Ο εννοιολογικός διαχωρισμός μεταξύ προσφύγων και μεταναστών δεν είχε μπει ακόμη στη ζωή μας. Αρχές του 2011 η Ευρώπη συζητούσε για το μεταναστευτικό.
Πρότεινε διάλογο με τις χώρες προέλευσης των χιλιάδων κυνηγών της ελπίδας, αλλά, όταν ο κόμπος έφτανε στο χτένι, υπενθύμιζε ότι η λύση περνά από την εθνική δράση. Δεν ήταν εύκολη η δημιουργία ενός μηχανισμού αλληλεγγύης.
Ακόμη δεν είναι. Όταν το έθεσαν οι μεσογειακές χώρες το καλοκαίρι του 2009, ο τότε υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, ο παλιός γνώριμος Σόιμπλε, «εξεμάνη κι εξεφούρνισε φιρμάνι». «Κανείς δεν βοήθησε τη Γερμανία όταν χιλιάδες από τις βαλκανικές χώρες αναζήτησαν καταφύγιο στη χώρα μου, για να γλιτώσουν από τον πόλεμο».
Η Γερμανία άλλαξε θέση, κάποιοι λάμπουν διά της απουσίας, πιέζεται πολύ η «ευρυχωρία», καταναλώνεται κάθε τόσο μία τραγωδία και η Ε.Ε. χρησιμοποιεί αμφιλεγόμενα εργαλεία, όπως τη συμφωνία με την Τυνησία, η οποία συντάχθηκε «σε μια κόλλα χαρτί».
Δεν είναι εύκολη η διαμόρφωση κοινής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου. Απόδειξη ο συμβιβασμός που επετεύχθη στο παρά πέντε την προηγούμενη Πέμπτη από τους υπουργούς Εσωτερικών της Ε.Ε. σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των παράτυπων αφίξεων αιτούντων άσυλο και μεταναστών.
Τι θα γίνει στην πράξη; Ο Ποσειδώνας κι η μοίρα της. Οι χώρες της πρώτης γραμμής (Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Μάλτα, Κύπρος), που θα εξακολουθούν να φέρουν την ευθύνη για την υποδοχή και τη φιλοξενία, καθώς και για την εξέταση των αιτήσεων χορήγησης ασύλου, θα μετρούν νεκρούς. Ναυάγιο στη Λέρο, ναυάγιο στη Λέσβο, στη Μύκονο, στο Φαρμακονήσι, στο Νέο Οίτυλο, στην Πύλο. Μόνο το 2023, σε 165 μέρες του 2023 για την ακρίβεια. Μια «κανονικότητα» ειδήσεων για νεκρούς και αγνοούμενους. Μία πομπή πνιγμένων. Στατιστική για ανθρώπους χωρίς ταυτότητα στα ταξίδια του τρόμου και ανάθεμα στα αδίστακτα κυκλώματα.
