(οι 3 πρώτες Αρχές)
Του Νίκου Ταμπακίδη
Πρώην Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων
Πρώην Γ.Γραμματέας Περιφέρειας Ιονίων Νήσων
Όπως είχαμε αναφέρει στο προηγούμενο κείμενο, Το σύγχρονο «Πλαίσιο Αρχών και Αξιών» για τη Διακυβέρνηση, στη Σύνοδο της Βαλένθια το 2007 αποφασίστηκε η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Καινοτομία και την Καλή Διακυβέρνηση και στα πλαίσια αυτά περιλαμβάνει 12 Αρχές και τους Στόχους που εξυπηρετούν.
Tο Συμβούλιο της Ευρώπης, για να προωθήσει τις 12 βασικές αρχές καλής Διακυβέρνησης, δημιούργησε Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την απονομή της ετικέτας «Εξαίρετης διακυβέρνησης, ELoGE» (European Label of Governance Excellence) σε δήμους που πληρούν μια σειρά από αυστηρά κριτήρια οργάνωσης και λειτουργίας.
Η διαδικασία αξιολόγησης της ωριμότητας των Ευρωπαϊκών δήμων στην εναρμόνιση με την εφαρμογή των 12 Αρχών, προκύπτει από την αυτοαξιολόγηση που κάνουν οι ίδιοι οι δήμοι, αφού συμπληρώσουν τις φόρμες που περιέχουν μια ακριβή περιγραφή κάθε μιας από τις 12 Αρχές καλής Διακυβέρνησης.
Στις φόρμες αυτοαξιολόγησης, οι δήμοι μπορούν να επιλέξουν ότι ανήκουν, από άποψη ωριμότητας ,σεβασμού και εφαρμογής κάθε μιας από τις 12 Αρχές, σε μια από τις ακόλουθες πέντε κατηγορίες :
Μηδενική ωριμότητα 0
Ελάχιστη ωριμότητα 1
Αρχικό στάδιο προσπάθειας 2
Ικανοποιητικό στάδιο δράσεων 3
Πολύ καλή εικόνα σύγχρονης διακυβέρνησης 4
Σήμερα θα παρουσιάσουμε τις 3 πρώτες φόρμες.
ΦΟΡΜΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΡΧΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ | ||||||
Αρχή 1: Έντιμες, νόμιμες, αντιπροσωπευτικές, συμμετοχικές εκλογές | Στάδιο | |||||
Άξονας | Δείκτες | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 |
1. Οι τοπικές εκλογές διεξάγονται ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς και νοθεία, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα. | 1. Οι εκλογές στο δήμο γίνονται νομότυπα, σύμφωνα με το νόμο και τη διεθνή πρακτική. | |||||
2. Οι πολίτες αποτελούν τον πυρήνα των τοπικών πολιτικών και μπορούν να μετέχουν στα κοινά βάσει ξεκάθαρων διαδικασιών. | 2. Υπάρχει σαφώς καθορισμένη διαδικασία διαβούλευσης, βάσει της οποίας ο δήμος δημοσιοποιεί τα σχέδιά του και καλεί πολίτες, ΜΚΟ, τοπικά ΜΜΜ και επαγγελματικούς φορείς για διαβούλευση επί αυτών των σχεδίων. | |||||
3. Ο δήμος φροντίζει ενεργά να βελτιώσει μέτρα και συνθήκες για την στήριξη και διεύρυνση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά. | ||||||
4. Το κοινό ενημερώνεται και καλείται για έκφραση γνώμης από την αρχική φάση μορφοποίησης ενός σχεδίου. | ||||||
3. Όλοι οι πολίτες, άνδρες και γυναίκες μπορούν να εκφράσουν γνώμη στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων είτε αμέσως, είτε μέσω νόμιμων οργάνων εκπροσώπησης. Η δυνατότητα συμμετοχής διέπεται από τις αρχές της ελευθερίας της έκφρασης γνώμης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι. | 5. Υπάρχει ένα ενεργό πρόγραμμα επαφών εκλεγμένων στο δήμο και πολιτών στα πλαίσια των διαδικασιών λήψης αποφάσεων. | |||||
6. Υπάρχει ένα ενεργό πρόγραμμα προτροπής των πολιτών να συμμετέχουν στα κοινά. | ||||||
4. Όλες οι γνώμες, συμπεριλαμβανομένων των απόψεων των λιγότερο προνομιούχων και των ευπαθών ομάδων, λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μεταξύ των οποίων και για θέματα κατανομής πόρων. | 7. Υπάρχει πρόνοια για την διευκόλυνση άσκησης του δικαιώματος ψήφου, ώστε να μην βρεθούν σε μειονεκτική θέση ψηφοφόροι με κοινωνικά προβλήματα. | |||||
8. Υπάρχει πρόνοια για την διευκόλυνση συμμετοχής στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων ώστε να μην βρεθούν σε μειονεκτική θέση πολίτες με κοινωνικά προβλήματα. | ||||||
5. Υπάρχει πάντα μια έντιμη απόπειρα διαμεσολάβησης μεταξύ διαφόρων νόμιμων συμφερόντων επίτευξης ευρείας συναίνεσης για το τι είναι προς το συμφέρον ολόκληρης της κοινότητας και για το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό. | 9. Ο δήμος έχει εντοπίσει βασικές ομάδες ενδιαφερομένων (που περιλαμβάνουν ΜΚΟ, επιχειρήσεις, τοπικά Mέσα Eνημέρωσης και άλλες ομάδες συμφερόντων). Αυτή η λίστα υπόκειται σε έλεγχο και ενημέρωση. | |||||
10. Ο δήμος έχει εισαγάγει τεχνικές για τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων στο δήμο (διαβούλευση, κριτική επιτροπή, προϋπολογισμός συμμετοχής κ.λπ.). | ||||||
6. Οι αποφάσεις λαμβάνονται σύμφωνα με τη βούληση των πολλών, ενώ γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντα των λίγων. | 11. Η δημογραφική σύνθεση του σώματος των εκλεγμένων αξιωματούχων αντιπροσωπεύει τη δημογραφική σύνθεση του δήμου. | |||||
