Πριν από μισό αιώνα, ο Βρετανός, συντηρητικός πρωθυπουργός Χάρολντ ΜακΜίλαν εξέφρασε βασικά μια κοινοτοπία υπενθυμίζοντας ότι η μεγάλη πρόκληση για τους κυβερνώντες είναι τα… απροσδόκητα γεγονότα. «Γεγονότα, αγαπητά μου παιδιά», έλεγε συχνά «Supermac», ο Χάρολντ Μακ Μίλαν ήταν γνωστός για τον πραγματισμό του.
Και όταν τα γεγονότα είναι πεισματάρικα, ουδείς μπορεί να τα αγνοήσει. Ούτε την σαφή ήττα των κυβερνώντων Σοσιαλιστών στην Ισπανία στις τοπικές εκλογές, που ανάγκασαν τον πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, κατακαλόκαιρο!
Ο «ωραίος Πέδρο», όπως είναι γνωστός στην πατρίδα του, φάνηκε να πέφτει από τα σύννεφα με την ήττα του, όχι χωρίς λόγο. Και αυτό γιατί οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από το 2020 από την κυβέρνησή του μείωσαν τον κοινωνικό πόνο σε ένα πολύ δύσκολο πλαίσιο. Για να το πούμε απλά: δεν υπήρξε δεύτερος γύρος λιτότητας. Αντιθέτως. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατακόρυφα, με θετικές επιπτώσεις και στην απασχόληση. Όμως η μεσαία τάξη είδε την αγοραστική της δύναμη να συρρικνώνεται. Και αγκάλιασε την κεντροδεξιά, αλλά και ακροδεξιά αντιπολίτευση, που υποσχέθηκε χαμηλότερους φόρους για όλους.
Ωστόσο, η ήττα των Σοσιαλιστών, αλλά και του αριστερού εταίρου τους, των Podemos, δεν έχει την αιτία σε αυτό ή σε εκείνο το λάθος, αλλά στο αέναο sight-seeing. Στη συνεχή «περιήγηση» που δυστυχώς χαρακτηρίζει την ευρωπαϊκή πολιτική εδώ και χρόνια. Οι ψηφοφόροι αλλάζουν –ειδικά οι χαρακτηριζόμενοι ως κεντρώοι. Αλλάζουν συχνά θέση και κόμμα, ανάλογα με την οπτική γωνία που βλέπουν τα πράγματα τη συγκεκριμένη στιγμή. Και αυτό εξηγεί εν μέρει και την εκλογική αστάθεια. Που επεκτείνεται και στα «νέα κόμματα». Για παράδειγμα, στην Ισπανία οι Ciudadanos (Πολίτες) γεννήθηκαν και εξαφανίστηκαν σε λιγότερο από 10 χρόνια. Τον ίδιο κίνδυνο αντιμετωπίζουν και οι Podemos. Ο,τι βίωσε και το «Ποτάμι» στην Ελλάδα.
Φυσικά, ουδείς γνωρίζει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των γενικών εκλογών στην Ισπανία, στις 23 Ιουλίου. Δύο μήνες στην πολιτική είναι μια αιωνιότητα.
Ο Χένρι Κίσινγκερ -ο κύριος έκλεισε τα 100- συνήθιζε να λέει ότι «η επιτυχία έρχεται από 100 μικρά πράγματα που γίνονται λίγο καλύτερα και η αποτυχία από 100 μικρά πράγματα που γίνονται λίγο χειρότερα». Για τον επονομαζόμενο «Μάγο της realpolitik» είναι τεράστια η σημασία του αθροίσματος των μικρών πραγμάτων. Ακόμα κι αν αυτά τα «πράγματα» δεν είναι μικρά, έστω κι αν είναι στην πραγματικότητα μεγάλα.
Η Ευρώπη ζει σήμερα σε ένα ταραχώδες σύνολο μικρών πραγμάτων που έγιναν λίγο χειρότερα. Το αποτέλεσμα είναι η αποτυχία. Αλλά, μακροπρόθεσμα, η αποτυχία δεν ανήκει σε κόμμα, ανήκει στην κάθε χώρα, χωριστά. Κάποιοι μιλούν –και σωστά-για την ανάγκη της ηθικής και της εντιμότητας. Οι έννοιες αυτές δεν ήταν όμως ποτέ το άλφα ή το ωμέγα της πολιτικής δράσης. Αλλά η σοβαρότητα! Οσο και αν υπάρχει πάντα η έννοια του καλύτερου και του χειρότερου, το άθροισμα των μικρών πραγμάτων, κάνει τελικά τη διαφορά…
