά ποτέ να δομείται, να αποδομείται και να αναδομείται. Παραμένει ζωντανή. Αυτή η δυναμική τροφοδοτεί τη φήμη της χώρας για διαμαρτυρίες και απεργίες – εκδηλώσεις της συνεχούς επανεξέτασης της ταυτότητας και των αξιών της Γαλλίας» εξήγησε ο Ζολί, ο επονομαζόμενος και «Πίτερ Παν του θεάτρου».

Όχι λοιπόν, δεν ήταν οι αισθητικές υπερβάσεις και η παραβατική τόλμη του Ζολί που προκάλεσαν τον πόλεμο. Ήταν η κουλτούρα του διχασμού. Η κουλτούρα που επιβάλλει διαιρετικές τομές παντού, που θέλει τα πάντα, από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα, να ορίζονται μέσα από ταυτοτικές συγκρούσεις, που διχάζει άκριτα και οριζόντια ακόμη και όμορους ιδεολογικούς, πολιτισμικούς και κοινωνικούς χώρους.

Είναι η κουλτούρα που θρέφει, τρέφεται και προσβλέπει στην κυριαρχία διά του φόβου. Αυτού ακριβώς του φόβου που επιχείρησαν να σπάσουν στο Παρίσι ο Ζολί και ο Πατρίκ Μπουσερόν, ο ιστορικός και ακαδημαϊκός που συν-δημιούργησε την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024.

«Φανταστήκαμε αυτή την τελετή ως ένα μανιφέστο κατά του φόβου. Γιατί θα πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να εκφοβιστεί από δεξιοτέχνες στην τέχνη του μίσους; Θέλουν να μας χωρίσουν απλώς και μόνο επειδή είμαστε διαφορετικοί, όταν τόσο πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να θέλουν να ζουν μαζί», είπε ο Μπουσερόν χθες στον Monde.

Και υπό αυτή την έννοια, ναι, ευτυχώς, θα έχουμε πάντα το Παρίσι…