Skip to main content

Η Δύση και η Τουρκία

EPA/ERDEM SAHIN

Δεν πέρασαν παρά λίγοι μήνες και σαράντα κύματα και βγήκαν στην επιφάνεια πολλά ζητήματα για «τον Ερντογάν τον μεταρρυθμιστή».

Δεκέμβριος του 2004. Ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός είχε εγκατασταθεί στη σουίτα του Conrad των Βρυξελλών στον τέταρτο όροφο, και ηγέτες, από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ μέχρι τον Τόνι Μπλερ, από τον Γκι Φερχόφσταντ μέχρι τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, έκαναν ουρά για να τον καλοπιάσουν.

Δεν πέρασαν παρά λίγοι μήνες και σαράντα κύματα και βγήκαν στην επιφάνεια πολλά ζητήματα για «τον Ερντογάν τον μεταρρυθμιστή».

Στα μέλια, οι ισλαμιστές παρουσιάζονταν ως οι υπέρμαχοι των μεταρρυθμίσεων, διότι θεωρούσαν ότι μόνο έτσι θα μπορέσουν και οι ίδιοι να διασφαλίσουν κάποια δικαιώματα, τα οποία στο παρελθόν είχαν στερηθεί. Αυτό το επιχείρημα, συγκερασμό του μετριοπαθούς Ισλάμ με τις δημοκρατικές αρχές, χρησιμοποιούσαν και οι ΗΠΑ και το πρόβαλλαν ως πρότυπο στον μουσουλμανικό κόσμο.

Δεν μύρισε, ως γνωστόν, δυόσμο. Δεν ξέρω αν η Δύση θα έσβηνε ευχαρίστως τα 21 χρόνια ερντογανικής κυριαρχίας στην τουρκική πολιτική σκηνή, αλλά πλέον προσβλέπει στην ήττα του στις εκλογές της Κυριακής. Δεν το φωνάζει. Ο Τύπος σε Ευρώπη και ΗΠΑ έχει την αποκαθήλωση αναλάβει. Ενδεικτικά, ο Εconomist («Οι πιο σημαντικές εκλογές του 2023», ο κεντρικός τίτλος στο εξώφυλλο και «Σώστε τη δημοκρατία», «Ψηφίστε», «Ο Ερντογάν πρέπει να φύγει») και η Washington Post («υπάρχει έντονη ανησυχία… να μετατραπεί ο αυταρχισμός σε δικτατορία», editorial 4ης Μαΐου).

Σύμφωνα με τη γερμανική SZ: «Η Τουρκία έχει μια δημοκρατική παράδοση. Ήδη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, είχε δυτικό προσανατολισμό, με μεσοαστούς διανοούμενους που απέσπασαν ένα Σύνταγμα από τον σουλτάνο και ένα κοινοβούλιο. Αυτό συνέβη στα μέσα του 19ου αιώνα. Αργότερα, όταν ο σουλτάνος έδειξε πάλι διάθεση για απολυταρχική διακυβέρνηση, οι Νεότουρκοι επαναστάτησαν. Και νίκησαν. Αυτό έγινε το 1908».

Νίκησαν οι μεταρρυθμιστές, πλην κάποιοι στα μέρη μας ξεχνούν τις ανατροπές. Τον Ιούλιο, όταν επιβλήθηκε το κίνημα, οι Έλληνες το υποστήριξαν, με πρώτο τον βασιλιά και τον διάδοχο, αλλά και τον πρωθυπουργό Δ. Ράλλη. Ακολούθησε διάψευση μεγάλη.

Τι σημαίνει αυτό; Τίποτα ανησυχητικό, αρκεί η Αθήνα να είναι καλά προετοιμασμένη για οποιοδήποτε σενάριο και να μην παρασύρεται από κάθε σοφιστικέ σεμινάριο.