Skip to main content

Νικητές και ηττημένοι των εκλογών στην Τουρκία

Presidential Press Office/Handout via REUTERS

Ολοκληρώνοντας τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με προβάδισμα περίπου 5 μονάδων, ο Ερντογάν θα έχει πλεονεκτική θέση στον δεύτερο γύρο.

Διεξήχθησαν προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, τις οποίες όλα τα πολιτικά κόμματα, από την κυβέρνηση μέχρι την αντιπολίτευση, χαρακτήρισαν «ιστορικές».

Στο Προεδρικό Σύστημα Διακυβέρνησης, που ολοκλήρωσε την πρώτη του θητεία, όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στο αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών, καθώς ήταν σημαντικό να κερδίσει το «εκτελεστικό όργανο». Όταν καταμετρήθηκαν όλες οι κάλπες, αποδείχθηκε ότι ο Ερντογάν «παρά τρίχα» δεν κέρδισε από τον πρώτο γύρο και στον δεύτερο γύρο δεν προοιωνίζονται εκπλήξεις. Στις εκλογές, όπου ο κοινός υποψήφιος Πρόεδρος της Εθνικής Συμμαχίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου παρέμεινε στο 45%, ο υποψήφιος της Λαϊκής Συμμαχίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πέρασε το 49% και ολοκλήρωσε με διαφορά τον πρώτο γύρο.

Ο Ερντογάν, ο οποίος έκανε μια ομιλία στο μπαλκόνι πριν ξεκαθαρίσουν τα αποτελέσματα, είπε: «Αν το έθνος μας έκανε την επιλογή του υπέρ του δεύτερου γύρου, το σεβόμαστε» ενώ και ο Κιλιτσντάρογλου έδωσε τα πρώτα του μηνύματα για τον δεύτερο γύρο με τις λέξεις «Αν το έθνος μας είπε να πάμε σε δεύτερο γύρο, αυτό έχει το σεβασμό μας».

«Ο Ογκάν είναι ο μόνος νικητής των εκλογών»

Αν κρίνουμε από τα εκλογικά αποτελέσματα, η προσδοκία της αντιπολίτευσης για «κοινό Πρόεδρο», «κοινή λίστα στις βουλευτικές εκλογές» και ένα «βαθύ κύμα» που θα προέκυπτε στο εκλογικό σώμα κυρίως λόγω των οικονομικών δυσκολιών έμεινε ανεκπλήρωτη.

Από την άλλη πλευρά, η πεποίθηση των μελών της κυβέρνησης ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν θα κέρδιζε τις εκλογές στον πρώτο γύρο υπό οποιεσδήποτε συνθήκες δεν υλοποιήθηκε.

Η εικόνα που προέκυψε οδήγησε σε σχόλια ότι «ο μόνος νικητής των προεδρικών εκλογών ήταν ο Σινάν Ογκάν, ο υποψήφιος της Συμμαχίας ATA».

«Γεννήθηκε νέος αρχηγός της αντιπολίτευσης»

Η ανακήρυξη του Ογκάν ως «νικητή» με περίπου 5 τοις εκατό των ψήφων αναφέρεται στον «κλειδί» ρόλο που θα παίξουν οι ψηφοφόροι του στον δεύτερο γύρο. Σε αυτό το αποτέλεσμα παρατίθενται πολλοί λόγοι όπως «η αντίδραση ιδιαίτερα νεαρών ψηφοφόρων που δεν αντιμετωπίζουν ευγενικά τον Ερντογάν και τον Κιλιτσντάρογλου», ότι «ο Όγκαν είναι νέο όνομα», η στάση του «εναντίον του μεταναστευτικού» και ότι «η συνεργασία της  αντιπολίτευσης με τους ‘τρομοκράτες’ οδηγείς την αύξηση των ψήφων των εθνικιστών». Τόσο που άρχισαν να γίνονται τα σχόλια «Γεννήθηκε νέος αρχηγός της αντιπολίτευσης» για τον Ογκάν. Σε αυτή την περίπτωση, φαίνεται ότι η στάση που θα κρατήσει ο Ογκάν όχι μόνο θα επηρεάσει τον δεύτερο γύρο των εκλογών, αλλά θα του επιβάλει ρόλο στην πολιτική σκηνή, όπως η ίδρυση και η ηγεσία ενός νέου κόμματος.

Τα δύο πλεονεκτήματα του Ερντογάν

Ολοκληρώνοντας τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών με προβάδισμα περίπου 5 μονάδων, ο Ερντογάν θα έχει πλεονεκτική θέση στον δεύτερο γύρο. Ένα άλλο πλεονέκτημα του Ερντογάν είναι ότι η Λαϊκή Συμμαχία κέρδισε την πλειοψηφία στην εθνοσυνέλευση, στις βουλευτικές εκλογές. Τα μέλη της κυβέρνησης άρχισαν να υπολογίζουν ότι τουλάχιστον οι μισοί από τους ψηφοφόρους που ψήφισαν τον υποψήφιο για την προεδρία Σινάν Ογκάν, θα ψήφιζαν επίσης το Κόμμα ΑΚΡ. Μέλος της κυβέρνησης είπε: «Θα ήταν ωραίο να τελειώσει στον πρώτο γύρο, αλλά τελικά θα αποδειχθεί ότι είναι ωφέλιμο να παραμείνουμε στον δεύτερο γύρο. Προέκυψε η ευκαιρία να συντρίψει την αντιπολίτευση στον δεύτερο γύρο, η οποία έχασε την πλειοψηφία στη βουλή και δυσκολεύτηκε να βρει το 45 τοις εκατό παρά τις μεγάλες καταγγελίες.

