Skip to main content

Σίλβιο Μπερλουσκόνι: Ο Καβαλιέρε που έκανε τη χώρα self-service

REUTERS/Flavio Lo Scalzo/File Photo

Κυβερνούσε την Ιταλία σαν να ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση και ένα κατάστημα self-service

Σίλβιο Μπερλουσκόνι: Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα πρόσωπα της ευρωπαϊκής πολιτικής, έφυγε από τη ζωή στα 86 του χρόνια.

Έχοντας κυβερνήσει τρεις φορές ως πρωθυπουργός επί 9 ολόκληρα χρόνια, ο Καβαλιέρε ήταν μια εμμονή για τους Ιταλούς. Οι αντίπαλοί του τον περιφρονούσαν, τον μισούσαν, αλλά οι οπαδοί τον θαύμαζαν και τον λάτρευαν. Σε κάθε περίπτωση, ο άνθρωπος που ξεκίνησε την καριέρα του πουλώντας ηλεκτρικές σκούπες, για να χτίσει στη συνέχεια μια αυτοκρατορία στις κατασκευές και στα ΜΜΕ, από το το 1994 που εξελέγη για πρώτη φορά επικεφαλής της κυβέρνησης, πόλωσε την Ιταλία, όσο κανείς άλλος πριν στην μεταπολεμική περίοδο.

Με τη φιλελεύθερη-συντηρητική Forza Italia, την οποία ίδρυσε και οδήγησε de facto ως απόλυτος μονάρχης μέχρι τέλους, ο Μπερλουσκόνι γέμισε όμως ένα πολιτικό κενό στη γειτονική χώρα, μετά την κατάρρευση λόγω διαφθοράς, σκανδάλων και ανικανότητας του μεταπολεμικού συστήματος – της Χριστιανοδημοκρατίας και της Κεντροαριστεράς. Όπως τον αποκαλούσαν ειρωνικά. Όχι ότι ο ίδιος ήταν «άγιος». Το αντίθετο μάλιστα. «Αν ο Σίλβιο δεν είχε ασχοληθεί με την πολιτική, θα είχαμε καταλήξει όλοι οι συνεργάτες του είτε στη φυλακή, είτε κάτω από μια γέφυρα, άστεγοι», παραδέχτηκε κάποτε ανοιχτά ο Φεντέλε Κονφαλονιέρι, ίσως ο πιο έμπιστος άνθρωπος του Μπερλουσκόνι.

Σίλβιο Μπερλουσκόνι: Το αποτύπωμά του σε πολιτική και επιχειρηματική ζωή

«Μιντιοκρατική δημοκρατία»

Ο Καβαλιέρε μετέτρεψε την Ιταλία σε μια «Μιντιο-κρατία», στην οποία –με τον πλήρη έλεγχο των ΜΜΕ- δεν υπήρχαν άλλα κόμματα, ούτε πολιτικά προγράμματα. Μόνο το χρήμα και η φήμη. Με τους ιδιωτικούς του τηλεοπτικούς σταθμούς, ήταν ταυτόχρονα ο δημιουργός μιας σύγχρονης «ψυχαγωγικής δημοκρατίας». Έφερε στην κυβέρνηση τους διευθυντές της διαφημιστικής του εταιρείας Publitalia και τους αστέρες του σόου των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών του.

Συνολικά, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι κατηγορήθηκε για περισσότερα από 20 σκάνδαλα και υποθέσεις διαφθοράς. Και όμως οι Ιταλοί τον ψήφισαν ξανά και ξανά: το 1994, το 2001 και το 2008. Ο γνωστός Ιταλός δημοσιογράφος Μπέπε Σεβερτζίνι συνόψισε κάποτε τη συνταγή επιτυχίας του Μπερλουσκόνι ως εξής: «Είναι ένα είδος σύνθεσης όλων των συνηθειών των Ιταλών: των κακών και των καλών. Έχει μια απίστευτη ικανότητα, να συγχωρεί τις αμαρτίες μας και να μας κάνει συνεργούς του».

