Η ιστορία ξεκινά το 1543 όταν εκδόθηκε το βιβλίο του Κοπέρνικου «De revolutionibus orbium coelestium». Για πρώτη φορά, διατυπώθηκε το ηλιοκεντρικό μοντέλο του σύμπαντος: Ο ήλιος είναι η σταθερός και η Γη, μαζί με τους υπόλοιπους πλανήτες, γυρνούν γύρω από αυτόν!
Ο Κοπέρνικος αμφισβήτησε κάτι που τότε, για το Βατικανό, θεωρούταν λυμένο. Αλλά το ακριβώς αντίθετο.
Ο Κοπέρνικος γλίτωσε τότε τη σύλληψη, την Ιερά Εξέταση και ίσως και την πυρά, επειδή ήταν… «διπλωμάτης». Φρόντισε, δηλαδή να σιγουρέψει πως δεν θα έχει προβλήματα με την Καθολική Εκκλησία, αφιερώνοντας το βιβλίο του στον Πάπα Παύλο τον Γ’.
Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ο Γαλιλαίος έβαζε ταφόπλακα στις δοξασίες του Βατικανού πως η Γη είναι στο κέντρο του Σύμπαντος και αποτελεί μοναδικότητα.
Ο Γαλιλαίος δεν ήταν ωστόσο τόσο «διπλωμάτης», όσο ο Κοπέρνικος και θεωρήθηκε «αιρετικός», προκαλώντας τηνέντονη αντίδραση της Καθολικής Εκκλησίας. Ο μεγάλος αστρονόμος, αν και σε μεγάλη ηλικία, σύρθηκε σε δίκη ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης, πιεζόμενος να απαρνηθεί τη θεωρία του. Τελικά, ενέδωσε και είπε στους ανακριτές του αυτό που ήθελαν να ακούσουν: ότι το επιχείρημα του Κοπέρνικου ήταν πολύ βεβιασμένο.
Ο θρύλος θέλει τον Γαλιλαίο, φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση, να ψιθυρίζει: «E pur si muove»- «Και όμως κινείται»… Ευτυχώς, οι ιεροξεταστές δεν το άκουσαν αλλιώς θα τον περίμενε η πυρά. Παρά τον εξαναγκασμό σε ομολογία του «λάθους», οι ιεροεξεταστές ικανοποιήθηκαν μεν, αλλά τιμώρησαν τον Γαλιλαίο σε ισόβιο, κατ’ οίκον περιορισμό.
Αλλά, η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντα ως φάρσα, όπως έλεγε και ο Μαρξ. Η ανακοίνωση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ήρθε να αμφισβητήσει έναν άλλο… Κοπέρνικο. Την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, που μέσω του δορυφόρου Sentinel, έκανε την αποτίμηση της έκτασης των καμένων περιοχών από τις πυρκαγιές στην Ελλάδα. «Η αποτίμηση δεν μπορεί να γίνει μόνο από δορυφορικές εικόνες», γιατί λόγω του καπνού από τις πυρκαγιές «εμπεριέχουν, αναπόφευκτα, σημαντικό περιθώριο λάθους», ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος, διαψεύδοντας επί της ουσίας τα στοιχεία της Copernicus.
Αμφισβητήθηκαν επίσης από επίσημα χείλη και τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σχετικά με τα καταστροφικά αποτελέσματα των πυρκαγιών. Αναγκάζοντας το πρώτο ερευνητικό κέντρο του νεώτερου Ελληνικού κράτους- το Αστεροσκοπείο δηλαδή- με ιστορία αδιάλειπτης λειτουργίας 181 ετών, να εκδώσει ανακοίνωση για να προστατεύσει την… επιστήμη.
Χωρίς διπλωματικές περιστροφές, το Αστεροσκοπείο προειδοποιεί μάλιστα ότι «σε μια ευνομούμενη δημοκρατία, σε μια εποχή ανοιχτών δεδομένων σε Ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, είναι υποχρέωση της Επιστήμης γενικότερα και των Εθνικών Ερευνητικών Κέντρων ειδικότερα, να ενημερώνουν την Κοινωνία και την Πολιτεία για τα αποτελέσματα των επιστημονικών δραστηριοτήτων τους αλλά και για τις φυσικές συνθήκες που επηρεάζουν την ζωή των πολιτών, με μοναδικό γνώμονα την ανάδειξη της επιστημονικής γνώσης και της επιστημονικής αλήθειας».
Στο έργο του Μπρεχτ, «Η ζωή του Γαλιλαίου», ο μεγάλος αστριονόμος φέρεται να λέει: «Πιστεύω πως μοναδικός σκοπός της επιστήμης είναι ν’ αλαφρώσει το μόχθο της ανθρώπινης ύπαρξης. Ειδεμή, οι καινούργιες μηχανές δε θα χρησιμεύσουν παρά για καινούργια μαρτύρια και για καινούργια δουλεία.»
Αλλά, για να ελαφρύνουμε λίγο το κλίμα: Μένει να δούμε τώρα τη συνέχεια της ιστορίας. Αν για παράδειγμα ο συμπαθής, αν και επιστημονικά «πεισματάρης», διευθυντής της υπηρεσίας Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου, Κώστας Λαγουβάρδος θα κινδυνεύσει να οδηγηθεί σε μια άλλη «πυρά». Αν δεν κάνει «δήλωση» μετανοίας …
