Σε μια εποχή όπου η βιωσιμότητα έχει καταστεί κρίσιμη ατζέντα παγκοσμίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) προβαίνει με ένα σημαντικό άλμα, στην επιδίωξη λειτουργίας Πράσινων Ναυπηγείων, με εργαλείο την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και το Έργο EcoShipYard (ESY, www.EcoShipYard.eu). Η φιλόδοξη πρωτοβουλία αναζητά να επαναπροσδιορίσει το τοπίο της ναυπηγικής βιομηχανίας, ενσωματώνοντας καινοτόμες πρακτικές που υπόσχονται περιβαλλοντική βιωσιμότητα, αποδοτικότητα, ασφάλεια και κυκλικότητα. Μέσω της συνεργασίας ναυπηγείων, ερευνητικών οργανισμών, και παρόχων τεχνολογίας από Κράτη Μέλη της ΕΕ, το ESY ξεκινά ένα τριετές ταξίδι, από την 1/1/2024 για να μετατρέψει τα ευρωπαϊκά ναυπηγεία σε πρότυπα βιωσιμότητας και καινοτομίας.
Τεχνολογική Πρωτοπορία ESY στη Βιώσιμη Ναυπηγική
Η καρδιά του ESY βρίσκεται στην περιεκτική του προσέγγιση για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ναυπηγείων ενώ παράλληλα ενισχύει την αποτελεσματικότητα, οικονομία και ασφάλεια των λειτουργικών διαδικασιών. Μέσω σειράς επιμελώς σχεδιασμένων εργασιών Ε&Τ, το έργο διαχειρίζεται ολόκληρο τον κύκλο ζωής (Life Cycle) των πλοίων και του Ναυπηγείου από τον σχεδιασμό και την κατασκευή του πλοίου μέχρι την λειτουργία και την απόσυρση (scrap), διασφαλίζοντας ότι κάθε φάση εργασιών ενσωματώνει αρχές βιωσιμότητας και κυκλικής οικονομίας στο ναυπηγείο.
Χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης
Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) βοηθά στην:
- Βελτιστοποίηση Εργασιών Κατασκευής, όπου με ΤΝ επιτυγχάνεται ανάλυση βελτιστοποίησης εργασιών, μειώνοντας χρόνο, κόστος ενέργειας, και αποβλήτων.
- Συντήρηση και Πρόβλεψη Συντήρησης, όπου η ΤΝ μπορεί να προβλέψει τον χρονο προληπτικής συντήρησης, ελαχιστοποιώντας τον χρόνο ακινητοποίησης και το κόστος συντήρησης.
- Βελτίωση Ασφάλειας, όπου η ΤΝ βοηθά στην ανίχνευση και πρόληψη ατυχημάτων στο ναυπηγείο βελτιώνοντας την ασφάλεια των εργαζομένων.
- Βελτίωση Απόδοσης Ενέργειας, όπου η ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με τεχνολογία Life Cycle Analysis (LCA) στον σχεδιασμό του πλοίου ώστε να είναι ενεργειακά αποδοτικό, κάνοντας χρήση πράσινων τεχνολογιών, υλικών, και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ως αιολική προώθηση (wind assisted propulsion WASP).
- Αυτοματοποίηση Κατασκευής, όπου με τη χρήση ΤΝ αναπτύσσονται αυτοματοποιημένες διαδικασίες κατασκευής, όπως η ρομποτική συγκόλληση ή η μεταφορά υλικών, για την μείωση των ανθρώπινων λαθών.
- Κατασκευή Αυτόνομων Πλοίων, όπου η ΤΝ εφικτόν να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη αυτόνομων συστημάτων πλοήγησης, μειώνοντας την ανθρώπινη παρέμβαση και βελτιώνοντας ασφάλεια και απόδοση.
- Παρακολούθηση Περιβαλλοντικών Παραμέτρων, όπου η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει στην προσαρμογή των λειτουργιών του ναυπηγείου για να μειωθεί η επίπτωση στο περιβάλλον.
- Προσομοίωση και Εκπαίδευση, όπου η ΤΝ εφικτόν να χρησιμοποιηθεί στη δημιουργία ρεαλιστικών προσομοιώσεων για την εκπαίδευση ναυπηγών και ναυτικών υποστηρίζοντας την απόκτηση εμπειρίας χωρίς τον κίνδυνο πραγματικών ατυχημάτων.
