Παγκόσμια ημέρα κατά της διαφθοράς, σήμερα, 9 Δεκεμβρίου. Μια ημερομηνία που επέλεξε ο ΟΗΕ ακριβώς πριν 20 χρόνια, το 2003, υιοθετώντας τη «Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC)» . Μια κίνηση που έχει στόχο να καταδείξει την αποφασιστικότητα της παγκόσμιας κοινότητάς μας να καταπολεμήσει τη διαφθορά σε όλες τις μορφές της, παντού.
Μόνο που 20 χρόνια μετά το «κόστος» της διαφθοράς σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει δυσθεώρητο: Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την υπολογίζει σε 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, κάθε χρόνο. Δηλαδή, το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ διοχετεύεται σε κάθε είδους δωροδοκίες κάθε χρόνο, θέτοντας σε κίνδυνο την ισορροπημένη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη του πλανήτη.
Εάν λαμβανόταν υπόψη η διαφθορά που επηρεάζει μόνο τις κεντρικές δημόσιες διοικήσεις, ο λογαριασμός ανέρχεται σε 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ενας στους πέντε ανθρώπους παγκοσμίως αναφέρει ότι πρέπει να πληρώσει «γρηγορόσημο» για να έχει πρόσβαση σε μια δημόσια υπηρεσία.
Η ΕΕ υπολογίζει επίσης ότι οι ετήσιες απώλειες λόγω διαφθοράς ανέρχονται σε 58,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
«Η διαφθορά επηρεάζει κάθε χώρα, έχει αρνητικές επιπτώσεις σε κάθε πτυχή της κοινωνίας, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους φτωχότερους και πιο περιθωριοποιημένους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών», αναφέρει η Σύμβαση του ΟΗΕ και προειδοποιεί: «Η διαφθορά τροφοδοτεί επίσης τις συγκρούσεις και αναστέλλει τις ειρηνευτικές διαδικασίες αποδυναμώνει το κράτος δικαίου, επιδεινώνει τη φτώχεια, διευκολύνοντας την παράνομη χρήση των πόρων και παρέχοντας χρηματοδότηση για ένοπλες συγκρούσεις».
Τροφή για πολλές σκέψεις δίνουν στοιχεία και οι συνέπειες ενός άθλιου φαινομένου,που είναι βέβαια ενδημικό και στη χώρα μας.
Το ελληνικό «πάρτι»
Να θυμίσουμε τα τελευταία στοιχεία για την Ελλάδα, που δημοσίευσε το περασμένο καλοκαίρι το Ευρωβαρόμετρο; Η διαφθορά φαίνεται να κάνει «πάρτι» με τις απευθείας αναθέσεις και εξυπηρετήσεις ημετέρων, τη συστηματική καταπάτηση και περιφρόνηση των θεσμών του κράτους δικαίου: Το 97% των Ελλήνων θεωρεί ευρέως διαδεδομένη τη διαφθορά στη χώρα.
Το ποσοστό που, σχεδόν, αγγίζει το 100% έχει μεγάλη διαφορά από το γενικό ποσοστό σε επίπεδο ΕΕ, που την ίδια γνώμη έχει το 70% των Ευρωπαίων πολιτών, κατά μέσο όρο. Με βάση τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου , η χώρα μας έρχεται πρώτη σε ποσοστό διαφθοράς μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, με δεύτερη την Κροατία (96%) και τρίτη την Πορτογαλία (93%), ενώ ακολουθούν η Κύπρος (92%) και η Μάλτα (92%).
Έρευνα της Public Issue για τη διαφθορά στην Ελλάδα τον περασμένο Φεβρουάριο καταδεικνύει ξεκάθαρα ότι οι πολίτες πιστεύουν πως η διαφθορά στην Ελλάδα μετά την κρίση όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά έχει αυξηθεί και διευρυνθεί σε κρίσιμες κατηγορίες της κοινωνικής ελίτ.
Οι Ελληνες -δικαίως ή αδίκως – θεωρούν σε ποσοστό 71%, ότι οι διεφθαρμένοι στους κόλπους της πολιτικής είναι «πάρα πολλοί». Ακολουθούν μάλιστα οι δημοσιογράφοι, για τους οποίους το αντίστοιχο ποσοστό («πάρα πολλοί») καταγράφεται στο 64%, από μόλις 19% που ήταν το 2005.
Τετοιες διαμορφωμένες απόψεις όμως-όπως έχει δείξει και η παγκόσμια ιστορία-εύκολα «παρασύρονται» από τη ρητορεία διαφόρων, δήθεν αντισυστημικών, ακροδεξιών κύκλων ,που εμφανίζονται ως πρωτομάστορες κατά της «διαφθοράς στη πολιτική». Οι σύγχρονοι υπέρμαχοι φασιστικών ιδεολογιών δεν χρειάζονται τα τανκς για να διαβρώνουν τη δημοκρατία εκ των έσω. Οπως προειδοποιεί και η Σύμβαση του ΟΗΕ, «η διαφθορά υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς και μειώνει την εμπιστοσύνη στα κοινοβουλευτικά συστήματα διακυβέρνησης».
