«Δεν ανοίγουμε ακόμα το μπουκάλι με τη σαμπάνια, αλλά την κρατάμε στο ψυγείο», δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Ενέργειας Γιόζεφ Σικέλα, προσπαθώντας να εμφανιστεί αισιόδοξος μετά και τη νέα αποτυχία των 27 να καταλήξουν σε μια λογική λύση για το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Μόνο που η σαμπάνια φαίνεται ότι θα μείνει για πολύ καιρό στο ψυγείο των Βρυξελλών, μέχρι να βρεθεί λύση. Που δεν αποκλείεται να αποδειχθεί …ασπιρίνη για να τιθασευτεί το «τέρας»! Το πιθανότερο είναι αυτός ο χειμώνας να περάσει χωρίς …σαμπάνια.
Μπροστά στην κρίση που επιδεινώθηκε από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι δεσμοί αλληλεγγύης που είχαν σφυρηλατηθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας, τώρα σπάνε. Φαίνεται ότι ο κοινός στόχος είναι να ξεχειμωνιάσουμε χωρίς πολλά τραντάγματα, να ξενυχτήσουμε στα παγωμένα σπίτια μας ,να φτάσουμε στην άνοιξη και μετά βλέπουμε.
Το εξώφυλλο του Economist είναι αναμφίβολα εντυπωσιακό: Μια παγωμένη Ευρώπη, με σοβαρές ενεργειακές και γεωπολιτικές δυσκολίες, ουσιαστικά περικυκλωμένη. Το όπλο αερίου που χρησιμοποιεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν προκαλεί θύματα μόνο στην Ουκρανία. Σύμφωνα με εκτίμηση του Economist, έως και 100.000 άνθρωποι στην Ευρώπη θα μπορούσαν να πεθάνουν από το κρύο.
Όλοι συμφωνούν μεν στην ανάγκη μιας σοβαρής ευρωπαϊκής παρέμβασης για να πέσουν οι τιμές της ενέργειας, αλλά η συζήτηση βουλιάζει μπροστά στα επιμέρους εθνικά συμφέροντα. Σε κάθε περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει αβέβαιη και διχασμένη. Ο καθένας για τον εαυτό του και μια μεγάλη ψυχραιμία για όλους. Οι χώρες μέλη τρέχουν να συνάψουν εναλλακτικές συμφωνίες για να αντικαταστήσουν το Ρωσικό αέριο με αέριο και LNG από την Αλγερία, τις ΗΠΑ, το Κατάρ, τις χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Αλλά και έτσι ακόμη, κινδυνεύουν να πέσουν στην παγίδα του «πολύ λίγο αέριο,πολύ αργά».Και μάλιστα σε πολύ πιο ακριβή τιμή.
Οι μεμονωμένες κυβερνήσεις κινούνται μόνες τους σε δύο μέτωπα: να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει έλλειψη φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια του χειμώνα και να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών με δημόσια στήριξη κάθε είδους και τύπου σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όσες χώρες -όπως η Γερμανία-έχουν περισσότερους πόρους θα μπορούν να τους ξοδέψουν. Αφήνοντας όχι μόνο στην τύχη τους τις φτωχότερες, αλλά και επιβάλλοντας αυστηρά όρια στον δημόσιο προϋπολογισμό τους.
Και όχι μόνο: Οι μεγάλες ευρωπαικές δυνάμεις τα βρίσκουν μεταξύ τους.Το Βερολίνο ζητά βοήθεια από το Παρίσι, υποσχόμενο ένα είδος ανταλλαγής: αέριο από τους Γερμανούς στους Γάλλους για να αναπληρώσουν την ηλεκτρική ενέργεια που τους λείπει, επειδή πολλοί πυρηνικοί σταθμοί έχουν σταματήσει για γενική επισκευή ή λειτουργούν με χαμηλή ταχύτητα. Είναι όμως σαν οι τυφλοί να βοηθούν τους κουτούς, δεν είναι μια ενεργειακή στρατηγική.
Το ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο που βασίστηκε επί δεκαετίες στην φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, είναι πλέον «απαρχαιωμένο», όπως υπενθύμισε ο Φάμπιο Πανέτα ,μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ. Και πρέπει να επανεξεταστεί.
Αντίθετα, η Αμερική που έχει επιτύχει ενεργειακή αυτάρκεια σκέφτεται πάνω από όλα τον εαυτό της. Το εθνικιστικό και προστατευτικό κύμα που πυροδότησε ο Ντόναλντ Τραμπ, έφτασε και κάλυψε τον Τζο Μπάιντεν και τους Δημοκρατικούς.
Στην Ευρώπη όμως υπάρχει ένα είδος ηρεμίας μετά την καταιγίδα. Αλλά ουδείς καταλαβαίνει αν έρχεται μια νέα καταιγίδα.
Οι Financial Times συγκέντρωσαν τις απόψεις των κορυφαίων διευθυντών μεγάλων βιομηχανικών ομίλων: η κοινή πεποίθηση είναι ότι η ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί, ίσως λιγότερο επιθετική, αλλά σε τέτοιο βαθμό που θα υπονομεύσει τις οικονομικές προσδοκίες και θα μειώσει τα εισοδήματα των καταναλωτών.
Η Ευρώπη δεν χρειάζεται ασπιρίνες, αλλά ένα πραγματικό φάρμακο: μια κοινή ενεργειακή πολιτική που πρέπει να χρηματοδοτείται όχι από μεμονωμένες χώρες, αλλά από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ευρωπαϊκούς πόρους.
Μέχρι τότε θα περάσουν πολλοί χειμώνες και η Ευρώπη θα πληρώνει δυστυχώς βαρύ φόρο. Έναν φόρο που μόνο όλοι μαζί, θα μπορούσαμε να μετριάσουμε κάπως Αλλά πού; Οι σαμπάνιες θα σπάσουν από το κρύο, πριν προλάβουμε να τις ανοίξουμε…
