Τώρα που έκατσε η σκόνη στην έρημο του Ντουμπάϊ και αποχώρησαν οι 90.000 συμμετέχοντες στη διεθνή διάσκεψη COP 28 του ΟΗΕ για το κλίμα, μπορούμε να το πούμε καθαρά: Μια…φούσκα και μισή.
Για άλλη μία φορά, εκατοντάδες ηγέτες από όλον τον κόσμο, 20.000 εκπρόσωποι ΜΚΟ και χιλιάδες λομπίστες από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, συμφώνησαν ότι… διαφωνούν σε δυό λέξεις: Έξοδος από τα ορυκτά καύσιμα ή μετάβαση. Και φυσικά κέρδισαν οι …ρωμαϊκές καλένδες!
Ωδινεν όρος…
Ωδινεν όρος και έτεκεν μυν ή όπως έλεγε ο Οράτιος στα Λατινικά: Parturiunt montes nascetur ridiculus mus – Τα βουνά κοιλοπονούν και γεννούν ένα γελοίο ποντίκι!
Τι λέει η απόφαση; Ζητείται» από τα κράτη να «συμβάλουν» στη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα ανανεώσιμα ενεργειακά συστήματα προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050». Αυτό είναι φυσικά ασαφές.
«Η απόφαση να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα είναι αδύναμη και γεμάτη κενά για τα ορυκτά καύσιμα», επικρίνει ο ερευνητής του κλίματος Νίκλας Χένε, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Wageningen στην Ολλανδία και επικεφαλής του think tank New Climate Institute.
Και ο Γιόχαν Ρόκστρεμ επικεφαλής του Ινστιτούτου Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων, προειδοποιεί: «Το συμπέρασμα της COP28 είναι ότι δεν θα επιτρέψει στον κόσμο να συμμορφωθεί με το όριο των 1,5 βαθμών». Για να συμβεί αυτό, οι εκπομπές CO2 θα πρέπει να μειώνονται ραγδαία, περίπου στο μισό έως το 2030 και σχεδόν στο μηδέν έως το 2050. Η απόφαση όμως δεν είναι δεσμευτική…
Η άλλη όψη
Οι αισιόδοξοι βέβαια λένε: Η κατεύθυνση είναι πλέον ξεκάθαρη-κάπως μακριά από τα ορυκτά καύσιμα. Και όχι για χίλια χρόνια.
Τώρα, με τη «μετάβαση», έχει προκύψει μια εντελώς νέα λέξη που μπορεί να ερμηνευτεί με κάθε τρόπο και ήταν αποδεκτή από όλους.
Η άλλη όψη του νομίσματος ήταν λιγότερο αμφιλεγόμενη από την έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα: η επέκταση των καθαρών σταθμών παραγωγής ενέργειας. Η παγκόσμια ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2030 και ο ρυθμός βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης αναμένεται να διπλασιαστεί.
Οι παρατηρητές της συνόδου κορυφής για το κλίμα επέκριναν κάτι άλλο: «Η πρόοδος στη χρηματοδότηση των ζημιών και των απωλειών επισκιάστηκε από τη σημαντική μείωση της χρηματοδότησης προσαρμογής από τις βιομηχανικές χώρες», δήλωσε η Τζούλια Γκριμ από τον οργανισμό Germanwatch. Υπάρχει λοιπόν έλλειψη χρημάτων για να μπορέσουν οι φτωχές χώρες να προσαρμοστούν στις αναπόφευκτες συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Και όλοι αναρωτιούνται: Έπρεπε να ταξιδέψουν όλοι αυτοί στο Ντουμπάι για όλα αυτά; Και του χρόνου στο επίσης πετρελαϊκό Μπακού για την 29η COP;
Η επόμενη παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο Αζερμπαϊτζάν το 2024. Ακόμη μία αμφιλεγόμενη επιλογή για διάφορους λόγους: Κυρίως γιατί το Αζερμπαϊτζάν, όπως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οφείλει μεγάλο μέρος της ευημερίας του στην πώληση πετρελαίου.
Αυξάνεται το CO2
Από το 1995, το εναρκτήριο λάκτισμα στις Διασκέψεις του ΟΗΕ για το κλίμα, πέρασαν ήδη στην ιστορία 28 συνάξεις και οι εκπομπές CO2 αυξάνονται από χρόνο σε χρόνο. Το 1995,η αναλογία διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της γης ήταν περίπου 360 ppm και τον Νοέμβριο του 2023 ήταν 420 ppm, μια αύξηση κατά 16%. Το αποτέλεσμα: Κλιματική αλλαγή ή κρίση, καλύτερα.
Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι αυτό θα αλλάξει.
Αυτό που είναι δραματικό δεν είναι η αδυναμία των πολιτικών να αποφασίσουν μεταξύ των δύο λέξεων. Πιο δραματικό είναι το γεγονός ότι όλα τα ατελείωτα συνέδρια, οι μεγάλες δημοσιεύσεις, ο συναγερμός της νέας γενιάς των ακτιβιστών, δεν πετυχαίνουν κάτι χειροπιαστό για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Λίγες εναλλακτικές
Γιατί η αλήθεια είναι μία: Οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι επίθεση της γης, προμηθεύονται σήμερα από τα ορυκτά καύσιμα περισσότερο από το 80% της ενέργειας που καταναλώνουν. Και θα εγκαταλείψουν τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μόνο όταν υπάρχουν προσιτές εναλλακτικές.
Αυτές οι εναλλακτικές αναδεικνύονται – βέβαια όχι μόνο με γνώμονα την τεχνολογική πρόοδο ,τον ανταγωνισμό ιδεών, τον πολιτικο-δημοσιονομικό έλεγχο, αλλά τελικά από το συμφέρον των επενδυτών για το κέρδος. Εν τω μεταξύ, ο κόσμος θα συνεχίσει να καίει ορυκτά καύσιμα, μέχρι να τελείωσουν.
Μέχρι τότε η λεγόμενη προστασία του κλίματος θα κρατά απασχολημένους λεγεώνες επιστημόνων, πολιτικών και ανθρώπων των μέσων ενημέρωσης, αλλά αυτό δεν θα μειώνει τις παγκόσμιες εκπομπές; Οχι ακόμα.
Αυτό θα συνεχίσει να ισχύει και στο μέλλον. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα μειωθούν καθώς ο πολιτισμός που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα θα μετατραπεί σε έναν άλλο ενεργειακό πολιτισμό. Μιλάμε βέβαια για πολλές από δεκαετίες, τουλάχιστον περισσότερο από έναν αιώνα. Αν μέχρι τότε δεν έχει καταστραφεί ο μπλε πλανήτης.
