Ο δημοσιογράφος που δίνει υλικό σε έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης πληρώνεται. Στα σοβαρά τηλεοπτικά δίκτυα του εξωτερικού οι καλεσμένοι για συνεντεύξεις, πληρώνονται με τη λογική ότι «γεμίζουν» με την παρουσία τους τηλεοπτικό χρόνο, που παράγει διαφημίσεις, των οποίων το ακριβό αντίτιμο φτάνει στα ταμεία του τηλεοπτικού σταθμού.
Στο διαδίκτυο οι χρήστες «γεμίζουν» τις ηλεκτρονικές σελίδες, παρέχουν δωρεάν τη σκέψη και τις γνώσεις τους στις διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, των οποίων οι ιδιοκτήτες αποκομίζουν μεγάλα κέρδη από τις διαφημίσεις. Ο καταναλωτής-χρήστης είναι και τροφοδότης-παραγωγός του παρεχόμενου δωρεάν υλικού.
Παρά ταύτα, υπάρχουν πλατφόρμες που ζητούν και συνδρομή για να απαλλάξουν δήθεν τον χρήστη από τις διαφημίσεις, οι οποίες, όμως, κατακλύζουν – σε κάθε κίνηση του χρήστη – τις οθόνες μας, αφού οι καταναλωτικές μας προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά μας παρέχονται με ικανό τίμημα σε άλλους διαχειριστές του διαδικτύου. Γι’ αυτό όταν κάνουμε μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, αμέσως μας κατακλύζουν διαφημίσεις σχετικές με την αναζήτησή μας. Το τραγελαφικό είναι ότι επί της ουσίας ο ιδιοκτήτης της πλατφόρμας αιτείται συνδρομή-αποζημίωση για να χειραγωγεί εμμέσως ή αμέσως, σε διάφορα επίπεδα τον χρήστη, ως καταναλωτή, πολίτη, ψηφοφόρο, θρησκευόμενο κ.ο.κ., διαχέοντας τα μηνύματα αφειδώς και όχι δωρεάν.
Αν δούμε υπό κλίμακα την… ψηφιοποίηση της ζωής μας, πρέπει να δούμε και άλλα φαινόμενα. Κάποτε οι τράπεζες, με δεκάδες καταστήματα ανά τη χώρα και αντιστοίχως χιλιάδες υπαλλήλους, έδιναν υψηλό επιτόκιο καταθέσεων. Σήμερα, εμείς οι πελάτες, κάνουμε τη δουλειά των υπαλλήλων με το e-banking, πράγμα που σημαίνει τεράστια συμπίεση λειτουργικού κόστους – λόγω συρρίκνωσης του υπαλληλικού προσωπικού και το επιτόκιο καταθέσεων έχει σχεδόν μηδενιστεί. Εύκολα μπορεί κάποιος να κάνει την αναγωγή του φαινομένου στις αεροπορικές εταιρείες, στην έκδοση εισιτηρίων θεαμάτων, στα βιβλιοπωλεία κ.ά.
Στα σούπερ μάρκετ στο εξωτερικό έχει ευρέως επεκταθεί η κατάργηση υπαλλήλων, αφού ο πελάτης περνάει ο ίδιος από το μηχάνημα το barcode των προϊόντων που αγοράζει, πληρώνει με την κάρτα του και φεύγει χωρίς να δει πρόσωπο υπαλλήλου. Το ίδιο άρχισε να εφαρμόζεται δειλά και σε αρκετά καταστήματα στη χώρα μας, αλλά βεβαίως, οι τιμές συνεχίζουν να τραβούν την ανηφόρα…
Θα πει ευλόγως κάποιος ότι το ίδιο ισχύει και για τη μείωση των δημοσίων υπαλλήλων με την ψηφιοποίηση των συναλλαγών με το Δημόσιο, με δραματική μείωση των ανθρωποωρών που κερδίζουμε, αλλά εδώ υπάρχει οικονομικό όφελος για όλους τους πολίτες, μιας και τα κέρδη πάνε στο κρατικό ταμείο. Δεκτό. Αλλά, για ποιο όφελος μπορούμε να μιλήσουμε, όταν μόνον το 2021-22 οι απευθείας αναθέσεις έργων – πέραν ηθικής, δεοντολογίας και νομιμότητας – από το κράτος έφτασαν τις 314.006.
Καλή η ψηφιοποίηση. Με τη σωστή διαχείριση και την πάταξη της κερδοσκοπίας τι κάνουμε; Βεβαίως, μιλάμε για την οικονομική διάσταση του όλου φαινομένου. Διότι αν δούμε την περίφημη ψηφιοποίηση της ζωής μας σε κοινωνικό επίπεδο και για το …ψυχότροπο διαδίκτυο σε ενήλικες και παιδιά, τα πράγματα είναι αρκετά ζοφερά.
