Την άλλη Δευτέρα, 24 Ιουλίου, συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης με την οποία καθορίστηκαν τα σύνορα της νέας Τουρκίας μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μια επέτειος ιδιαίτερα επίκαιρη, καθώς συμπίπτει και με την προσπάθεια θετικής επανεκκίνησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη Ερντογάν, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους. Αν και πέρασε ένας αιώνας, για την Ελλάδα φυσικά δεν τίθεται καν θέμα ούτε λήξης ούτε αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης.
Όπως πολύ σωστά τόνισε ο πολύπειρος πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, «η Συνθήκη της Λωζάννης ισχύει και θα ισχύει στο ακέραιο… Όσο και αν στην Τουρκία γίνεται προσπάθεια υποδόριας αναθεώρησης, η Συνθήκη δεν αναθεωρείται». Τα τελευταία χρόνια όντως ο πρόεδρος Ερντογάν κάνει προσπάθεια «κάτω από την επιφάνεια» για την αναθεώρηση της Συνθήκης. Το 2016, για παράδειγμα, μιλώντας με αφορμή τα 93 χρόνια από τη Λωζάννη, έλεγε ουσιαστικά στο μήνυμά του ότι η Συνθήκη συμβολίζει την εθνική μειοδοσία και παραίτηση των Κεμαλιστών: «Με τη Λωζάννη δώσαμε τα νησιά που θα ακουγόταν η φωνή σου αν φώναζες… Η Λωζάννη δεν είναι ιερό κείμενο, φυσικά θα το συζητήσουμε.
Οι ισορροπίες που δημιουργήθηκαν μετά τον Ψυχρό Πόλεμο καταρρέουν. Προσπαθούν να μας φυλακίσουν στη Λωζάννη». Πέρσι επίσης ο Ερντογάν, στην επέτειο της Λωζάννης, κατηγορούσε την Ελλάδα ότι «αγνοήθηκαν ή σκόπιμα διαβρώθηκαν από την Ελλάδα τα δικαιώματα της τουρκικής (sic) μειονότητας, που καθορίζει η Συνθήκη». Απειλούσε μάλιστα ότι η Τουρκία «δεν είναι δυνατόν να αποδεχθεί αυτή την κατάσταση». Περιμένουμε με ανυπομονησία το νέο μήνυμα Ερντογάν σε λίγες ημέρες, για την 100ή επέτειο.
Πόσο και αν θα τον επηρεάσει το θετικό κλίμα που υπήρξε στη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Θα επαναληφθεί το αναθεωρητικό αφήγημα που συνέθεσε ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια και δαιμονοποιεί την Ελλάδα και τη Δύση; Η δήλωση που έκανε ο Ερντογάν αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι «συζήτησαν στο Βίλνιους και το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης και αποφάσισαν να προχωρήσουν σε συμφωνία για το όλο ζήτημα», προκαλεί τουλάχιστον ερωτήματα, όσο κι αν διαψεύστηκε από την ελληνική πλευρά.
Το σίγουρο είναι ότι η ιστορία έχει δείξει πως ο Ερντογάν αρέσκεται να παίζει το ρόλο του «χαμαιλέοντα». Και όπως τόνισε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «είναι φυσικό η Ελλάδα να συζητά με την Τουρκία, αλλά θα πρέπει να ξέρουμε τα όρια και τι επιδιώκουν» οι γείτονες.
