Σε όλο τον κόσμο, η εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία, φθίνει. Η ταραχώδης συμπεριφορά των υποψηφίων στις ΗΠΑ, η άνοδος των εξτρεμιστικών κομμάτων στην Ε.Ε., οι επιθετικές πολιτικές ηγετών, όπως ο Νετανιάχου και ο Πούτιν, και οι χαοτικές πολιτικές εκστρατείες στην Ελλάδα, όλα αναδεικνύουν μια αυξανόμενη απογοήτευση για τους πολιτικούς μας. Τα τελευταία 25 χρόνια, η τάση αυτή έχει απλώς ενταθεί.
Η αντιμετώπιση αυτής της διάβρωσης της εμπιστοσύνης είναι μια πολύπλευρη πρόκληση που απαιτεί μια συντονισμένη προσπάθεια για την ενίσχυση της ηθικής συμπεριφοράς, της διαφάνειας, της λογοδοσίας, της επάρκειας και της συμμετοχής του κοινού.
Η διασφάλιση της ηθικής συμπεριφοράς είναι υψίστης σημασίας. Οι πολιτικοί πρέπει να τηρούν υψηλά ηθικά πρότυπα, λειτουργώντας ως εμπνευστές των πολιτών, τόσο με την προσωπική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή. Η εφαρμογή κωδίκων δεοντολογίας και η παροχή κατάρτισης σε θέματα δεοντολογίας μπορούν να υποστηρίξουν αυτή την πρωτοβουλία.
Η διαφάνεια είναι ζωτικής σημασίας. Οι πολιτικοί θα πρέπει να επικοινωνούν ανοιχτά για τις αποφάσεις και τις ενέργειές τους, εξηγώντας το σκεπτικό πίσω από αυτές. Η εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις κυβερνητικές ή οργανωτικές λειτουργίες, όπως οι προϋπολογισμοί και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων, μπορεί να συμβάλει στην οικοδόμηση της εμπιστοσύνης του κοινού.
Η λογοδοσία είναι εξίσου σημαντική. Οι πολιτικοί πρέπει να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους, ιδίως όταν γίνονται λάθη. Η δημιουργία ανεξάρτητων φορέων, όπως οι οργανισμοί καταπολέμησης της διαφθοράς και οι επιτροπές δεοντολογίας, μπορούν να εποπτεύουν και να ελέγχουν τις ενέργειες των πολιτικών για να διασφαλίζουν τη λογοδοσία.
Η συνεχής κατάρτιση και επαγγελματική ανάπτυξη των πολιτικών είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της επάρκειας. Οι πολιτικές θα πρέπει να βασίζονται σε αξιόπιστα στοιχεία και συμβουλές εμπειρογνωμόνων, επιδεικνύοντας δέσμευση για τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων.
Οι πολιτικοί πρέπει να δημιουργούν και να εφαρμόζουν πολιτικές που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των κοινωνικών τμημάτων, ιδίως των περιθωριοποιημένων και ευάλωτων ομάδων. Οι προσπάθειες για τη μείωση της οικονομικής ανισότητας και τη βελτίωση της κοινωνικής κινητικότητας μπορούν να συμβάλουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους πολιτικούς ως υπέρμαχους της δικαιοσύνης.
Η ενθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συναντήσεις στο δημαρχείο, δημόσιες διαβουλεύσεις και συμμετοχικό προϋπολογισμό. Η καθιέρωση διαύλων για να παρέχουν οι πολίτες ανατροφοδότηση και να εκφράζουν τις ανησυχίες τους διατηρεί τους πολιτικούς συνδεδεμένους με το κοινό αίσθημα.
Οι πολιτικοί θα πρέπει να εργάζονται πέρα από κομματικές γραμμές για την αντιμετώπιση κοινών ζητημάτων, επιδεικνύοντας δέσμευση στο κοινό καλό και όχι στα κομματικά συμφέροντα. Η προώθηση ρητορικής και δράσεων χωρίς αποκλεισμούς μπορεί να συμβάλει στη μείωση της πόλωσης και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
Η καλλιέργεια θετικών σχέσεων με τα μέσα ενημέρωσης και η χρήση τους για τη διαφανή επικοινωνία με το κοινό είναι ζωτικής σημασίας. Η αξιοποίηση των ψηφιακών πλατφορμών για την επικοινωνία και τη δέσμευση μπορεί να συμβάλει στην προσέγγιση ενός ευρύτερου κοινού και στην ενίσχυση της αίσθησης σύνδεσης.
Η αποκατάσταση της ιστορικής εμπιστοσύνης προϋποθέτει την αναγνώριση και την αντιμετώπιση των αδικιών και των αδικιών του παρελθόντος. Η συμμετοχή σε διαδικασίες συμφιλίωσης με τις πληγείσες κοινότητες μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση των ιστορικών πληγών και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
Η διατύπωση ενός σαφούς, μακροπρόθεσμου οράματος που ευθυγραμμίζεται με τις δημόσιες αξίες και προσδοκίες είναι ουσιαστικής σημασίας. Συνεπείς δράσεις και πολιτικές που αντικατοπτρίζουν τους δηλωμένους στόχους και τις υποσχέσεις μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση και διατήρηση της εμπιστοσύνης με την πάροδο του χρόνου.
Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ηγεσία είναι μια σύνθετη, συνεχής διαδικασία που απαιτεί ηθική συμπεριφορά, διαφάνεια, λογοδοσία, επάρκεια, συμμετοχή του κοινού και δέσμευση για κοινωνική δικαιοσύνη. Με την εφαρμογή αυτών των μέτρων, οι πολιτικοί μπορούν να εργαστούν προς την κατεύθυνση της ανοικοδόμησης της εμπιστοσύνης και της προώθησης μιας πιο θετικής και παραγωγικής σχέσης με το κοινό.
Η εμπιστοσύνη μπορεί να ανακτηθεί, αλλά χρειάζεται χρόνος. Ας ελπίσουμε μόνο ότι αυτός ο χρόνος, είναι ο χρόνος που έχουμε.
*Νίκος Κουτσιανάς, Founder SYMBEEOSIS, Founder APIVITA