Το κόμμα του Ερντογάν, AKΡ, χάνει 7 ποσοστιαίες μονάδες

Ενώ τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών είναι υπέρ του Ερντογάν και μας οδηγούν στον δεύτερο γύρο, οι βουλευτικές εκλογές ολοκληρώθηκαν. Ωστόσο, τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν σοβαρές απώλειες για τα 5 πολιτικά κόμματα που έχουν κοινοβουλευτικές ομάδες στη Βουλή. Σύμφωνα με τα ανεπιβεβαίωτα αποτελέσματα, το ΑΚΡ, το οποίο έλαβε το 42,56 τοις εκατό των ψήφων στις εκλογές του 2018, παρουσίασε μείωση περίπου 7 μονάδων σε αυτές τις εκλογές. Το ΑΚΡ, το οποίο εξέλεξε στις εκλογές του 2018 295 βουλευτές, φαίνεται ότι εκλέγει περίπου 265 βουλευτές σε αυτές τις εκλογές. Αυτό σημαίνει ότι το ΑΚΡ έχασε περίπου 30 βουλευτές.

«Το ΜΗΡ κέρδισε τις εταιρίες δημοσκοπήσεων»

Η κύρια έκπληξη στη Λαϊκή Συμμαχία ήταν το MHP. Ενώ το MHP, το οποίο εμφανιζόταν μεταξύ 5 και 8 τοις εκατό στις δημοσκοπήσεις, μείωσε τα ποσοστά του σε σχέση με αυτά των εκλογών του 2018 μόνο κατά 1 μονάδα, αλλά αύξησε τον αριθμό των βουλευτών σε 51 -με την κατανομή των ποσοστών ψήφου τους ανά εκλογικές περιφέρειες. Τα στελέχη του MHP, που κατηγόρησαν τις εταιρείες δημοσκοπήσεων για χειραγώγηση πριν από τις εκλογές, δήλωσαν μετά από αυτά τα αποτελέσματα: «Νικήσαμε τις εταιρείες δημοσκοπήσεων στις προηγούμενες εκλογές και τις νικήσαμε και σε αυτές τις εκλογές. «Μία από τις πρώτες μας δουλειές θα είναι η νομοθεσία για αυτές τις εταιρείες για να ρυθμιστεί το πλαίσιο λειτουργίας τους».

Έπεσε ο αριθμός των βουλευτών του CHP, κέρδισαν τα κόμματα συμμαχίας

Το CHP πρότεινε 76 υποψηφίους από το Κόμμα DEVA, το Κόμμα του Μέλλοντος, το Κόμμα Ευτυχίας, το Δημοκρατικό Κόμμα και το Καλό Κόμμα (IYI) από τις δικές τους λίστες, σύμφωνα με την απόφαση της «κοινής λίστας» στις βουλευτικές εκλογές. Αυτή η συνεργασία αναμενόταν να αυξήσει τις ψήφους του CHP κατά περίπου 8 μονάδες στο 30 τοις εκατό, αλλά η αύξηση ήταν μόνο 2 μονάδες. Το CHP, το οποίο κέρδισε 148 βουλευτές στις εκλογές του 2018, αύξησε τον αριθμό σε 168 αυξάνοντας τους βουλευτές κατά 20 σε αυτές τις εκλογές. Όμως, επειδή από την κοινή λίστα εκλέχτηκαν 40 βουλευτές των άλλων πέντε κομμάτων της συμμαχίας, οι βουλευτές του CHP  τελικά μειώθηκαν, σε σχέση με το 2018.

Η Πράσινη Αριστερά απέτυχε να επιτύχει τον στόχο, έχασε 3 ποσοστιαίες μονάδες

Στελέχη του HDP, που συμμετείχαν στις εκλογές με την Πράσινη Αριστερά και το Κόμμα του Μέλλοντος, πριν από τις εκλογές έκαναν συχνά την εκτίμηση ότι «Αν λάβουμε ποσοστό κάτω από το 15% θα το θεωρήσουμε αποτυχία». Ωστόσο, οι εκλογές του 2023 ήταν επίσης μια σοβαρή πτώση για την Αριστερά των Πρασίνων και το Κόμμα του Μέλλοντος. Έχοντας κερδίσει 67 βουλευτές με 11,70 τοις εκατό των ψήφων στις εκλογές του 2018, το HDP έχασε σχεδόν 3 μονάδες στις εκλογές στις οποίες συμμετείχε ως Πράσινο Αριστερό Κόμμα του Μέλλοντος, πέφτοντας στο 8,8 τοις εκατό.