Από τότε που ο Μάριο Ντράγκι είπε το εμβληματικό «whatever it takes» οι κεντρικοί τραπεζίτες έζησαν τα χρόνια της αποθέωσης: Στην εποχή της μεγάλης νομισματικής χαλάρωσης έγιναν οι αλχημιστές που έσωσαν τον κόσμο από την άβυσσο, κράτησαν όρθιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα κι έριξαν χρήμα από το ελικόπτερο για να διατηρήσουν ζωντανή την παγκόσμια οικονομία.
Η έκρηξη του πληθωρισμού, όμως, που κλόνισε τις οικονομίες της Δύσης, φέρνει και την αποκαθήλωση των ιπποτών με τα λευκά κολάρα. Οι κεντρικές τράπεζες τελούν σε οξεία κρίση αξιοπιστίας, καθώς το πιο ισχυρό όπλο τους -τα επιτόκιααδυνατεί να ανακόψει τον πληθωρισμό. Την ίδια ώρα τα αυξανόμενα επιτόκια εξανεμίζουν την αξία των κρατικών ομολόγων που αγόρασαν μαζικά στα χρόνια της ποσοτικής χαλάρωσης, αφήνοντας τις κεντρικές τράπεζες να μετρούν βαριές ζημιές.
Τo Politico μιλά για την «πτώση των ηρώων», ενώ η νέα κρίση βγάζει στην πρώτη γραμμή τους επικριτές του φιλο-αναπτυξιακού τραπεζικού δόγματος της περασμένης δεκαετίας: «Είναι σαφές πως τα προγράμματα μαζικών αγορών κρατικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες ήταν κολοσσιαίο λάθος» λέει ο γνωστός οικονομολόγος του CEPS Ντάνιελ Γκρος.
Είτε λάθος, είτε σωστό, είναι βέβαιο πως τα χαρτοφυλάκια των κεντρικών τραπεζών αιμορραγούν όσο πέφτουν οι τιμές των κρατικών ομολόγων. Οι συνολικές ζημιές της Fed, της ΕΚΤ, της ελβετικής κεντρικής τράπεζας και της Τράπεζας της Αυστραλίας υπολογίζονται ήδη στο 1 τρισ. δολάρια. Τις μεγαλύτερες ζημιές καταγράφει η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας -ζημιές που έφθασαν στο εννεάμηνο στα 142 δισ. φράγκα και στο 15%-, ενώ ο Γκρος αποτιμά την αντίστοιχη χασούρα για την ΕΚΤ στα 600 δισ. ευρώ.
Ο βασικός κίνδυνος για τις κεντρικές τράπεζες δεν είναι ότι αυτές οι ζημιές θα τις χρεοκοπήσουν. Είναι ότι θα τις αποδυναμώσουν και θα τις κάνουν πιο ευάλωτες στις πολιτικές πιέσεις. Ήδη ο Εμανουέλ Μακρόν έδωσε πρώτος το σύνθημα, αξιώνοντας από την Κριστίν Λαγκάρντ να επιβραδύνει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό για τους δανειολήπτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης το Politico, όμως, λέει ότι μπορεί να είναι η αρχή του τέλους της παντοδυναμίας και της απόλυτης ανεξαρτησίας των τραπεζιτών…
Από την έντυπη έκδοση
