Ενθουσιασμός επικράτησε πριν από μία εβδομάδα, όταν η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κρατικού επενδυτικού ταμείου. Ήταν -υποτίθεται- η απάντηση της Ε.Ε. στον νόμο Μπάιντεν για την προσέλκυση επενδύσεων από την Ευρώπη στην Αμερική και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Ο φόβος των Ευρωπαίων είναι ότι πολλές μεγάλες εταιρείες θα μεταφέρουν τις επενδύσεις τους από τη γηραιά ήπειρο στην Αμερική.
Και όμως, μία εβδομάδα μετά η κατάσταση στην Ε.Ε. εμφανίζεται πιο χαοτική από ποτέ: Η Ολλανδία και άλλες χώρες του Βορρά απορρίπτουν την ιδέα ενός νέου κοινού ταμείου, όπως -για παράδειγμα- το NextGenerationEU ή το SURE. Δεν αποδέχονται καν τη χαλάρωση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις επιχειρήσεις.
Πώς σχεδιάζει λοιπόν η Ε.Ε. να ανταποκριθεί στην πρόκληση των Ηνωμένων Πολιτειών; Με ποιον τρόπο θα προσπαθήσουν οι Βρυξέλλες να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις μας; Να εξισορροπήσουν το αυξημένο κόστος παραγωγής μεταξύ ευρωπαϊκών και αλλοδαπών εταιρειών; Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο πρόχειρες προτάσεις και, κυρίως, διαφορετικές θέσεις.
Ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς χαιρέτισε αρχικά με ικανοποίηση την πρόταση της Φον ντερ Λάιεν. Αλλά μετά έκανε πίσω, υπό την πίεση των εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερμανία.
Στη Γαλλία, ο Μακρόν δεν έχει πλειοψηφία στη Βουλή και η χώρα έχει διχαστεί για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Ο Γάλλος πρόεδρος θεωρείται «κουτσή πάπια» αυτή τη στιγμή: είναι αποδυναμωμένος και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Η Κριστίν Λαγκάρντ θα μπορούσε να βοηθήσει, αλλά η συνεχής αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ δεν είναι σίγουρο ότι θα ενισχύσει τελικά την ανάπτυξη, δεδομένης της αβεβαιότητας για την κατάσταση της οικονομίας. Θα δούμε πώς θα πάνε τα πράγματα στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα. Και αν θα εισακουστούν οι ανησυχίες του επιχειρηματικού κόσμου για τον ακριβό δανεισμό και την υπερβολική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής.
Σε όλα αυτά προστίθενται και τα γεωπολιτικά ζητήματα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απειλή για κλιμάκωση. Το πλαίσιο είναι πολύ ρευστό. Και το χειρότερο: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πολύ αδύναμοι για να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
