Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές για το 2024. Μια χρονιά κατά την οποία θα επανέλθει σε ισχύ, αλλά αλλαγμένο, το Σύμφωνο Σταθερότητας, του οποίου οι κανόνες έχουν ανασταλεί από το 2020,λόγω της πανδημίας.
Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής εξήγησε ότι «αυτή τη στιγμή είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί μια άγκυρα μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Αυτό σημαίνει διασφάλιση υγιών δημόσιων οικονομικών σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ». Προέβλεψε ότι πολλά στοιχεία θα «ποσοτικοποιηθούν και θα διαφοροποιηθούν με βάση το δημόσιο χρέος κάθε χώρας».
Η Κομισιόν έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό ότι, μετά την πανδημία, έχουμε εισέλθει σε μια νέα εποχή που απαιτεί νέα εργαλεία. Αλλά μια ματιά στις προτάσεις φανερώνει ότι στην πραγματικότητα είχαν ήδη υποβληθεί, πριν από την Covid, από το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό συμβούλιο και τις οποίες είχαν υιοθετήσει οι Βρυξέλλες και τώρα θέλει να λάβουν το πράσινο φως από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 27.
Στο τέλος του χρόνου θα απενεργοποιηθεί λοιπόν η ρήτρα που ανέστειλε τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Αυτή η ρήτρα επέτρεψε αναμφίβολα στα πιο αδύναμα κράτη μέλη να φτάσουν σε επίπεδα ελλείμματος/ΑΕΠ το 2020 που επέτρεψαν να επιβιώσει η οικονομία τους. Όπως και η ευρωπαϊκή οικονομία, άλλωστε. Τώρα υπάρχει πρόταση για περαιτέρω σύσφιξη, μια λογική που οι πιο αδύναμες χώρες, όπως η Ελλάδα, δεν μπορούν να δεχθούν.
Εκρηκτικό δυναμικό
Στις κατευθυντήριες γραμμές, η Κομισιόν καλεί στην πράξη κάθε κράτος μέλος, σε αυτή τη φάση που προηγείται της έναρξης ισχύος του μεταρρυθμισμένου Συμφώνου Σταθερότητας, να ακολουθήσει μια δημοσιονομική πολιτική, που αυξάνει το πολιτικό εκρηκτικό δυναμικό για την ήπειρό μας, καθώς θα διευρύνομαι οι εσωτερικές διαφορές.
Η Κομισιόν στη νέα της γλώσσα, εστιάζει την προσοχή της μόνο στη λέξη χρέος. Κάνει διάκριση μεταξύ των κρατών μελών της σειράς Α και της σειράς Β, με βάση το αν έχουν ή όχι πρόβλημα χρέους ή ακόμη και υψηλό δείκτη χρέους. Αυτό σημαίνει ότι η εστίαση θα είναι στην κατάσταση των λογαριασμών μιας χώρας και όχι στην κατάσταση της οικονομίας της.
Ενώ τα αδύναμα κράτη μέλη θα κληθούν να εφαρμόσουν πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση του χρέους μέσω λιτότητας -κάτι που θα τα αποδυναμώσει περαιτέρω- οι χώρες του Βορρά που θεωρούνται «υγιείς» λόγω χαμηλού χρέους, θα έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν πολιτικές, κυρίως που αφορούν τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες καθιστούν δυνατή την ανάπτυξη και συνεπώς τη μείωση του δείκτη χρέους/ΑΕΠ. Έτσι θα διευρυνθεί το χάσμα στο εσωτερικό της ΕΕ. Η Κομισιόν συνιστά μάλιστα την υιοθέτηση οικονομικών κυρίως, κυρώσεων, για όσες αδύναμες χώρες δεν ανταποκριθούν.
Κατάχρηση εξουσίας
Δυστυχώς, κάποιοι στην Ευρώπη έχουν φτάσει σε τέτοια επίπεδα κατάχρησης της οικονομικής πολιτικής και της δημοκρατίας, που είναι τρομακτικά.
Οι Βρυξέλλες πρέπει να κατανοήσουν επιτέλους ότι οι δαπάνες για τη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και των υποδομών, του κοινωνικού κράτους, η αύξηση των μισθών, αντιπροσωπεύουν μια επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο που κάνει μια χώρα πιο βιώσιμη και σταθερή. Όλα αυτά θα καταστούν αδύνατα για τον Νότο, αλλά όχι για εκείνες τις χώρες του Βορρά, που έχουν ήδη οριστεί από την Επιτροπή ως «ενάρετες» επειδή έχουν πρόβλημα χαμηλού χρέους. Αυτά που προτείνει η Επιτροπή είναι κανόνες που καθιστούν πιο πιθανές τις κρίσεις στο μέλλον.
Οι κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν κάνουν επίσης λόγο για μια υγιή ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς θα πρέπει να αποφευχθεί η ύφεση φέτος και να καταγραφεί αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 0,8%.
Αλλά να αρχίσουμε να πιστεύουμε ότι έχουμε μια υγιή ευρωπαϊκή οικονομία επειδή είναι πιθανό να αποφευχθεί η ύφεση, θα γίνουμε μια ήπειρος με χαμηλές προσδοκίες και χωρίς όνειρα για το μέλλον.
Αυτή η Ευρώπη που κυβερνάται όλο και λιγότερο από σοφία και συνετή πολιτική συνοχής, κινδυνεύει να χάσει την ψυχή της. Γιατί οι εκπρόσωποί της δείχνουν πολλές φορές μια ακαμψία που είναι εχθρός του διαλόγου και της συνεργασίας. Σήμερα, ελλείψει πραγματικής πολιτικής εξουσίας, η σκυτάλη έχει αφεθεί σε μια τεχνοκρατική γραφειοκρατία, που απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Στοχεύει μόνο στην έκδοση κανόνων που αποβαίνουν πολύ συχνά σε βάρος των χωρών που συμμετέχουν στην Ένωση. Έτσι καταλήγουν να υποφέρουν χωρίς να έχουν την ικανότητα να επιβληθούν οδηγώντας ένα άρμα που φαίνεται εγκαταλελειμμένο στη μοίρα του.
Στην πραγματικότητα, η διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει γραφειοκρατικοποιηθεί ακριβώς όπως προέβλεψε ακόμη και ο πατέρας της Προτεσταντικής οικονομικής και κοινωνικής ηθικής, ο Μαξ Βέμπερ, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο εξορθολογισμού των διαδικασιών που κυριαρχούν στους ανθρώπους.
Η γραφειοκρατία είναι για τον Βέμπερ, μια ιδιαίτερα επικίνδυνη από ορισμένες απόψεις μορφή αυτής της διαδικασίας εξορθολογισμού. Αφού διαχειρίζεται όχι αντικείμενα, ούτε μηχανές ή διαδικασίες. Αλλά ανθρώπινες ψυχές…
