Τα τελευταία 500 χρόνια ουδείς αμφισβήτησε την οικονομική υπεροχή της Δύσης. Αλλά, ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται πλέον ξεκάθαρα ότι γίνεται ο καταλύτης για μια ριζική καμπή στη παγκόσμια γεωπολιτική και τη γεωοικονομική σκηνή. Οι παγκόσμιοι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν. Ο κόσμος είναι μάρτυρας ρηξικέλευθων μετατοπίσεων γεωπολιτικής ισχύος, όπως αυτές που παρατηρήθηκαν το 1815 μετά την ήττα του Ναπολέοντες και στο Συνέδριο της Βιέννης, όπου οι αντιπρόσωποι των νικητριών δυνάμεων ίδρυσαν την Ιερή Συμμαχία και καθόρισαν νέα σύνορα στην Ευρώπη.
Παρατηρούμε κοσμογονικές αλλαγές όπως το 1919 μετά τον Α’ Παγκόσμιο και το 1945 μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, αλλά και μετά το 1991 και την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και του «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Το σημαντικό σήμερα είναι μάλιστα ότι σε αντίθεση με τις προηγούμενες γεωπολιτικές μετατοπίσεις,σπάνια η παγκόσμια πολιτική,γνώρισε τόσο βαθιές αλλαγές σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Η παλιά τάξη πραγμάτων που εγγυάται λίγο πολύ την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ειρήνη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έχει οριστικά τελειώσει. Οι γεωοικονομικές συνέπειες της παγκόσμιας ανατροπής είναι οδυνηρές για όλες τις πλευρές. Η ζωή γίνεται πιο ακριβή, η ευημερία δύσκολα μπορεί να διατηρηθεί.
Αντί για εμπορικούς δεσμούς, υπάρχει μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση σε Ευρώπη και Ασία. Ο 100χρονος Χένρι Κίσινγκερ προβλέπει έναν πιθανό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Δύσης από τη μία πλευρά, με την Κίνα και τη Ρωσία από την άλλη.
Η Δύση καθυστέρησε να συνεκτιμήσει τις γεωοικονομικές συνέπειες της νέας παγκόσμιας σύγκρουσης. Ο πόλεμος της Ρωσίας έχει βυθίσει την Ευρώπη σε μια δραματική ενεργειακή κρίση. Όχι μόνο οι τιμές του ηλεκτρισμού, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου εκρήγνυνται, αλλά διακυβεύεται ολόκληρη η ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης ως βιομηχανικής τοποθεσίας. Ο πληθωρισμός είναι εκτός ελέγχου και η ύφεση απειλεί εκατομμύρια θέσεις εργασίας.
Ο έλεγχος των διαδρομών μεταφοράς εμπορευμάτων είναι πιθανό να γίνει η στρατιωτική πρόκληση του 21ου αιώνα. Η Κίνα και η Ρωσία βρίσκονται σε στρατηγική θέση. Η Ρωσία έχει δημιουργήσει υποδομές εμπορίας φυσικού αερίου στην Ευρώπη και την Ασία και στο μέλλον θα ελέγχει την κύρια οδό μεταφοράς μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, συμπεριλαμβανομένου του ολοένα και πιο απαλλαγμένου από πάγους περάσματος στον Αρκτικό Κύκλο.
Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν μπορεί να κατάλαβε αυτό το γεγονός νωρίς και να το εκμεταλλεύτηκε ψυχρά. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, οι παλιές αρχές πετιούνται στη θάλασσα.
Οι παγκόσμιοι κανόνες του παιχνιδιού αλλάζουν: Βλέπουμε να αναδύεται ένα δεύτερο μπλοκ εξουσίας με «ευρασιατικές συμμαχίες», το οποίο υποστηρίζεται από δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, αλλά και η Τουρκία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Είμαστε αντιμέτωποι με την μετάβαση από μια μονοπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων που κυριαρχείται από τη Δύση, σε μια πολυπολική που δυστυχώς, δεν μπορεί να είναι ειρηνική.
Ο κόσμος πλησιάζει στο τέλος της παγκοσμιοποίησης, που συνοδεύεται από αλλαγές ισχύος στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, ακόμη και του ΔΝΤ. Το μέλλον του ΟΗΕ ως θεματοφύλακα του διεθνούς δικαίου διακυβεύεται. Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει μια δραματική περιφερειοποίηση.
Οι χώρες BRICS – μια ομάδα στην οποία κυριαρχούν η Ρωσία και η Κίνα – ελέγχουν πλέον το ένα τέταρτο της παγκόσμιας οικονομίας και έχουν πλησιάσει σημαντικά τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Οι Δυτικοί αποτελούν μόλις το ένα έβδομο του παγκόσμιου πληθυσμού, σε σύγκριση με το 41% των BRICS.
Την ίδια ώρα, η Δύση παραμένει ένα ενωμένο αλλά αποδυναμωμένο μπλοκ εξουσίας.
Η παγκόσμια πολιτική βρίσκεται αντιμέτωπη με μια μακρά παγκόσμια σύγκρουση μεταξύ αξιακών ιδεολογιών και συστημάτων. Μια σύγκρουση που θα οδηγήσει σε διαφορετικούς οικονομικούς, νομικούς και αξιακούς χώρους. Αυτή η σύγκρουση μπορεί να πάρει δεκαετίες, αλλά έχει πλέον ξεκινήσει. Χωρίς επιστροφή. Το 2022 έγινε τυπικά η αρχή. Ας καλοσωρίσουμε το 2023. Την πρώτη χρονιά μετά την έναρξη της νέας παγκόσμιας σύγκρουσης…
