Για να είμαι ειλικρινής, όταν σκέφτομαι τη βρετανική μοναρχία, δεν έρχεται στον νου μου η μακραίωνη ιστορία, ούτε τα σύμβολα, ούτε καν τα σκάνδαλα και οι ενδο-οικογενειακές κόντρες. Δεν με συγκινούν τα πομπώδη τελετουργικά ούτε τα αστραφτερά ρεγκάλια. Μία εικόνα έρχεται πρώτη στην σκέψη μου. Μία σκηνή από τους Monty Python.
Ο βασιλιάς συναντά χωρικούς να δουλεύουν μέσα στις λάσπες. Μεταξύ τους και μία γυναίκα, την οποία διατάζει να σιωπήσει, για να τον ρωτήσει εκείνη με ποια εξουσία της δίνει εντολές. «Είμαι ο βασιλιάς σου» ξεκαθαρίζει εκείνος, για να λάβει την απάντηση: «Μα, δεν σε ψήφισα».
https://youtu.be/a3LpQfMXmeg?t=99
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση της YouGov, στην οποία συμμετείχαν 3.070 Βρετανοί, το 64% δήλωσαν ότι έχουν ελάχιστο ή κανένα ενδιαφέρον για την τελετή στέψης. Μόνο το 1/3 δήλωσε ότι ενδιαφέρεται αρκετά ή πολύ. Στην ηλικία 18 – 24 ετών το 75% δεν έβλεπε κανένα νόημα στην τελετή στέψης.
Το γεγονός ωστόσο ότι οι Βρετανοί θεωρούν μάλλον βαρετή μία τελετή, την οποία παρακολουθεί σε απευθείας μετάδοση όλος ο πλανήτης, δεν σημαίνει ότι έχουν ακριβώς την ίδια άποψη και για τον θεσμό της μοναρχίας. Για ένα μεγάλο ποσοστό των Βρετανών ο θεσμός δεν είναι κάτι παρωχημένο και ξένο – ούτε κάτι που απλά ξοδεύει και προσφέρει πλούσιο υλικό για παρωδία. Και το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι του θεσμού είναι κληρονόμοι και όχι αιρετοί δεν φαίνεται να τους απασχολεί. Ο βασιλιάς και η βασίλισσα είναι μέρος της παράδοσης, της κουλτούρας, της ζωής τους.
Ξεχωριστή δημοσκόπηση της YouGov έδειξε ότι εξακολουθεί να υπάρχει στήριξη στον θεσμό, με το 58% μάλιστα να δηλώνουν ότι τον προτιμούν από τον εκλεγμένο αρχηγό του κράτους. Και εδώ έρχεται το επόμενο ερώτημα: Για πόσο ακόμη; Ίσως όχι για πολύ, μας λέει η δημοσκόπηση. Ενώ στους 65+ η στήριξη στη μοναρχία αγγίζει το 78%, στους 18 – 24 ετών το ποσοστό υποχωρεί στο 32%. To ήμισυ του πληθυσμού ηλικίας κάτω των 50 ετών θεωρούν ότι η μοναρχία «δεν θα έπρεπε να υπάρχει».
Τα ερωτήματα για τη νομιμοποίηση της μοναρχίας δεν είναι νέα. «Για όσο υπάρχει μονάρχης σε αυτή τη χώρα – για περισσότερο από 1.000 χρόνια- έχουμε και φωνές αμφισβήτησης» εξηγούσε Βρετανίδα δημοσιογράφος στο BBC. Το Παλάτι το γνωρίζει πολύ καλά και αντιλαμβάνεται πως η αδιαφορία ή και η δυσφορία της νεότερης γενιάς δεν είναι κάτι που μπορεί να αγνοήσει.
Για αυτό και είδαμε στη σημερινή λαμπρή τελετή ένα πρόσωπο «συμπερίληψης». Ήταν η πιο πολυπολιτισμική βασιλική τελετή στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και εκείνη με την ισχυρότερη παρουσία γυναικών. Είδαμε μία γυναίκα επίσκοπο, έναν τζαμαϊκανής καταγωγής επίσκοπο, μία χορωδία με αφρικανικής καταγωγής Βρετανούς να συνοδεύει τους ψαλμούς με χορευτικές κινήσεις, την ιρλανδο- νιγηριανή Dame Elizabeth Αnionwu να μεταφέρει ρεγκάλια. Ακούσαμε έναν βυζαντινό ύμνο από ελληνική χορωδία κατά την τελετή του ξίφους.
Είναι προφανές ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένα rebranding, μία «επανεφεύρεση», που απαιτεί λεπτότητα και ισορροπίες, για έναν θεσμό που εν έτει 2023 εξακολουθεί να βασίζεται στην κληρονομική αρχή.
«Η τελετή στέψης αντανακλά ένα έθνος, που είναι άνετο με την εκκεντρικότητά του» έγραψε το BBC και δεν μπορώ να διαφωνήσω. Ούτε να απορρίψω το «δέος» που δήλωσε ότι ο Νικ Κέιβ ότι του προκαλεί αυτό το «μοναδικά παράξενο σόου».
