Πριν από ενάμισι μήνα έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας και μελετητής των διεθνών σχέσεων, Ντέιβιντ Καλλέο.
Καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Γέιλ και σύμβουλος του Στέητ Ντηπάρτμεντ, ο Καλλέο άφησε πίσω του ένα πλούσιο συγγραφικό έργο -15 βιβλία για τις διεθνείς σχέσεις.
Ο δρ. Καλλέο κέντρισε το ενδιαφέρον γιατί συχνά είχε διαφορετική άποψη για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Υποστήριζε ότι η προσπάθεια της Ουάσιγκτον για αδιαμφισβήτητη παγκόσμια κυριαρχία άφησε τελικά τη χώρα πιο αδύναμη και λιγότερο ασφαλή. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που δηλώνουν ότι ηγούνται του κόσμου, έχουν αποσυντονιστεί βαθιά μαζί του», έγραψε ο Δρ. Καλλέο στο «Follies of Power: America’s Unipolar Fantasy» (2009).«Η αμερικανική πολιτεία, τονίζει, φαίνεται ότι ήταν πολύ πιο διαφωτισμένη στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου παρά μετά το τέλος του».
Οπαδός του Σαρλ ντε Γκωλ, ο Καλλέο είδε την Ευρωπαϊκή Ένωση, και τη λήψη των αποφάσεών της με συναίνεση, ως μία από τις πιο διορατικές πολιτικές πρωτοβουλίες των τελευταίων γενεών. Περιέγραψε μια ισχυρή και συνεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση ως σημαντικό αντίβαρο στις προσπάθειες των ΗΠΑ για «παγκόσμια ηγεμονία».
Ωστόσο, προέβλεψε επίσης τα ρήγματα στην ΕΕ. Στο βιβλίο του «Rethinking Europe’s Future», το 2001, ο Δρ. Καλλέο προέβλεψε επίσης πώς η μεγαλύτερη ολοκλήρωση στην ΕΕ θα μπορούσε να προκαλέσει εθνικιστικές πολιτικές αντιδράσεις.
Οι εκτιμήσεις του Καλλέο φαντάζουν τόσο επίκαιρες σήμερα, καθώς το ευρωπαϊκό-ηπειρωτικό κέντρο βάρους και η εξουσία μετατοπίζεται στο Σκανδιναβικό-Βαλτικό σύμπλεγμα, με επικεφαλής την Πολωνία, το οποίο είναι και πάλι σε αντιρωσική κατεύθυνση, όπως ήταν ήδη τον 18ο αιώνα και όπως συνέχισε να είναι για άλλους δύο αιώνες. Η Ανατολική Ευρώπη σπρώχνει τη Δυτική όλο και πιο βαθιά στην αγκαλιά των Ηνωμένων Πολιτειών, περιορίζοντας κάθε σκέψη για αυτόνομο ρόλο σε επίπεδο παγκόσμιας δύναμης.
Οι Γερμανο-Γάλλοι ηγέτες της παλιάς ΕΕ φαίνεται να αγνοούν εντελώς αυτό το παιχνίδι εκτοπισμού της Ευρώπης ως παγκόσμιας δύναμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ανεπάρκειας ήταν και η πρόσφατη σύνοδος κορυφής ΕΕ και των εθνών της Νότιας Αμερικής. Η ΕΕ επέμενε να ζητεί από τα έθνη της Mercosur να καταδικάσουν κατάφωρα τη Ρωσία, αντί να ακολουθήσει μια πολύ διαφορετική γραμμή συμπεριφοράς, αξιώνοντας να τερματιστεί ένας πόλεμος ,που κινδυνεύει να συνεχίζεται επ’ άπειρον.
Αντίθετα, πολλά έθνη της Νότιας Αμερικής, πάνω απ’ όλα η Χιλή του Μπόριτς και η Βραζιλία του Λούλα, επιζητούσαν μια συμμαχία με τις Βρυξέλλες σε μια κατεύθυνση μη διπλωματικής ευθυγράμμισης , τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με το Πεκίνο, που έχει αυξανόμενη οικονομική επιρροή ,καθώς ο ασιατικός γίγαντας έχει καταφέρει να γίνει ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος, μετά τις ΗΠΑ και μπροστά από την ΕΕ.
Με την ευκαιρία της συνάντησης επίσης, τα κράτη της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν αποζημίωση από την Ευρώπη για την αποικιακή κατοχή που υπέστησαν επί αιώνες(!).
Αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποσχέθηκε απλώς, επενδύσεις ύψους 45 δισεκατομμυρίων ευρώ σε συγκεκριμένα έργα. Δυστυχώς η διπλωματία της ΕΕ φαίνεται σαστισμένη και ανίκανη να καταλάβει πώς κινείται η μετατόπιση των παγκόσμιων δυνάμεων και του συστήματος σχέσεων εξουσίας μεταξύ των εθνών.
Πρόκειται για ένα παιχνίδι καθρεφτών που παραμορφώνουν την πραγματικότητα, από το οποίο λίγοι ξέρουν πώς να ξεφύγουν. Οπως για παράδειγμα ο 100χρονος Κίσινγκερ που πήρε το αεροπλάνο και πήγε στην Κίνα για να διαπραγματευτεί τη βελτίωση των σχέσεων με την κινεζική ηγεσία.
