Πρώτο συμπέρασμα των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών δεν είναι άλλο από το ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες γυρνούν την πλάτη στην Ευρώπη. Στη θεσμική Ευρώπη, για να είμαστε πιο σωστοί, στην Ευρώπη των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας, στην απρόσωπη Ευρώπη των Βρυξελλών. Η απογοήτευση των Ευρωπαίων πολιτών εκφράστηκε με δύο βασικά τρόπους: την αποχή και την επιβεβαίωση της ακροδεξιάς στροφής, ιδίως στις χώρες που ηγούνται του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Η μεγάλη αποχή -και ιδίως των νέων ψηφοφόρων, οι οποίοι, υποτίθεται, καρπώνονται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα τα οφέλη μιας ανοικτής Ευρώπης- είναι ενδεικτική της αδιαφορίας των πολιτών. Η αποχή δεν οφείλεται μόνο, για παράδειγμα, στη χώρα μας στις υψηλές θερμοκρασίες, που έκαναν πιο ελκυστικές τις παραλίες από την κάλπη. Ούτε στο γεγονός πως δεν έγινε καμία ουσιαστική συζήτηση για την καθημερινότητα, πολύ δε περισσότερο για το ίδιο το ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Οφείλεται πρώτα και κύρια στην αίσθηση μεγάλου μέρους πολιτών ότι τίποτα δεν αλλάζει, αλλά και στο ότι όσα συμβαίνουν στις Βρυξέλλες αφορούν μία κλειστή κάστα ανθρώπων, μία απρόσωπη γραφειοκρατία. Εκτός, όμως, από την αποχή, οι πολίτες επέλεξαν τους απογόνους αυτών που κατέστρεψαν την Ευρώπη, για να στείλουν μήνυμα δυσαρέσκειας. Αντί να ζητήσουν «περισσότερη Ευρώπη» -κοινωνικό κράτος, καταπολέμηση των ανισοτήτων, σύγκλιση κέντρου και περιφέρειαςεπέλεξαν κόμματα που έχουν ως πρόταγμα τη μισαλλοδοξία, τον εθνικισμό και τον ρατσισμό.
Στη Γαλλία το κόμμα της κόρης του άλλοτε απόβλητου Ζαν-Μαρί Λεπέν, ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν, σαρώνει με ποσοστό διπλάσιο αυτού του κόμματος του Μακρόν, ενώ η Εναλλακτική για τη Γερμανία αναδεικνύεται σε δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα, ενισχύοντας τις δυνάμεις της. Η Ευρώπη που ξημερώνει από σήμερα δεν έχει καμία σχέση ούτε με αυτήν που οραματίζονταν οι θεμελιωτές της, αλλά ούτε και με ό,τι προέτασσαν οι κάποτε αμφισβητίες, που μιλούσαν για Ευρώπη των εργαζομένων, του κοινωνικού κράτους, της ισότητας οράματα που έχουν αραχνιάσει στις ντουλάπες…