«Η ΕΕ κινδυνεύει να πεθάνει»: Με ωμό τρόπο και σκληρή γλώσσα, για την οποία έχει ζητήσει επανειλημμένα συγγνώμη, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, έστειλε από τη Σορβόννη ένα σαφές μήνυμα: «Η Ευρώπη μας είναι θνητή. Mπορεί να πεθάνει».
Μιλώντας επί 1 ώρα και 47 λεπτά μπροστά σε πολιτικές και στρατιωτικές αρχές, δημοσιογράφους και μέλη του κόμματός του, ο Μακρόν προειδοποίησε ότι η Ευρώπη είναι μια ιδέα που, κατά την ομολογία του, χρειάζεται επείγουσα αναμόρφωση.
Και για να μην πεθάνει η Ευρώπη, τι χρειάζεται: «Ένα νέο αμυντικό παράδειγμα, αλλά δεν υπάρχει άμυνα χωρίς αμυντική βιομηχανία». Και ίσως πρέπει να σκεφτούμε μια «ευρωπαϊκή ασπίδα» έναντι των ρωσικών πυραύλων. Με πυρηνικά όπλα, τα οποία φυσικά, διαθέτει η Γαλλία.
Αλλά και «Made in Europe» όπλα και πυρομαχικά. Και κοιτάζοντας στα μάτια το Βερολίνο ο Μακρόν ζήτησε την έκδοση κοινού χρέους για την Άμυνα, αναθέτοντας επίσης έναν «αμυντικό» ρόλο και στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Κάλεσε επίσης τους 27 να ανακτήσουν τον έλεγχο των συνόρων της ΕΕ με μια νέα πολιτική δομή.
Μαύρα σύννεφα
Δεν είναι τυχαίο βέβαια που η ανακοίνωση του νέου «μανιφέστου Μακρόν», έρχεται σε μια στιγμή που μαύρα σύννεφα μαζεύονται πάνω από τη Γαλλική κυβέρνηση. Το χρέος έφτασε στο 110,6% του ΑΕΠ το 2023, θα είναι στο 112,3% φέτος και θα εξακολουθεί να είναι στο 112% ως το 2027, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών.
Αυτές οι εκτιμήσεις έρχονται μετά από μια χιονοστιβάδα κακών ειδήσεων για τη Γαλλία, καθώς το δημόσιο έλλειμμα απογειώθηκε στο 5,5% του ΑΕΠ.
Με ένα χρέος 110% η Γαλλία απειλείται με υποβάθμιση του αξιόχρεου της από τους οίκους αξιολόγησης. Ένα πολύ κακό μήνυμα για τη γαλλική κυβέρνηση λίγες εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές. Όπου η ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 30% έναντι 16-19% του κόμματος Μακρόν.
Και η φυγή προς τα εμπρός που επιλέγει ο Μακρόν είναι ο …πόλεμος. Η δημιουργική καταστροφή, που έλεγε και ο Αυστριακός οικονομολόγος Γίοζεφ Σουμπέτερ. Για να επιστρέψει η ανάπτυξη μέσω της ανοικοδόμησης. Όπως γράφει ο διάσημος Βρετανός ιστορικός Ιαν Μόρις στο βιβλίο του «War! What Is It Good For? Conflict and the Progress of Civilization From Primates to Robots», «ο πόλεμος -η πιο καταστροφική συνήθεια της ανθρωπότητας, μπορεί να παράγει θετικά αποτελέσματα με τη πάροδο του χρόνου…Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να φέρει πίσω τους νεκρούς ή να αποκαταστήσει την υγεία των τραυματιών ενός πολέμου. Αλλά οι υποδομές της ζωής – δρόμοι, εργοστάσια, πόλεις – μπορούν να ξαναχτιστούν, ακόμη και να βελτιωθούν».
«Λογικό ζώο»
Ένα χαρακτηριστικό του ανθρώπινου ορθολογισμού είναι η μάθηση μέσω της εμπειρίας. Ο άνθρωπος είναι ένα «λογικό ζώο», όπως έλεγε ο Αριστοτέλης. Αλλά υπόκειται σε σφάλματα, τα οποία προκύπτουν από ανεπαρκείς πληροφορίες, ατελή αξιολόγηση των διαθέσιμων πληροφοριών ή από ανεπαρκή εκτίμηση της σχέσης αιτίου-αποτελέσματος. Όμως ο άνθρωπος, ως λογικό ζώο, είναι σε θέση να αξιολογήσει τα λάθη που έγιναν και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην επαναληφθούν.
Το γεγονός ότι οι συνέπειες των λαθών θα πέσουν πάνω μας και θα μειώσουν την ευημερία μας, είναι ένα εξαιρετικό κίνητρο για να προσπαθήσουμε να μην κάνουμε τα λάθη του παρελθόντος . Αλλά να τα διορθώσουμε, όσο γίνεται γρηγορότερα όταν δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε. Ειδικά οι πολιτικοί ηγέτες, που λαμβάνουν αποφάσεις που αφορούν όλους μας, θα πρέπει να αποφεύγουν την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος, όταν βρεθούν αντιμέτωποι με πανομοιότυπα προβλήματα. Δεν πρέπει να υιοθετούν πανομοιότυπες λύσεις που έχει αποδειχθεί ότι δεν λειτούργησαν στο παρελθόν.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι γραφειοκράτες πολιτικοί ενεργούν σύμφωνα με καθιερωμένους κανόνες. Στην ουσία εφαρμόζουν τυπικές λύσεις για κάθε τυπικό πρόβλημα. Αλλά, όπως έλεγε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν «δεν μπορείς να λύσεις ένα πρόβλημα με την ίδια νοοτροπία που το δημιούργησε».