Μια πολιτική «ηλεκτρική σκούπα»

Ο κατά βάση μάλλον απολιτικός Μπερλουσκόνι, εμφανιζόμενος στην πολιτική στις αρχές της δεκαετίας του `90, απορρόφησε σαν «ηλεκτρική σκούπα» ό,τι αναζητούσε ένα νέο πολιτικό κόμμα, αλλά και η ίδια η χώρα: Ανακύκλωσε απογοητευμένους σοσιαλιστές και χριστιανοδημοκράτες στη Forza Italia. Έκανε τους μεταφασίστες, τότε υπό την ηγεσία του Τζιανφράνκο Φίνι, κοινωνικά αποδεκτούς. Για να τους φέρει στην εξουσία πέρυσι, με την Τζόρτζια Μελόνι.

Υποσχέθηκε στο εκλογικό σώμα ότι θα διοικήσει τη χώρα σαν μια χρηματιστηριακή εταιρεία, της οποίας οι πολίτες θα είναι μέτοχοι. Κυβερνούσε την Ιταλία σαν να ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση και ένα κατάστημα self-service.

Και έκανε ρεκόρ στη πολιτική: ως ο πρώτος και μέχρι στιγμής μοναδικός αρχηγός κυβέρνησης από τη φασιστική εποχή του Μουσολίνι, που κατάφερε να κυβερνήσει μια ολόκληρη νομοθετική περίοδο (2001 έως 2006). Συνολικά, ο Μπερλουσκόνι έμεινε στο Παλάτσο Κίτζι ως πρωθυπουργός για 3.336 ημέρες – άλλο ένα ρεκόρ. Σύμφωνα με την αυτοαξιολόγησή του, ήταν ο «καλύτερος πρωθυπουργός των τελευταίων 150 ετών»!

Κατάφερε βέβαια να χρεοκοπήσει πρακτικά την Ιταλία τον Νοέμβριο του 2011, για να αναγκαστεί ο τότε πρώην κομμουνιστής Πρόεδρος, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, να τον καθαιρέσει ως πρωθυπουργό. Ο Καβαλιέρε είχε παραλύσει άλλωστε πολιτικά με τα περίφημα σεξουαλικά σκάνδαλα – «Μπούνγκα Μπούνγκα» με νεαρές ιερόδουλες, αλλά και τις φορολογικές του απάτες. Για να ακολουθήσει αργότερα μια οριστική καταδίκη για φορολογική απάτη, μια μακροχρόνια απαγόρευση από την πολιτική, προσωρινή απομάκρυνση από τη Γερουσία, κατάσχεση του διαβατηρίου του και τελικά ο καταναγκασμός του σε κοινωνική υπηρεσία σε έναν οίκο ευγηρίας για ασθενείς με άνοια.

«Θύμα» της ρωσικής εισβολής

Ο Καβαλιέρε, τα τελευταία χρόνια, είχε τη φιλοδοξία να γίνει και Πρόεδρος της Ιταλίας, προσκυνώντας τους θεσμούς που περιφρονούσε. Το όνειρό του καταστράφηκε στις αρχές του 2022, καθώς η στενή φιλία του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τον οδήγησε να ευλογήσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Κάτι που αμαύρωσε τη φήμη του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Αλεξάντερ Στίλε, στο  βιβλίο του «Πολίτης Μπερλουσκόνι», το εξηγεί πολύ καθαρά: «Μπορεί ο Καβαλιέρε να θεωρείται από πολλούς μια παράξενη, ακατανόητη φιγούρα, αλλά προέβλεψε, όσο κανείς άλλος, πολλές πολιτικές τάσεις της εποχής μας».

Διαβάστε επίσης:

Σίλβιο Μπερλουσκόνι: «Είμαι ο Ιησούς Χριστός της πολιτικής» – Ατάκες, γκάφες που άφησαν εποχή

Μπερλουσκόνι, ο αρχιτέκτονας της Μίλαν που διαφέντεψε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο