Όσο «βουλιάζουν» τα νησιά, τόσο βγαίνουν στην επιφάνεια τα προβλήματα. Συνωστισμός παντού, εκτίναξη τιμών, κακή εξυπηρέτηση, εξαντλημένοι πόροι, λειψυδρία, διακοπές ρεύματος. Οι αντοχές της τουριστικής βιομηχανίας, των υποδομών και των συστημάτων δοκιμάζονται. Μα πάνω όλα δοκιμάζονται οι αντοχές και τα νεύρα των κατοίκων.
Όταν ακούγαμε Σαντορίνη έρχονταν στον νου εικόνες από μαγευτικά ηλιοβασιλέματα, το γραφικό χωριό της Οίας και την ηφαιστειακή θέα της καλντέρας που κόβει την ανάσα. Το νησί έγινε ξαφνικά σήμα – κατατεθέν της νέας επιδημίας υπερ-τουρισμού που ταλαιπωρεί την Ευρώπη και όχι μόνο. 17.000 επισκέπτες έκαναν «απόβαση», θέλοντας να ζήσουν τον μύθο τους στην Ελλάδα. Ήρθαν με την καλύτερη διάθεση και τις καλύτερες προθέσεις. Δεν μπορούσαν να ξέρουν ότι για τους ντόπιους αυτός θα ήταν ένας εφιάλτης, με συστάσεις για… lockdown. Η Σαντορίνη αναμένει 3,4 εκατομμύρια τουρίστες αυτό το καλοκαίρι, παρά το γεγονός ότι οι τοπικές αρχές ζητούν όρια από το 2012.
Δεν φταίνε οι τουρίστες…
Ο υπερτουρισμός δεν είναι βεβαίως ελληνικό προνόμιο. Στη Βενετία, τη Βαρκελώνη, ακόμη και στο Άμστερνταμ οι ντόπιοι επαναστατούν. Οι διαμαρτυρίες φουντώνουν. «Δεν έχουμε καμία πρόθεση να δαιμονοποιήσουμε τους τουρίστες ή να τους κατηγορήσουμε για κάτι. Ξέρουμε ότι δεν φταίνε εκείνοι. Η ευθύνη ανήκει στις κυβερνήσεις που επέτρεψαν στη βιομηχανία να κάνει ό,τι θέλει», εξηγεί Ισπανός διαδηλωτής στους FT.
Υπάρχουν κάποια αριθμητικά δεδομένα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. To 80% των ταξιδιωτών του πλανήτη, επισκέπτονται μόνο το 10% των προορισμών, υπολογίζει το National Geographic. Οι τουρίστες παγκοσμίως φέτος θα σπάσουν με άνεση το φράγμα του 1,5 δισεκατομμυρίου, που ήταν το ρεκόρ του 2019.
Έρχονται περισσότεροι, ξοδεύουν λιγότερα
Στην Ελλάδα περιμένουμε ρεκόρ αφίξεων και θα θέλαμε να δούμε και ρεκόρ εισπράξεων. Το πρώτο 5μηνο μας χτύπησε ένα καμπανάκι. Οι αφίξεις αυξάνονται πολύ ταχύτερα από τις εισπράξεις, αφού μειώνεται η κατά κεφαλήν δαπάνη. Ας μπει και αυτό στη ζυγαριά, όταν θα προγραμματίζουμε όχι μόνο πόσο αλλά και τι τουρισμό θέλουμε.
Και κάτι ακόμη. τα παράπονα στα πιο δημοφιλή νησιά Αιγαίου και Ιουνίου, όπως και σε όλη τη Νότια Ευρώπη, δεν περιορίζονται στον υπερβολικό αριθμό των τουριστών ή στο εάν αυτοί αφήνουν χρήμα – έχουν να κάνουν και με μία εκτός ελέγχου συμπεριφορά.
Ο Ματέου Ερνάντεθ, γενικός διευθυντής Τουρισμού της Βαρκελώνης, το θέτει πολύ απλά. «Δεν θέλουμε τουρίστες, που έρχονται να κάνουν ό,τι δεν κάνουν στις δικές τους χώρες».
