Ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 7% τον Ιανουάριο, αλλά οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν την ανηφόρα την ανοδική τους πορεία, μήνα με τον μήνα. Η αύξηση κατά 15,4% του σχετικού δείκτη των τροφίμων σε ετήσια βάση, με πρωταγωνιστές τα γαλακτοκομικά, τα αυγά, τα έλαια το ψωμί και τα κρέατα, δείχνει το μέγεθος του προβλήματος για τα πορτοφόλια των καταναλωτών. Με δύο λέξεις: Ακρίβεια και απογοήτευση.
Σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση, ο πληθωρισμός είναι ένα παροδικό φαινόμενο, που θα υποχωρούσε χάρη στις περιοριστικές πολιτικές των δυτικών κεντρικών τραπεζών. Σήμερα αυτή η αφήγηση φαίνεται να καταρρέει στην ευρωζώνη, αλλά και στην Αμερική και τη Βρετανία. Η νέα «κανονικότητα» δείχνει ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πολύ υψηλότερος από τον στόχο του 2% για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και αυτό αποτελεί πρόκληση για τις κεντρικές τράπεζες, αλλά και για τους πολιτικούς. Ο πληθωρισμός στα γεωγραφικά μας πλάτη δεν προέρχεται από τις τεράστιες ενέσεις χρημάτων στη χειρότερη περίοδο του Covid. Αλλά από τα σημεία συμφόρησης που δημιουργήθηκαν στην αγορά με την επιστροφή σε μια ορισμένη κανονικότητα των οικονομικών δραστηριοτήτων. Αλλά και από το ενεργειακό σοκ και τις δυσκολίες εφοδιασμού τροφίμων που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Το κύριο πρόβλημα ήταν η γενική υποτίμηση των πρόσφατων γεωπολιτικών εντάσεων» παραδέχτηκε ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης, Ιγνάθιο Βίσκο, μιλώντας στο Διεθνές Οικονομικό συνέδριο του Βάρβικ. Ο Βίσκο παραδέχτηκε ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τη διεθνή κατάσταση και την συνεχιζόμενη αυστηροποίηση της πολιτικής κυρώσεων που ακολουθεί το Ευρωατλαντικό Μπλοκ.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον ισχυρό αντίκτυπο που θα έχει το τέλος της κινεζικής πολιτικής «μηδενικού Covid», ειδικά από το επόμενο τρίμηνο, και την έντονη αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για πολλά αγαθά, που θα ακολουθήσει.
Την περασμένη εβδομάδα, η Σιλβάν Τενρέγιο, στέλεχος της Επιτροπής για τη νομισματική πολιτική της Τράπεζας της Αγγλίας, είπε σε ακρόαση ενώπιον του βρετανικού κοινοβουλίου ότι «για να πετύχουμε τον στόχο πληθωρισμού 2% το 2022, θα χρειαστούμε αποπληθωρισμό στις υπηρεσίες κατά 15%». «Αυτό το ποσοστό θα σήμαινε μια τεράστια ύφεση με διψήφια ανεργία».
Ο όμιλος παγκόσμιας πιστωτικής στρατηγικών Algebris σημείωσε ότι τα ευρωπαϊκά οικονομικά δεδομένα ήταν γενικά πολύ καλά τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς η Ευρωζώνη έχει ξεπεράσει τους φόβους μιας ύφεσης. Ωστόσο, η Algebris υπενθυμίζει ότι η ΕΚΤ δεν θα σταματήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων, αν δεν φτάσουν στο 3,5-3,75%.
Με δεδομένο το φορτισμένο γεωπολιτικό πλαίσιο, τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και την κλιμάκωση των εμπορικών συγκρούσεων ΗΠΑ-ΕΕ-Κίνας, αυτή η εκτίμηση ισχύει για το παρόν αλλά και για το άμεσο μέλλον.
Οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει όμως τελικά να επιλέξουν μεταξύ μιας «μαζικής ύφεσης» ή ενός διαρθρωτικά υψηλότερου πληθωρισμού από το 2%. Το όριο του 2% φαίνεται να αποτελεί όλο και περισσότερο έναν ευσεβή πόθο. Μια φενάκη!
Μόνο τα πολιτικά και κοινωνικά συστήματα που είναι καλύτερα εξοπλισμένα για να αντισταθούν θα είναι εκείνα που θα καταφέρουν να υπερασπιστούν και να αυξήσουν τη βιομηχανική παραγωγή και να υπερασπιστούν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, ιδιαίτερα τις ενεργειακές. Ο πληθωρισμός μπορεί, δηλαδή, να αυξάνεται, αλλά θα ανεβαίνουν επίσης και οι μισθοί και θα μειώνεται η ανεργία. Διαφορετικά, η κοινωνική πίεση θα γίνει σοβαρό πρόβλημα για τους πολιτικούς. Όπως και ο φόβος των κοινωνικών συγκρούσεων…
