Η δύση του 2022 και ο ερχομός του 2023 συνοδεύεται με δύο φόβους: Ο πρώτος αφορά τον «ξαφνικό» κίνδυνο μιας νέας εξάπλωσης του Covid. Τα ευρωπαϊκά κράτη αρχίζουν να επιβάλουν μέτρα ελέγχου στην είσοδο ταξιδιωτών από την Κίνα.
Ο δεύτερος φόβος πυροδοτείται από την κατάρρευση των προσδοκιών για μείωση του πληθωρισμού και ενίσχυσης της ανάπτυξης στην Ε.Ε.. Το σενάριο ανάσχεσης της ευρωπαικής οικονομικής επιβράδυνσης και της μείωσης του πληθωρισμού δεν είναι πλέον ορατό-τουλάχιστον για τους επόμενους 3-6 μήνες. Η αγορά δεν έχει ακόμη προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Χρόνια υποεπενδύσεων στον πρωτογενή τομέα και οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, επιδεινώνουν την εικόνα.
Τι συνδέει τους δυο φόβους; Η …Κίνα: Μετά από σχεδόν τρία χρόνια αυστηρών προφυλάξεων, η ηγεσία της Κίνας ανακοίνωσε ξαφνικά το τέλος της πολιτικής για μηδενικό covid στις 7 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με εσωτερικές εκτιμήσεις στην Κίνα, 248 εκατομμύρια άνθρωποι (το 18% του πληθυσμού), μολύνθηκαν μόνο τις πρώτες τρεις εβδομάδες του Δεκεμβρίου.
Ήδη, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ισπανία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιαπωνία έχουν αυστηροποιήσει τις απαιτήσεις εισόδου για ταξιδιώτες από την Κίνα αυτή την εβδομάδα. Η Ε.Ε. το συζήτησε την περασμένη Πέμπτη και η Επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδη κάλεσε στη συνέχεια τα κράτη να επανεξετάσουν τα εθνικά μέτρα επιτήρησης για τον ιό και, εάν χρειαστεί, να τα ενισχύσουν ξανά. Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να πραγματοποιηθεί συνάντηση για την κρίση.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το κύμα κορωνοϊού θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες παραλλαγές που στη συνέχεια θα βρουν το δρόμο τους σε άλλες χώρες.
Καλά ο covid, αλλά ο πληθωρισμός τι δουλειά έχει με την Κίνα, θα αναρωτηθούν κάποιοι; Η επαναλειτουργία της δεύτερης παγκόσμιας οικονομίας και του πρώτου εισαγωγέα πρώτων υλών στον κόσμο έχει ως αποτέλεσμα να τονώσει την ανάπτυξη της Κίνας. Κάτι που θα δώσει πληθωριστική ώθηση στις διεθνείς τιμές των υλικών πρώτα. Όσο διάστημα μάλιστα η Κίνα παρέμενε κλειστή, το Πεκίνο συσσώρευε και υπέγραφε συμβάσεις προμηθειών.
Σήμερα, η Ευρώπη φαίνεται να έχει επιστρέψει στο προσκήνιο του «αγώνα κατά του Covid» σε ένα πολύ ιδιαίτερο πλαίσιο για τη Γηραιά Ήπειρο. Την ίδια στιγμή που η τιμή του αμερικανικού φυσικού αερίου επιστρέφει στα επίπεδα του καλοκαιριού του 2021, η ΕΕ παλεύει με μια ενεργειακή κρίση που δεν συγκρίνεται, σε καμία περίπτωση, με άλλες οικονομίες του κόσμου.
Δεν υπάρχει «επαναλειτουργία», όπως στην Κίνα, ούτε επαναπατρισμός παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως στην Αμερική με τον επονομαζόμενο νόμο Μπάιντεν για τον περιορισμό του πληθωρισμού (IRA).
Για την Ευρώπη, δεν υπάρχει όφελος από τις υψηλότερες τιμές των πρώτων υλών, όπως στις χώρες παραγωγής, που θα μπορούσε να δώσουν κάποια περιθώρια ελιγμών στην ΕΕ. Το χειρότερο: Ο εισαγόμενος πληθωρισμός από τις πρώτες ύλες έρχεται να περιπλέξει μια ήδη δύσκολη εικόνα.
Στην Αμερική αντίθετα, τα τελευταία στοιχεία για την μεταποιητική δραστηριότητα που κυκλοφόρησαν χθες, δεν δίνουν εικόνα ύφεσης. Σίγουρα για το πρώτο τρίμηνο του 2023 και ίσως και για το δεύτερο. Σε αυτή τη συγκυρία, η Αμερική βιώνει μια φάση δυναμισμού στον βιομηχανικό τομέα που επωφελείται από τον επαναπατρισμό της μεταποίησης που είχε αφήσει την περιοχή με την παγκοσμιοποίηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, μήπως κάποιοι σκέφτονται ότι τα «lockdowns» μπορούν να συναρπάσουν και πάλι την ευρωπαϊκή πολιτική; Αφού προσφέρουν μια «ακούσια» οικονομική διέξοδο, συμπιέζουν την εσωτερική ζήτηση, δρουν ενάντια στην άνοδο των τιμών, υπερασπίζονται την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής μεταποίησης σε ένα διεθνές πλαίσιο «όλοι εναντίον όλων».
Προς το παρόν, δεν είναι βέβαια δυνατό να εκτιμηθεί ποιες συνέπειες θα έχει το αυξανόμενο κύμα κορωνοϊού στην Κίνα για τον υπόλοιπο κόσμο και ποια προστατευτικά μέτρα θα αποδειχθούν χρήσιμα. Το σίγουρο πάντως είναι ότι μια καλά μελετημένη, ψύχραιμη, αναλυτική προσέγγιση από τους υπεύθυνους πολιτικούς είναι ενδεδειγμένη και λογική σε κάθε περίπτωση. Και όχι τρομοκρατία.