Τεχνολογία ESY από 16 Ευρωπαϊκούς Φορείς
Στο τιμόνι της Ε&Τ βρίσκεται ομάδα υπό την ηγεσία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και της Epsilon International Ltd (Malta), η οποία επιβλέπει την διαχείριση καινοτομίας, τα δεδομένα, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, και τον σχεδιασμό βασικών δεικτών (KPIs) για τον χαρακτήρα των Ναυπηγείων. Με την παράλληλη συμμετοχή των Ναυπηγείων AZIMUT-BENETTI SPA (Ιταλία), ASTANDER (Ισπανία), LTH-BASS (Εσθονία), και ναυτιλιακών εταίρων ως η DANAOS Shipping, αλλά και ν Νηογνώμονα ABS (16 Φορέων συνολικά), αξιολογούνται διαδικασίες επεξεργασίας υλικών και κύκλου ζωής πλοίων, με στόχο την ανάπτυξη ενός «Ευρωπαϊκού Διαβατηρίου Υλικών» που θα παρακολουθεί τη χρήση αυτών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής ενός πλοίου στο Ναυπηγείο και μετά, υποστηρίζοντας τις πρακτικές κυκλικής διαχείρισης, και βιώσιμες στρατηγικές για το τέλος ζωής, σηματοδοτώντας σημαντικό βήμα προς την κυκλικότητα των υλικών και τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Παράλληλα, με την καθοδήγηση του Γερμανικού Κέντρου Αεροναυτιλίας (DLR) αξιολογούνται οι λειτουργίες των ναυπηγείων, επικεντρώνοντας στους παράγοντες περιβαλλοντικού αντίκτυπου και καθιερώνοντας ποσοτικές μεθοδολογίες για αξιολόγηση. Αυτή είναι κρίσιμη αναγνώριση στον τομέα βελτίωσης των διαδικασιών στο ναυπηγείο, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ενός Δείκτη Περιβαλλοντικής Επίδοσης του Ναυπηγείου (SEPI) για βιώσιμες πρακτικές χωρίς να επηρεάζει το κόστος παραγωγής και διεργασιών κατασκευής.
Η Πλατφόρμα ESY
Το ESY θα υλοποιήσει μια ενοποιημένης πλατφόρμας στο νέφος (cloud services), με χρήση τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα ενσωματώνει εργαλεία αξιολόγησης βιωσιμότητας και βασικές εφαρμογές για ολιστική άποψη των μη λειτουργικών σταδίων του κύκλου ζωής ενός πλοίου αλλά και των διεργασιών στο ναυπηγείο. H πλατφόρμα είναι καίρια για την παροχή στα ναυπηγεία και τους πλοιοκτήτες σειράς σημαντικών πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και μείωσης του κόστους κατασκευής με βάση τεχνολογία LCA και KPIs. Το έργο προσφέρει σειρά εφαρμογών για την επικαιροποίηση της πλατφόρμα, καίριο στοιχείο για την επίδειξη της πρακτικής εφαρμογής λύσεων που θα αναπτυχθούν, διασφαλίζοντας ότι ανταποκρίνονται στις ανάγκες του πραγματικού κόσμου και είναι έτοιμες για αποδοχή σε επίπεδο ΕΕ.
Διάχυση και Ζωτικό Εργαστήριο
Σημαντική είναι και η αφοσίωση στη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου του έργου μέσω στρατηγικών δραστηριοτήτων διάδοσης και εκμετάλλευσης, ως η ανάπτυξη σχεδίου επικοινωνίας, η ίδρυση ενός Living Lab (Ζωτικό Εργαστήριο) και η κατάστρωση σχεδίου δράσης για την εμπορικοποίηση των αποτελεσμάτων του Έργου.
Παράδειγμα Ευρωπαϊκής Καινοτομίας
Το ESY αποτελεί παράδειγμα καινοτομίας και βιωσιμότητας στην ευρωπαϊκή ναυπηγική βιομηχανία. Προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και αξιοποιώντας τις προηγμένες τεχνολογίες, το ESY στοχεύει όχι μόνο στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής απόδοσης των ναυπηγείων αλλά και στη σημαντική συμβολή στους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Καθώς αυτό το οραματικό έργο αναπτύσσεται, υπόσχεται να θέσει πρότυπα για βιωσιμότητα, κυκλική οικονομία και καινοτομία στο παγκόσμιο τοπίο της ναυπηγικής, καθοδηγώντας τη βιομηχανία προς ένα πιο πράσινο και βιώσιμο μέλλον, και αποτυπώνει τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καινοτομία της ναυπηγικής βιομηχανίας.
- Νίκος Μαρκάτος (ΕΜΠ, [email protected])
- Μάρκος Μποναζούντας (EPSILON, [email protected])
