Τα περισσότερα από τα γιγαντιαία πλοία που μεταφέρουν περίπου το 12% του παγκόσμιου εμπορίου μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, έχουν αλλάξει πορεία. Τώρα ακολουθούν τη μεγάλη διαδρομή γύρω από τη νότια Αφρική.
Σύμφωνα με την Everstream Analytics, μια εταιρεία που αναλύει τις αλυσίδες εφοδιασμού, 12 από τα 14 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και ένα μεγάλο ποσοστό δεξαμενόπλοιων που ταξιδεύουν στη βασική διαδρομή μεταξύ της Μεσογείου και της Ερυθράς Θάλασσας, κατευθύνονται τώρα προς το νότο της Αφρικής.
Η παράκαμψη θα προσθέσει έως και έναν μήνα, σε χρόνο ταξιδιού.
Υπεύθυνοι για αυτό είναι οι αντάρτες Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι είναι σύμμαχοι με το Ιράν.
Το χάος σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους συγκοινωνιακούς κόμβους του κόσμου, απόηχος του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, απειλεί να διαταράξει το διεθνές εμπόριο. Με την παγκόσμια οικονομία να βρίσκεται ήδη υπό πίεση από τον αυξανόμενο πληθωρισμό, τη διαταραχή που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις συνέπειες της πανδημίας.
Μια ξηρασία που επηρεάζει την κυκλοφορία στη Διώρυγα του Παναμά, ένα άλλο βασικό πέρασμα στο παγκόσμιο εμπόριο, περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις αλυσίδες εφοδιασμού.
Χωρίς υπερβολή, βιώνουμε μια κρίση που σταδιακά διαλύει το παλιό σύστημα. Ενας ολόκληρος «κόσμος» εξαφανίζεται, αδυσώπητα όσο και οι συνέπειές του.
Η πρώτη συνέπεια είναι η κατάρρευση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Το να αναγκαστείς να επιλέξεις τον περίπλου της Αφρικής είναι ένα παράδειγμα που κάνει ξεκάθαρο το θέμα. Σταδιακά, όπου είναι δυνατόν, θα προκύψουν λιγότερο αποτελεσματικές, πιο κοντινές και ακριβότερες, αλλά και ασφαλέστερες αλυσίδες εφοδιασμού.
Η δεύτερη συνέπεια είναι ότι η ασφάλεια των προμηθειών γίνεται προτεραιότητα που επισκιάζει τις οικονομικές εκτιμήσεις.
Ενα πολιτικό σύστημα που θέλει να επιβιώσει στον νέο κόσμο πρέπει να αξιολογήσει το οικονομικό και κοινωνικό κόστος να βρεθεί ξαφνικά και ίσως για όχι σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς κάποιες πρώτες ύλες.
Πρωταρχική η ασφάλεια
Η διευθύνουσα σύμβουλος της Citigroup, Τζέιν Φρέιζερ έφτασε στο σημείο να πει ότι ένα νέο «S» πρέπει να προστεθεί στο θρυλικό ακρωνύμιο «ESG»(Environmental, Social, Governance) που αναφέρεται στους 3 βασικούς παράγοντες μέτρησης των ηθικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων μιας επένδυσης. Το νέο S αφορά «security»- αςφάλεια, είτε πρόκειται για τρόφιμα, ενέργεια ή άμυνα».
Αυτό είναι σίγουρα το θέμα πλέον για όλους τους Διευθύνοντες Συμβούλους στον κόσμο: Πώς να οικοδομήσουν πιο ανθεκτικές επιχειρήσεις.
Η «ασφάλεια» μπαίνει στα σχέδια χωρών και εταιρειών και αλλάζει τις επιλογές τους εις βάρος άλλων που θεωρητικά είναι λιγότερο δαπανηρές
Η τρίτη συνέπεια είναι γεωπολιτική. Ορισμένα συστήματα ευδοκίμησαν στον παλιό κόσμο και κατασκευάστηκαν για να μεγιστοποιήσουν τα χαρακτηριστικά του. Για παράδειγμα θυσιάζοντας «άχρηστες» επενδύσεις στην άμυνα ή τη στρατιωτική και στρατηγική αυτονομία.
Η Ευρώπη σίγουρα ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Ο νέος κόσμος ανταμείβει την αυταρχικότητα και τα συστήματα ικανά να προστατεύουν τις δικές τους αλυσίδες εφοδιασμού και να δημιουργούν νέες, ίσως λιγότερο αποτελεσματικές, αλλά πιο σύντομες ή ασφαλέστερες.
Δεν είναι σαφές πόσο γρήγορα θα τελειώσει ο παλιός κόσμος, αλλά τα τελευταία επεισόδια δείχνουν ένα γρήγορο τέλος.
Η δυσκολία στη ναυσιπλοΐα στα στενά του Ορμούζ και στην Ερυθρά Θάλασσα είναι μια υπενθύμιση των σημαντικών αλλαγών παραδείγματος που η Ευρώπη φαίνεται δυστυχώς απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει. Γιατί δεν έχει ενιαία γραμμή.
Και η Ευρώπη κοιμάται
Αλλά αυτό που είναι περισσότερο εντυπωσιακό στην Ευρώπη είναι η έλλειψη αλλαγής ρυθμού σε σχέση με τον κόσμο που τελειώνει.
Η πράσινη επανάσταση που βασίζεται σε πολύ μακριές και επισφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού είναι μόνο ένα παράδειγμα καθυστέρησης. Το άλλο, ίσως, είναι η έλλειψη πραγματικής στρατηγικής αυτονομίας που είναι απαραίτητη, για να ανταποκριθεί στις ευρωπαϊκές ιδιαιτερότητες.
Τα σοβαρά προβλήματα ναυσιπλοΐας στα στενά του Ορμούζ και στην Ερυθρά Θάλασσα, με τη σημασία της για το παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου και όχι μόνο, είναι η τελευταία δόση των αλλαγών που προέκυψαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα αγαθά και το κεφάλαιο κυκλοφορούσαν ελεύθερα μεταξύ ηπείρων και γεωγραφικών περιοχών χωρίς σχεδόν κανένα περιορισμό. Οι γεωπολιτικές εντάσεις ή, απλώς, οι ανταγωνισμοί μεταξύ των νέωνυπερδυνάμεων, κυρίως μεταξύ Αμερικανών και Κινέζων, καθορίζουν το τέλος του παλιού κόσμου.
