«Το χρέος στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1990, σε σημείο να έχει φτάσει τα επίπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», λέει ο Πιέρ Καγιετό, ειδικός σε θέματα κρατικών χρεών στη Lazard.
Μεταξύ των 10 πιο χρεωμένων στον κόσμο, βρίσκονται και αρκετά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Ελλάδα, δυστυχώς, στην πρώτη θέση.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας, σε απόλυτο μέγεθος, αυξήθηκε από το 2019 μέχρι σήμερα κατά 44 δισ. ευρώ και εκτοξεύτηκε πάνω από τα 400 δισ.ευρώ.
Το χρέος των χωρών της ΕΕ εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την οικονομική κρίση του 2008, και πάλι μετά την κρίση του Covid το 2020 και τις επιπτώσεις του πολέμου.
Σήμερα η Ιταλία είναι στη δεύτερη θέση των πιο υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης με 150% του ΑΕΠ και ακολουθούν: η Πορτογαλία με 127,4%, η Ισπανία με 118,6%, η Γαλλία με 112,6% και το Βέλγιο με 108,4%. Αλλά συνολικά και οι 20 χώρες μέλη της ευρωζώνης έχουν χρέος πολύ πάνω από τα ανώτατα όρια του 60% του ΑΕΠ, που ορίζουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες.
Για την Ελλάδα, χάρη στη συμφωνία του 2018 και στους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής με τον ESM (κατέχει το 73% του ελληνικού χρέους), το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο ως το 2032. Από εκεί και μετά η βιωσιμότητα θα εξαρτηθεί από το αν η χώρα καταφέρει να διατηρήσει μέσο ρυθμό ανάπτυξης 1,8% και πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ ως το …2060, σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας.
Δυστυχώς όμως, στα θεμέλια της ελληνικής οικονομίας βρίσκονται δύο-και όχι μία- ωρολογιακές βόμβες: Τα 400 δισ. ευρώ του δημόσιου χρέους αλλά και τα πάνω από 250 δισ. ευρώ του ιδιωτικού. Και ο συναγερμός για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους δεν είναι μικρότερος, καθώς η εξυπηρέτησή του γίνεται ολοένα και ακριβότερη λόγω της αύξησης των επιτοκίων.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες, τρομοκρατημένοι από την επάνοδο του πληθωρισμού, ξεκίνησαν πριν από λίγους μήνες μια πρωτοφανή σε ισχύ και ταχύτητα, ακολουθία αύξησης των επιτοκίων. Για τους ιδιώτες καθώς και για τις εταιρείες και τα κράτη, η νομισματική βρύση στερεύει, η πίστωση γίνεται πιο ακριβή. Εν ολίγοις, η κύρια στήριξη της ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια εξαφανίζεται απότομα.
Και την ίδια ώρα, το Βερολίνο θέλει να κάνει πιο αυστηρή τη δημοσιονομική πειθαρχία των χωρών της ΕΕ: Να επιβληθούν ποσοτικοποιημένοι στόχοι μείωσης του χρέους στα κράτη μέλη. Αξιώνει από την Κομισιόν να συμπεριλάβει μια ελάχιστη υποχρέωση μείωσης του δείκτη χρέους κατά τουλάχιστον μία μονάδα ανά έτος, για τις πιο υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα. Επιβάλλοντας σκληρή λιτότητα και σκοτώνοντας την ανάπτυξη. Η βαρβαρότητα αυτής της αλλαγής κατεύθυνσης-αν περάσει- θα πλήξει ολόκληρο το οικονομικό τοπίο. Με μια λέξη, χορεύουμε σε ένα ηφαίστειο…
