Skip to main content

Το φάντασμα του Μάαστριχτ

EPA/OLIVIER HOSLET

Αντιμέτωποι θα βρεθούν, για μια ακόμη φορά, Βορράς και Νότος.

Μπορεί η Ευρώπη μετά την πανδημία και την ιστορική ενεργειακή κρίση να είναι ξανά η ίδια; Και μπορεί να επιστρέψει, με ρεαλιστικούς και βιώσιμους όρους, στον δημοσιονομικό «γύψο» του Μάαστριχτ; Άπαντες συμφωνούν πως «όχι», αλλά επίσης άπαντες διαφωνούν στο ποιο θα είναι το νέο και διαφορετικό δημοσιονομικό μοντέλο. Δεν είναι πρωτότυπο, η Ευρώπη δεν απεγκλωβίστηκε από τις γενετικές παθογένειές της ούτε όταν βρέθηκε ένα βήμα πριν από την ολοκληρωτική κατάρρευση και δεν θα το κάνει ούτε τώρα. Το καλύτερο που μπορεί να κάνει είναι ένα μικρό βήμα χαλάρωσης του Συμφώνου Σταθερότητας κι αυτό θα κριθεί στη σύνοδο κορυφής της 23ης και 24ης Μαρτίου.

Αντιμέτωποι θα βρεθούν, για μια ακόμη φορά, Βορράς και Νότος. Οι Νότιοι συντάσσονται με την πρόταση της Κομισιόν για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας μια πρόταση που προβλέπει μεν διατήρηση των ποσοτικών στόχων της Συνθήκης του Μάαστριχτ (όριο 3% στο έλλειμμα και 60% στο χρέος), αλλά εισάγει υψηλή ευελιξία στην επίτευξή τους. Η ευελιξία αυτή συνδέει τη δημοσιονομική σταθερότητα με τις αναπτυξιακές επενδύσεις, προβλέπει διμερείς συμφωνίες με κάθε χώρα για customized δημοσιονομικά προγράμματα και περιλαμβάνει ακόμη και επταετή περίοδο προσαρμογής.

Οι βόρειοι, με πρώτη τη Γερμανία, απορρίπτουν τις διμερείς συμβάσεις και την επταετή περίοδο «χάριτος» και δέχονται απλώς να καταργηθεί η υφιστάμενη διάταξη για μείωση του υπερβάλλοντος χρέους, του πέραν δηλαδή του 60% του ΑΕΠ κατά 5% κάθε χρόνο. Το μόνο που δέχονται, εν ολίγοις, είναι μικρότερη ετήσια προσαρμογή που σημαίνει και μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα.

Με το σκεπτικό αυτό, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ έχει ξεκινήσει πανευρωπαϊκή εκστρατεία «πειθούς». Ήδη επισκέφθηκε Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία για την ευθυγράμμιση του άξονα των «φειδωλών του Βορρά» και η επόμενη πράξη αναμένεται στη σύνοδο κορυφής του Μαρτίου. Κινήσεις ευθυγράμμισης κάνουν παράλληλα και οι Νότιοι, οι πιθανότητες όμως δεν είναι υπέρ τους. Ήτοι, η μάχη είναι ξανά άνιση για τον Νότο και η νίκη μοιάζει against all odds.