Η αυξημένη συνδεσιμότητα χαρακτηρίζει την χρονιά που φεύγει, βρίσκοντας τα 2/3 της ανθρωπότητας να συνδέονται μέσα από τα δισεκατομμύρια ψηφιακών συσκευών και πλατφορμών.
Σε μια χρονιά σταθμό, κατά τη διάρκεια της οποίας η ανθρωπότητα ξεπέρασε για πρώτη φορά τα οκτώ δισεκατομμύρια, με έντονες τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες (συμπεριλαμβανομένης και της τεχνολογικής ανισότητας και του ψηφιακού χάσματος) και έντονες τις εμφανιζόμενες προκλήσεις και αβεβαιότητες (από την κλιματική αλλαγή, τις περιφερειακές εντάσεις και συγκρούσεις, την αύξηση του κυβερνοεγκλήματος και του σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος, των φαινομένων διαφθοράς και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κα).
Οι προκλήσεις της Κυβερνοασφάλειας, ως ένα μέρος των παγκόσμιων προκλήσεων, συνδέονται με το ανομοιόμορφο και ετερογενές επίπεδο των ψηφιακών και τεχνολογικών δεξιοτήτων, το οποίο διαφέρει τόσο από χώρα σε χώρα, όσο κι από σημείο σε σημείο στην ίδια χώρα (ενδεικτικά αναφέρονται δυο πίνακες σε επίπεδο ΕΕ και Ελλάδας).
Στο ανθρωπογενές αυτό περιβάλλον, των χρηστών των τεχνολογιών αλλά και των απόντων από τη χρήση αυτών των τεχνολογιών, εντάσσονται ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένα άτομα, παιδιά, άτομα με ειδικές ανάγκες, κα, τα οποία είναι εκτεθειμένα σε νέους κινδύνους και προκλήσεις που δημιουργούνται και σχετίζονται από την αυξημένη χρήση των νέων τεχνολογιών.
Η αύξηση του αριθμού των Κυβερνοεπιθέσεων, ο αυξημένος αριθμός των Κυβερνοπεριστατικών και των κυβερνοεγκλημάτων ( στο βαθμό που αποτυπώνονται και αναφέρονται), η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών, είναι πλέον κοινός τόπος σε όλες τις αναφορές και εκθέσεις φορέων και οργανισμών που εμπλέκονται (όπως η Europol, ο ΕΝΙΣΑ, η Interpol, η Eurojust, το FBI, κα).
Η χωροταξική μετατόπιση του πεδίου δράσης του οργανωμένου εγκλήματος από τη φυσική στην εικονική πραγματικότητα και το ψηφιακό περιβάλλον, επηρεάζει κι έχει αντίκτυπο στις κοινωνίες μας, με το αντίστοιχο κόστος.
Η εμφάνιση φαινομένων διαφθοράς (σε ανεξέλεγκτα κέντρα εξουσίας -κοινωνικοοινομικών ελίτ- εταιρίες κολοσσοί-μκο) απειλεί την τύχη των κοινωνιών και ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποκτά ιδιαίτερη αξία και σημασία, η οποία θα πρέπει να βρει αντιστοίχιση σε επίπεδο θεσμικής θωράκισης, λογοδοσίας, διαφάνειας και δικαιοσύνης.
Η νέα χρονιά, για τη χώρα μας θα είναι ξεχωριστή (χρονιά εκλογών και πολιτικών επιλογών), δίνει ευκαιρίες για ανάπτυξη πρωτοβουλιών και διαμόρφωσης σχετικής ατζέντας στο ζήτημα της Κυβερνοσφάλειας όπως:
- Ενίσχυση των υπαρχόντων πολιτικών Κυβερνοασφάλειας, μέσα από ένα κλίμα ευρύτερης συναίνεσης και συνεννόησης,
- Εκσυγχρονισμός και επικαιροποίηση του εκπαιδευτικού πλαισίου στα θέματα κυβερνοασφάλειας (σύγχρονα συγγράμματα και προγράμματα, ενίσχυση της πλατφόρμας της Εθνικής Ακαδημίας Ψηφιακών Ικανοτήτων, πιστοποίηση, προτυποποίηση, κα),
- Αύξηση της διεθνούς συνεργασίας μέσω των φορέων και οργανισμών (όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο ENISA, η Europol, η Eurojust, η Interpol, κα)
- Βελτίωση νομικού -–θεσμικού πλαισίου (όπως η υιοθέτηση του 2ου συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της Σύμβασης για το Κυβερνοέγκλημα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η άμεση ενσωμάτωση της οδηγίας NIS 2, η επικύρωση από τη Βουλή της Διεθνούς Σύμβασης για τα φάρμακα που διακινούνται στο διαδίκτυο του συμβουλίου της Ευρώπης – Medicrime Convention, εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου για το τραπεζικό απόρρητο, εξειδίκευση δικαστών και εκσυγχρονισμός του δικαστικού συστήματος, κα)
- Διαμόρφωση κουλτούρας τεχνοηθικής από την μικρή ηλικία, με έμφαση στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των νέων τεχνολογιών, την προστασία της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προάσπιση της εθνικής ακεραιότητας της χώρας μας.
Οι νέες προκλήσεις, διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα, και περιλαμβάνουν και τις νέες ελίτ που κατέχουν και εκμεταλλεύονται την τεχνολογική δύναμη, με τρόπο που ξεπερνά παραδοσιακά μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης, με τους νέους δρώντες να διαμορφώνουν τη δημόσια ατζέντα, όχι μόνο σε επίπεδο της χώρας μας.
Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η σύγκριση των δεδομένων από τη μια των επιβληθέντων προστίμων σε μεγάλες εταιρίες για παραβίαση της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και από την άλλη των προσόδων και της κερδοφορίας των ίδιων οντοτήτων από τη χρήση των προσωπικών δεδομένων (βλ. παρακάτω πίνακα).
Τα πρόστιμα σε millions και τα έσοδα σε billions.
Ο χειρισμός μια τέτοιας ατζέντας προϋποθέτει πολιτικές επιλογές από του εκφραστές του «λόμπι της πλειοψηφίας», το οποίο στη δημοκρατία ταυτίζεται με τα πρόσωπα, τα οποία επιλέγει η πλειοψηφία του κυρίαρχου λαού κι εκφράζουν το δημόσιο και όχι το ατομικό συμφέρον.
Κι αυτό δεν είναι θέμα της τεχνολογίας αλλά της τέχνης του πολιτικού λόγου και της επιλογής του καθενός μας και απόδοσης εμπιστοσύνης στα πρόσωπα που το αξίζουν.
Καλή και δημιουργική χρονιά με τις καλύτερες επιλογές για όλες και όλους.
Γιαννιτσά, 31/12/2022
