Το 1940 και το 1950 καθώς οι χώρες έβγαιναν από τον πόλεμο προτεραιότητα ήταν η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η αποκατάσταση του αισθήματος ασφάλειας και σταθερότητας- σε όλα τα επίπεδα: καλύτερη στέγαση, καλύτερες κοινωνικές υπηρεσίες, σύστημα υγείας, συντάξεις. Η εθνική και θρησκευτική ταυτότητα ήταν επίσης πολύ σημαντικά.
Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 καθώς είχε ήδη επιτευχθεί ένα επίπεδο ευημερίας, η τεχνολογία είχε προχωρήσει, η είσοδος στην ανώτατη εκπαίδευση είχε διευρυνθεί, ήρθα στο προσκήνιο άλλες προτεραιότητες. Γεννήθηκαν κινήματα κατά του πολέμου, κατά των πυρηνικών, κινήματα για το περιβάλλον, την ισότητα των φύλων.
Οι νέοι αμφισβήτησαν παραδοσιακές νόρμες, οι αξίες άρχισαν να αλλάζουν και πάλι στην κοινωνία και στην πολιτική σκηνή. Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήρθε η πολιτική σταθερότητα, αλλά και η άνοδος της παγκοσμιοποίησης, που έβγαλε εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια, διευρύνθηκαν οι οικονομικές ευκαιρίες. Ακόμη και σήμερα τα 90s είναι μία δεκαετία που «νοσταλγεί» η Gen Z. Δεν την έχει ζήσει. Αλλά έχει «μνήμες» από τις αφηγήσεις των γονιών για μία εποχή που έδινε την αίσθηση της «ανεμελιάς» και των ευκαιριών στην αγορά εργασίας, τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Το 2001 τα τρομοκρατικά χτυπήματα σηματοδότησαν την έναρξη μίας εποχής ανασφάλειας. Και λίγα χρόνια αργότερα η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ήρθε να επεκτείνει αυτό το αίσθημα και στο οικονομικό πεδίο. Άνθρωποι που είχαν αγοράσει σπίτι το έβλεπαν να χάνει την αξία τους, η μεσαία τάξη έβλεπε τις αποταμιεύσεις της να μηδενίζονται, νέοι που θεωρούσαν ότι με το που θα τελειώσουν τις σπουδές τους θα έχουν σίγουρη δουλειά, αντιλαμβάνονταν ότι αυτό δεν ισχύει πια. Και μετά ήρθε η κρίση χρέους και η προσφυγική κρίση και οι διαρκείς γεωπολιτικές εντάσεις. Και κάπου εκεί άρχισε να γίνει αισθητό ότι τα αναμφισβήτητα οφέλη της παγκοσμιοποίησης δεν τα είχαν μοιραστεί όλοι. Υπήρχαν οι «ξεχασμένοι», αυτοί στους οποίους απευθύνθηκαν ο Τραμπ στις ΗΠΑ και τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης.
Ύστερα από ένα «διάλειμμα» λίγων ετών, η ακροδεξιά δείχνει και πάλι τα δόντια της. Στην Ιταλία κυβερνούν τα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι, στη Γερμανία οι δημοσκοπήσεις δίνουν το AfD δεύτερο κόμμα. Στην Ελλάδα ο Άρειος Πάγος μπλόκαρε τη συμμετοχή Κασιδιάρη στις εκλογές, αλλά οι «Σπαρτιάτες», τους οποίους στηρίζει, μετρήθηκαν προ ημερών για πρώτη φορά σε δημοσκοπήσεις.
Η διαρκής αβεβαιότητα και ανασφάλεια ενθαρρύνει ένα αυταρχικό αντανακλαστικό σε μερίδα της κοινής γνώμης, αναζωπυρώνει τη στήριξη σε ξενοφοβικά, υπερ- συντηρητικά κινήματα. Ξαφνικά κάποιοι ανακαλύπτουν και πάλι «εχθρούς» και «απειλές» στο πρόσωπο προσφύγων και όχι μόνο.
Από τη σιωπηλή επανάσταση του Ronald Inglehart – τη στροφή γενεών προς μετα-υλικές, προοδευτικές και φιλελεύθερες αξίες, περνάμε στη σιωπηλή αντεπανάσταση του Piero Ignazi. Αυτή εκείνων που αισθάνονται ότι απειλείται ο τρόπο ζωής, οι αξίες τους, από μία υπερβολική εμμονή στην woke ατζέντα και κυρίως από μία διαρκή αβεβαιότητα. Όταν τα mainstream κόμματα ξεχνούν να μιλήσουν για αυτά, σπεύδει να καλύψει το κενό το τέρας της ακροδεξιάς.
