Στην πρώτη μείωση των επιτοκίων εδώ και οκτώ χρόνια προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οσο κι αν αναμενόταν από τους ειδικούς, η απόφαση της ΕΚΤ είναι από μόνη της καλό νέο. Δείχνει ότι έχει τελειώσει το στάδιο του δραστικού και συστηματικού νομισματικού περιορισμού. Μιά νομισματική πολιτική που έχει πλήξει με το ακριβό χρήμα,τόσο την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης, τους επιχειρηματίες που αναζητούν πιστώσεις και, κυρίως, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Καλώς την λοιπόν, κι ας άργησε η απόφαση της ΕΚΤ.
Για την ιστορία, η απόφαση για μείωση των επιτοκίων δεν ήταν ομόφωνη στο Συμβούλιο της ΕΚΤ, όπως ειπώθηκε από την Κριστίν Λαγκάρντ. Ενα μέλος του δ.σ. μειοψήφισε. Η πρόεδρος της ΕΚΤ δεν θέλησε να αποκαλύψει το όνομα του διαφωνούντος. Σύμφωνα με πληροφορίες της Ναυτεμπορικής φέρεται να είναι ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης Ρόμπερτ Χόλτσμαν- εκ των επιφανέστερων «γερακιών» στην ΕΚΤ.
Δειλή μείωση
Θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι τα χειρότερα αποφεύχθηκαν. Είναι, ωστόσο, μια δειλή μείωση, τόσο λόγω του ελάχιστου ποσοστού των 25 μονάδων βάσης,όσο και επειδή θα ήταν λάθος να πιστέψουμε ότι θα ακολουθήσει μια διαδρομή μείωσης επιτοκίων με ταχύτητα κάπως συμμετρική με αυτή που επιτεύχθηκε κατά την αύξηση τους μεταξύ Ιουλίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023. Και αυτό γιατί οι προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω, σε σύγκριση με την τελευταία άσκηση. Συνολικά, ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο για ολόκληρο το τρέχον και το επόμενο έτος και η πρόβλεψη είναι ότι θα περιοριστεί στο 1,9% το 2026.
Δύο δυσκολίες
Υπάρχουν δύο τύποι δυσκολιών που μπορούν να εμποδίσουν την πορεία προς τη μείωση των επιτοκίων βραχυπρόθεσμα.
Η πρώτη συνδέεται με τη σταθερότητα ορισμένων στοιχείων του δείκτη τιμών που είναι πιο ευαίσθητα στο κόστος εργασίας,που αυξάνεται για να ανακτήσει μέρος της χαμένης αγοραστικής δύναμης.
Η άλλη δυσκολία συνδέεται με τη γεωπολιτική αβεβαιότητα και τις επιπτώσεις της, για παράδειγμα, στην τιμή των πρώτων υλών. Ορατό τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας όχι μόνο δεν φαίνεται, αλλά αντίθετα κυριαρχεί η λογική της κλιμάκωσης. Το ίδιο και στη Μέση Ανατολή.
Αξίζει όμως να θυμόμαστε ότι η ζημιά στην οικονομία του ευρώ που προκλήθηκε από αυτό η περιοριστική νομισματική στρατηγική,υπήρξε σημαντική.Το 2023 το ΑΕΠ της ευρωζώνης αυξήθηκε στο ασήμαντο 0,4%. Με την «ατμομηχανή» Γερμανία να πέφτει σε ύφεση.
Την ίδια ώρα, το ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών αυξήθηκε κατά 2,5%. Στο πρώτο τρίμηνο εφέτος, η αμερικανική οικονομία αυξήθηκε κατά 2,9% σε ετήσια βάση.
Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, ο πληθωρισμός αποδεικνύεται βέβαια επίμονος και, στο 3,4%, είναι πολύ πάνω από τον στόχο της Fed για 2%. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει την ανάπτυξη.
Στην ευρωζώνη, το πιο σημαντικό είναι να σωθεί από την ύφεση. Και αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη συμμόρφωση στους νεοφιλελεύθερους κανόνες της λιτότητας, που θέλουν να εφαρμόσουν οι ιέρακες της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Που επιμένουν να βλέπουν την πραγματική οικονομία μέσα από τα γυαλιά της ιδεολογικής προκατάληψης.
