Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Ο πόλεμος του φυσικού αερίου παραμένει το επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανακοινώνει αύριο ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να ανταποκριθεί σε ενδεχόμενη συνολική περικοπή των προμηθειών από τη Ρωσία.
Ο πόλεμος εντάθηκε με την είδηση που μεταδόθηκε χθες ότι η Gazprom κήρυξε τη μερική διακοπή των προμηθειών στην Ευρώπη, μέσω του αγωγού Nord Stream 1, λόγω «ανωτέρας βίας». Κατά πάσα πιθανότητα, πρόκειται για μια ρωσική προσπάθεια να επιρρίψει την ευθύνη στις ευρωπαϊκές κυρώσεις για την έλλειψη συντήρησης του αγωγού.
Το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής των προμηθειών μέσω του Nord Stream 1 έχει σπείρει τον πανικό και όλοι περιμένουν με αγωνία να έρθει η Πέμπτη. Είναι η ημέρα που αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες συντήρησης στον αγωγό Nord Stream 1 και θα φανεί εάν η Ρωσία θα συνεχίσει τις προμήθειες φυσικού αερίου.
Η Ευρώπη αναζητεί εναγωνίως εναλλακτικές πηγές που θα αντικαταστήσουν το ρωσικό αέριο, αλλά οι ειδικοί λένε ότι πιθανότατα θα χρειαστεί να φτάσουμε ως το 2025 για την πλήρη, ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα. Μελέτη που εκπονήθηκε από το γερμανικό Ινστιτούτο Αλγορίθμων SCAI, το Ινστιτούτο για τις Ενεργειακές υποδομές και την Γεωθερμική ενέργεια IEG και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, έδειξε ότι για να μπορέσει η ΕΕ να γίνει πλήρως ανεξάρτητη από το ρωσικό φυσικό αέριο, απαιτούνται τρεις προϋποθέσεις: να επεκταθεί η υποδομή φυσικού αερίου, να μειωθεί η κατανάλωση αερίου και να υπάρξει καλά συντονισμένη συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών. Μέχρι τότε, όμως πρέπει να αναμένονται σοβαρά προβλήματα στην παροχή αερίου. Τα τρία επιστημονικά ιδρύματα χρησιμοποιούν υπολογισμούς me μηχανικά μοντέλα ροής, για να αναλύσουν εάν η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μπορούσε να καλυφθεί με την υπάρχουσα υποδομή, σε περίπτωση που διακοπεί πλήρως το φυσικό αέριο από τη Ρωσία.
Το συμπέρασμά τους: Θα υπάρξει κενό στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο στην Ευρώπη ακόμη και με γεμάτες τις δεξαμενές αποθήκευσης. Ο λόγος είναι το σύστημα σωληνώσεων, μέσω του οποίου δεν μπορεί να διανεμηθεί αρκετό αέριο. «Μεσοπρόθεσμα, θα υπάρξει έλλειψη αγωγών για εισαγωγές και τερματικών σταθμών LNG για να μπορούν να απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου…Επιπλέον, το υπάρχον σύστημα αγωγών δεν είναι συμμετρικό. Είναι σχεδιασμένο για να προμηθεύει φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Σωλήνες με μεγάλες διαμέτρους βρίσκονται στην ανατολική Ευρώπη και το δίκτυο διακλαδώνεται προς τα δυτικά σαν ένα «σύστημα φλεβών».
Η αντιστροφή ροής δεν είναι τόσο εύκολη σε ένα τέτοιο δίκτυο, επειδή υπάρχει μόνο ένας περιορισμένος αριθμός σημείων εισόδου, με τεχνικά περιορισμένη χωρητικότητα. Η μετατροπή όμως είναι απαραίτητη επειδή το αέριο σε πολλά υποδίκτυα δεν θα ρέει πλέον προς την κατεύθυνση για την οποία σχεδιάστηκαν αρχικά τα δίκτυα. Η αντιστροφή της κατεύθυνσης μεταξύ Ιταλίας και Αυστρίας παίζει σημαντικό ρόλο εδώ, προκειμένου να καταστεί δυνατή η περαιτέρω μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ουκρανία.
Στο δια ταύτα: «Ακόμη και αν ξεπεραστούν τα εμπόδια, οι τιμές του φυσικού αερίου για τους καταναλωτές και τη βιομηχανία είναι πιθανό να παραμείνουν υψηλές, μακροπρόθεσμα», είναι ένα άλλο συμπέρασμα της έρευνας.
Οι επιστήμονες τονίζουν ακόμη ότι «απαιτείται η ραγδαία αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα θα είναι σημαντική μεσοπρόθεσμα, προκειμένου να εξοικονομηθεί φυσικό αέριο». Και κάτι ακόμη: Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στον τομέα της ενέργειας για να τροφοδοτηθούν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πολλά καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη θα πείτε. Αλλά αυτά έχει ο πόλεμος. Ειδικά για τους Ευρωπαίους που μπήκαν στην «μάχη», για τα «μάτια» άλλων. Χωρίς να έχουν εξετάσει τις ολέθριες συνέπειες …
