Ο πόλεμος στην Ουκρανία πλησιάζει στα βόρεια σύνορά μας; Υπάρχει κίνδυνος ένοπλης σύρραξης Σερβίας-Κοσόβου; Το casus belli αυτή τη φορά ήταν η εκλογή Αλβανών δημάρχων σε περιοχές με συντριπτική σερβική πλειοψηφία. Οι Κοσοβάροι Αλβανοί είχαν την περίεργη ιδέα να εκλέξουν δημάρχους στους δήμους γύρω από τη Μιτρόβιτσα, παρά το σερβικό μποϊκοτάζ. Οι συγκρούσεις ξέσπασαν επειδή οι στρατιώτες του ΝΑΤΟ έπρεπε να διατηρήσουν την τάξη με την άφιξη του πρώτου Αλβανού δημάρχου, στο Ζβέτσαν. Μια πόλη με σερβική πλειοψηφία, στην οποία ψήφισαν μόλις 1.500 από τους 45.000 κατοίκους.
Οι σκληρές συγκρούσεις στο βόρειο Κόσσοβο και ο τραυματισμός 30 στρατιωτών της αποστολής KFOR του ΝΑΤΟ είναι οι σπίθες μιας προαναγγελθείσας κρίσης. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζονται και πολλά για να αναζωπυρωθεί ο πόλεμος στα Βαλκάνια- την πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης.
Το ΝΑΤΟ στέλνει εκατοντάδες στρατιώτες για να ελέγξει τα πράγματα. Αλλά, η στρατιωτική δύναμη δεν μπορεί να αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση. Οι σχέσεις μεταξύ της KFOR και των Σέρβων ήταν πάντα άριστες: είναι το πιο αδύναμο τμήμα στο Κοσσυφοπέδιο, όπου ζουν κυρίως σε μικρές κοινότητες. Χωρίς την KFOR, πολλοί Σέρβοι δεν θα είχαν επιστρέψει στα σπίτια τους. Αρα η KFOR πρέπει να μείνει. Όταν μάλιστα η Δύση έχει αποτύχει παταγωδώς στην πολιτική της στα Δυτικά Βαλκάνια. Πολλοί Σέρβοι αισθάνονται προδομένοι και εγκαταλελειμμένοι από τη Δύση, η οποία ενδιαφέρεται περισσότερο για τις οικονομικές σχέσεις παρά για τη δημοκρατία.
Χαίνουσα πληγή
Το Κόσοβο είναι μία χαίνουσα πληγή που έχει τις ρίζες της στον πόλεμο στα Βαλκάνια, στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Όταν η περιοχή αυτή-το ιστορικό λίκνο της Σέρβικης Ορθοδοξίας-αποσπάστηκε από τη Σερβία και τώρα κινδυνεύει να αιμορραγήσει ξανά αν δεν βρεθεί τρόπος να συνυπάρξουν οι δύο πληθυσμοί.
Η Σερβία θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ και δεν θέλει να συρθεί σε μια πολεμική σύγκρουση. Αλλά δεν πρόκειται να εγκαταλείψει ποτέ τις κοινότητές της στο Κόσσοβο. Ούτε θα αποδεχθεί ποτέ την ανεξαρτησία της Πρίστινα.
Η Σερβία είναι μια χώρα που περιβάλλεται όμως από κρατικές οντότητες που δεν είναι ακριβώς εχθρικές, αλλά ούτε καν φιλικές. Είναι απομονωμένη. Είναι η μόνη χώρα που έχει χαλαρές σχέσεις με τη Ρωσία και φυσικά πρέπει να προσέχει πώς κινείται.
Αναμφίβολα, η λύση στη σύγκρουση Σερβίας-Κοσόβου είναι δύσκολο να βρεθεί: μια ιδέα θα μπορούσε να είναι η παραχώρηση αυτονομίας σε περιοχές με σερβική πλειοψηφία.
Φυσικά, οι Σέρβοι δεν μπορούν να διωχθούν από τη Μιτρόβιτσα, το Ζβετσάν, το Ζούμπιν Ποτόκ και το Λεπόσαβιτς και άλλες περιοχές στο υπόλοιπο Κόσσοβο.Πρέπει να βρεθεί μια λύση που να επιτρέπει τουλάχιστον μια μορφή αυτονομίας για αυτές τις επαρχίες που είναι, στην πραγματικότητα, σερβικές. Είναι ένας κόμπος που πρέπει να λυθεί.
Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει ενδεχόμενο ακόμη και ανατροπής του Σέρβου προέδρου Αλεξάντερ Βούτσιτς, που όσο και αν ακούγεται περίεργο, διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τους Αμερικανούς. Δεν είναι τυχαίο που ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν πήρε σαφή θέση κατά της κυβέρνησης της Πρίστινα, λέγοντας ότι δημιουργεί αστάθεια και ευθύνεται για την κλιμάκωση στο Βορρά.
Η Αμερική φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάληψη της ηγεσίας της Σερβίας από τον φιλο-ρώσο αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών, Αλεξάνταρ Βούλιν, αντί του Βούτσιτς.
Οσο για την Ευρώπη; Παρακολουθεί ατάραχη τη νέα σύγκρουση στην καρδιά της Γηραιάς ηπείρου. Ισως γιατί το Βερολίνο,το Παρίσι και οι Βρυξέλλες, είναι πολύ μακριά. Η Αθήνα όμως; Η Σόφια, τα Σκόπια, τα Τίρρανα, η Ποντγκόριτσα, είναι σε απόσταση αναπνοής. Το Κουτί της Πανδώρας δεν είναι και δύσκολο ν` ανοίξει στα Βαλκάνια. Δείτε λίγο την ιστορία…
