Αισθάνεστε μπερδεμένοι σχετικά με το τι συμβαίνει με τον πληθωρισμό; Ακούτε για «αισθητή αποκλιμάκωση», για «βουτιά» από τα ιστορικά υψηλά στα οποία είχε εκτιναχθεί μέσα στο 2022, αλλά βλέπετε τις τιμές στα ράφια να αλλάζουν μόνο προς τα επάνω και το πορτοφόλι σας να αδειάζει πιο γρήγορα. Πέρα από κορώνες και θεωρίες συνωμοσίας, η εξήγηση, όπως και η έννοια του πληθωρισμού, είναι θεωρητικά απλή, αλλά και ταυτόχρονα και εξαιρετικά περίπλοκη – σε βαθμό που να δυσκολεύονται να την αποδώσουν ακόμη και… έμπειροι υπουργοί.
Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός στην Ελλάδα «έπεσε» τον Ιανουάριο στο 7,2% από 7,6% τον Δεκέμβριο και από 8,8% τον Νοέμβριο. Ενθαρρυντικό νέο; Αναμφίβολα, Αλλά τι σημαίνει; Σημαίνει ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν τον περασμένο μήνα κατά 7,2% σε σχέση με τον περσινό Ιανουάριο, αυξήθηκαν κατά 7,6% τον Δεκέμβριο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα κτλ. Εμείς βλέπουμε ανατιμήσεις – ολοένα και βραδύτερες, αλλά πάντως επίπονες όταν έχει ήδη χτυπηθεί η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών επί έναν χρόνο.
Ο υψηλός πληθωρισμός δεν είναι ελληνικό «προνόμιο». Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης. Στη ζώνη του ευρώ ο πληθωρισμός κατά μέσο όρο ήταν 8,5% τον Ιανουάριο, σαφώς υψηλότερα δηλαδή σε σχέση με την Ελλάδα. Είναι αυτό απόδειξη ότι είμαστε φθηνότεροι από τους περισσότερους; Λυπάμαι, αλλά ούτε αυτό ισχύει. Αν οι τιμές στα βασικά αγαθά ήταν αρκετά υψηλότερες στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2022 σε σχέση με εκείνες στην Ιρλανδία, όπου ο πληθωρισμός τον περασμένο μήνα ήταν στο 7,7%, τότε πιθανότατα παραμένουμε πιο ακριβοί από τους Ιρλανδούς.
Και τελικά γιατί ενώ οι τιμές της ενέργειας στη διεθνή αγορά κάνουν βουτιά, στον δείκτη ανεβαίνουν (έστω και βραδύτερα;). Γιατί οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα επιταχύνονται; Γιατί όταν γίνει η ζημιά της διάχυσης των πληθωριστικών πιέσεων δύσκολα τη μαζεύεις. Και γιατί τα φαινόμενα του shrinkinflation (μικραίνουν οι ποσότητες για να μην φανεί η άνοδος στην τιμή) ή του greedflation (του πληθωρισμού της απληστίας, εκείνων που άπαξ και ανεβάσουν την τιμή δεν την κατεβάζουν) καλά κρατούν ανά την Ευρώπη. Στην Ελλάδα τα παλεύουμε όλα αυτά με το καλάθι του νοικοκυριού και το market pass. Αλλά μόνο με pass, δεν πας πουθενά.
