Υπάρχει ένα δίλημμα για τη μετανάστευση. Ενα δίλημμα που «εισέβαλε» ακόμη πιο επιτακτικά μετά τη μεγαλύτερη προσφυγική καταστροφή μέχρι σήμερα στη Μεσόγειο, ανοικτά της Πύλου. Αλλά και λίγο μετά τη συμφωνία των 27 για τη χορήγηση ασύλου στην ΕΕ, που αυστηροποιεί τους κανόνες.
Από τη μία πλευρά, η απόφαση για αποδοχή μεταναστών αποτελεί βασικό στοιχείο της κρατικής κυριαρχίας. Επομένως, ουδεμία χώρα μπορεί να εξαναγκαστεί να δέχεται μετανάστες και πρόσφυγες παρά τη θέληση των πολιτών της. Οταν μάλιστα πρόκειται για παράνομες διακινήσεις από συμμορίες λαθρέμπορων, που θησαυρίζουν με τον ανθρώπινο πόνο.
Από την άλλη, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες δεσμεύονται να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όχι μόνο πρέπει να χορηγούν άσυλο στους πρόσφυγες, αλλά και να σέβονται την επιθυμία των ανθρώπων από άλλες χώρες να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους μέσω της μετανάστευσης. Επομένως, καμία φιλελεύθερη δημοκρατία δεν μπορεί να αποκλείσει τη μετανάστευση.
Τι απαντούν οι πολίτες σε αυτό το δίλημμα; Γιατί ουδείς μπορεί φυσικά να σηκώσει τους ώμους του αδιάφορα και να συνεχίσει να αντιμετωπίζει το θέμα της μετανάστευσης as business as usual.
Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Η Ευρώπη είναι από καιρό μια ήπειρος μετανάστευσης. Εάν δεν υπάρχουν νόμιμες οδοί μετακίνησης των μεταναστών, τότε οι απελπισμένοι άνθρωποι από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή θα καταφεύγουν όλο και περισσότερο στα νύχια των λαθρεμπόρων. Με αποτέλεσμα να βρίσκουν δυστυχώς «καταφύγιο» στο βυθό της θάλασσας.
Οι νόμιμοι δίαυλοι μετανάστευσης από τρίτες χώρες είναι επομένως – εκτός από τις μαζικές επενδύσεις στις χώρες προέλευσης των μεταναστών στην οικονομική αλλά και τη δημοκρατική τους ανάπτυξη –είναι το πιο σημαντικό κλειδί για μια μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ που συμμορφώνεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τα δημοκρατικά κράτη της ΕΕ πρέπει επειγόντως να βρουν μια απάντηση, σήμερα.
Η δημοκρατική απάντηση στο δίλημμα δεν είναι ούτε η διακοπή της μετανάστευσης ούτε τα ανοιχτά σύνορα, αλλά η σαφής κατανόηση ότι το μέλλον της Ευρώπης, αλλά και των γειτονικών στην ήπειρο περιοχών, θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη μετανάστευση.
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντιληφθούν ότι μια οικονομικά παγκοσμιοποιημένη, αλλά δημογραφικά γερασμένη ήπειρος, δεν μπορεί να αποκλείσει τη μετανάστευση. Και το μήνυμα αυτό θα πρέπει να μεταδοθεί στην πλειοψηφία των ψηφοφόρων. Για να μην αφήνουμε περιθώρια στην ξενόφοβη ακροδεξιά να ψαρεύει σε θολά νερά…