Σε αυτό το δήμο, οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι με τις ευκαιρίες που έχουν για να επηρεάσουν τις δημοτικές αποφάσεις που τους ενδιαφέρουν. | ||||||
ΦΟΡΜΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΡΧΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ | ||||||
Αρχή 2: Αποκριτικότητα | Στάδιο | |||||
Άξονας | Δείκτες | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 |
1. Οι στόχοι, οι κανόνες, οι δομές και οι διαδικασίες προσαρμόζονται στις θεμιτές προσδοκίες και ανάγκες των πολιτών. | 1. Υπάρχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες για τους υπαλλήλους και τους εκλεγμένους αντιπροσώπους σε όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. | |||||
2. Ο δήμος εξασφαλίζει ότι όλοι οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι έχουν στο επίκεντρο τα συμφέροντα των πολιτών. | ||||||
2. Οι δημόσιες υπηρεσίες παρέχονται και οι αιτήσεις και τα παράπονα εξετάζονται και απαντώνται σε εύλογο χρονικό διάστημα. | 3. Έχει αναπτυχθεί και εφαρμόζεται μια ξεχωριστή διαδικασία καταγγελιών σχετικά με τη λειτουργία των τοπικών αρχών, με στόχο το χρόνο απόκρισης και υπάρχουν ενδείξεις ότι χρησιμοποιείται. | |||||
4. Οι πληροφορίες σχετικά με τις καταγγελίες σχετικά με τον δήμο και τις απαντήσεις στις καταγγελίες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν μεταγενέστερων αλλαγών, τίθενται στη διάθεση των εργαζομένων, των εκλεγμένων αντιπροσώπων και των πολιτών. | ||||||
5. Εάν απαιτούνται αλλαγές στην πολιτική και στην παροχή υπηρεσιών, γίνονται ως απάντηση σε έρευνες, αναφορές, διαβουλεύσεις, καταγγελίες και άλλες μεθόδους παροχής στοιχείων. Οι αλλαγές που έγιναν δημοσιοποιούνται. | ||||||
6. Ο δήμος παρέχει καλές υπηρεσίες φροντίδας πολιτών εξασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες παρέχονται από καταρτισμένο και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό που κατανοεί τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού. | ||||||
Σε αυτόν τον δήμο, τα παράπονα σχετικά με την παροχή υπηρεσιών αντιμετωπίζονται με επαγγελματικό τρόπο. | ||||||
ΦΟΡΜΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΩΡΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΡΧΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ | ||||||
Αρχή 3: Αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα | Στάδιο | |||||
Άξονας | Δείκτες | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 |
1. Tα αποτελέσματα πληρούν τους συμφωνημένους στόχους. | 1. Ο δήμος σχεδιάζει τις δραστηριότητες και τον προϋπολογισμό του σύμφωνα με τo Στρατηγικό του Σχέδιο και τα Επιχειρησιακά του σχέδια. | |||||
2. Γίνεται η καλύτερη δυνατή χρήση των διαθέσιμων πόρων. | 2. Τα στοιχεία απόδοσης συλλέγονται και επανεξετάζονται τακτικά. Ο δήμος λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση των χασμάτων μεταξύ της αναμενόμενης και της πραγματικής απόδοσης. | |||||
3. Τα συστήματα διαχείρισης απόδοσης καθιστούν δυνατή την αξιολόγηση και την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών. | 3. Ο δήμος αναπτύσσει και εφαρμόζει ένα πλαίσιο διαχείρισης των επιδόσεων που καλύπτει όλους τους στόχους, τις υπηρεσίες και τις λειτουργίες του, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων δεικτών και εκθέσεων σχετικά με τις επιδόσεις και την πρόοδό του. | |||||
4. Ο δήμος ανταλλάσσει καλές πρακτικές με άλλους δήμους και χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να βελτιώσει τη δική του αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα. | ||||||
5. Ο δήμος αναπτύσσει μια διαδικασία στρατηγικής και επιχειρησιακής αξιολόγησης των δημόσιων πολιτικών. | ||||||
6. Ο δήμος λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των αξιολογήσεών του προκειμένου να εφαρμόσει τις μελλοντικές δημόσιες πολιτικές του. | ||||||
4. Διενεργούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα έλεγχοι για την αξιολόγηση και τη βελτίωση της απόδοσης του δήμου. | 7. Οι διαδικασίες, οι εκθέσεις επιδόσεων και τα συστήματα πληροφοριών ελέγχονται ανεξάρτητα και τα αποτελέσματα αναφέρονται στους συμβούλους. | |||||
8. Όλες οι σημαντικές υπηρεσίες και λειτουργίες αναθεωρούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, για να αξιολογούνται οι επιδόσεις και οι επιπτώσεις τους. | ||||||
9. Ο δήμος τηρεί τα κατάλληλα αρχεία για να εξασφαλίσει την αναγνώριση των προτύπων και να αυξήσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα. | ||||||
Σε γενικές γραμμές, οι κάτοικοι αυτού του δήμου είναι αρκετά ικανοποιημένοι με τις υπηρεσίες που προσφέρει ο δήμος. | ||||||
