Από τις ταινίες που ξεχωρίζουν μέσα στη μεγάλη συλλογή του παλαιού καλού ελληνικού κινηματογράφου είναι η διδακτική και πάντα επίκαιρη «Υπάρχει και φιλότιμο».
Πρωταγωνιστής είναι ο Μαυρογιαλούρος, ένας υπουργός, γόνος πολιτικής οικογένειας, ο οποίος ήταν έντιμος μεν, αφελής δε, καθώς δεν γνωρίζει τι έκαναν οι γύρω του. ‘Oταν το διαπιστώνει, με αφορμή το γεφύρι που συνέδεε τον Άγριλο με την Πλατανιά, παραιτείται.
Και παραιτείται κανονικά και όχι ανώδυνα, για επικοινωνιακούς λόγους.
Στη συγκεκριμένη ταινία περιγράφεται με απόλυτη σαφήνεια πώς γίνονταν τα δημόσια έργα στην Ελλάδα εν έτει 1966. Ποια έργα έμπαιναν σε προτεραιότητα, αλλά και με ποιους «όρους» κατασκευάζονταν αυτά.
Δυστυχώς, όμως, 57 χρόνια μετά η ταινία εξακολουθεί να είναι επίκαιρη, γιατί δεν έχουν αλλάξει παρά ελάχιστα οι σχετικές διαδικασίες. Και αν βελτιώθηκαν κάπως, οφείλεται στον φόβο της εποπτείας των Βρυξελλών, που χρηματοδοτούν τα περισσότερα έργα.
Για τους δύσπιστους της κατασκευαστικής μας παράδοσης, το τελευταίο από τα παραδείγματα είναι ένα αντιπλημμυρικό έργο στην Εύβοια, που κατασκευάστηκε χωρίς οπλισμό. Μόνο με τσιμέντο, χωρίς σίδερα. Και φυσικά, κατέρρευσε δύο χρόνια μετά την κατασκευή του.
Όμως, τη διερεύνηση των μεθόδων κατασκευής και της ποιότητας των δημόσιων έργων τη θέτει σε πρώτη προτεραιότητα η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, με την πρόσφατη εντολή που έδωσε στους αρμόδιους εισαγγελείς, με αφορμή τους θανάτους και τις καταστροφές που προκάλεσαν οι πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Ίσως είναι η πρώτη φορά που μια εισαγγελική εντολή είναι τόσο αναλυτική, περιγραφική και συγκεκριμένη και ευχόμαστε όλοι να επιμείνει στην ολοκλήρωση της έρευνας και να φτάσει μέχρι το τέλος.
Ίσως έτσι να δημιουργηθεί ένα «δεδικασμένο» τιμωρίας των υπευθύνων, που θα λειτουργεί ως φόβητρο για τον μελλοντικό Γκρούεζα, που θα θελήσει να συνεχίσει την «κατασκευαστική παράδοση».
Ίσως γίνουμε μια κανονική χώρα και πάψει επιτέλους ο Μαυρογιαλούρος να είναι μια διαχρονικά επίκαιρη ταινία, «καίγοντας» το σενάριό της.
