Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Τρεις μήνες ισχύουν οι οικονομικές κυρώσεις της Ε.Ε. και των ΗΠΑ εναντίον της Μόσχας, σε αντίποινα για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η αποτελεσματικότητά τους εμπεριέχει πολλούς βαθμούς αμφιβολίας.
Όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά η επιβολή κυρώσεων λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου, ειπώθηκε στις Βρυξέλλες ότι στόχος ήταν να απαντήσει η Ε.Ε. στον πόλεμο, αυξάνοντας δραματικά το «τίμημα για τον Πούτιν». Και έτσι -υποτίθεται – ότι θα αναγκαζόταν ο αρχηγός του Κρεμλίνου να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, καθώς θα άνοιγε ένα δεύτερο μέτωπο απομόνωσης της Ρωσίας.
Ποιο είναι όμως μέχρι σήμερα τουλάχιστον το αποτέλεσμα των κυρώσεων; Τα μέτρα δεν έχουν τελειώσει τον πόλεμο και δεν έχουν εμποδίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας μέχρι στιγμής – δηλαδή, δεν έχουν βοηθήσει την Ουκρανία.
Οι περισσότερες χώρες στον κόσμο δεν έχουν ενταχθεί στα τιμωρητικά μέτρα, ακόμη και χώρες- εταίροι της Ε.Ε. όπως η Ινδία ή η Νότια Αφρική είναι απρόθυμες να επιβάλουν κυρώσεις στη Μόσχα. Ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς το βίωσε δραματικά από πρώτο χέρι στη Σενεγάλη και τη Νότια Αφρική,καθώς σχεδόν ενήργησε σαν ικέτης για να πείσει τις δύο αφρικανικές χώρες να συνταχθούν με τις κυρώσεις Για την Κίνα, ούτε λόγος φυσικά! Ακόμη και η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει βάλει «φρένο» σε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών για το Κογκρέσσο τον προσεχή Νοέμβριο. Με τη βενζίνη να ξεπερνά τα 4 δολάρια το γαλόνι και μάλιστα την θερινή εποχή των μεγάλων μετακινήσεων, οι Αμερικανοί δεν αποκλείεται να θελήσουν να τιμωρήσουν τους Δημοκρατικούς στις εκλογές και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν να έχει να αντιμετωπίσει ένα εχθρικό Κογκρέσσο στα δύο τελευταία χρόνια της θητείας του.
Αντίθετα αποτελέσματα
Η ρωσική οικονομία έχει βέβαια πληγεί, αλλά όχι τόσο άσχημα όσο αναμενόταν. Το ρούβλι έχει ανακάμψει – είναι σε ισχυρότερη θέση από ότι πριν τον πόλεμο έναντι του δολαρίου,ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος από ό,τι στις χώρες μέλη της ΕΕ στη Βαλτική για παράδειγμα και η ύφεση θα πρέπει να είναι σχετικά ήπια.
Ο Πούτιν μπορεί ακόμη και να επωφεληθείται από τις κυρώσεις επειδή ανεβάζουν τις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Και ετσι η ταμειακή μηχανή συνεχίζει να χτυπάει για τα καλά στη Μόσχα.
Οι κυρώσεις έχουν πλήξει όμως την Ευρώπη και τις αναπτυσσόμενες χώρες ακόμη πιο σκληρά. Οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων γίνονται πλέον ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Ταυτόχρονα, η συνεχής σύσφιξη της «βίδας» των κυρώσεων διχάζει πλέον την Ε.Ε. όπως δείχνει η διαμάχη για το εμπάργκο πετρελαίου στη Μόσχα. Παράλληλα, οδηγείται η Ρωσία στην αγκαλιά της Κίνας. Και ο νέος αυτός συνασπισμός δυνάμεων Πεκίνου- Μόσχας,μπορεί να αποκόψει την Ε.Ε. από τον «κινητήρα» της Ευρασίας.
Την ίδια στιγμή, η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τις Ηνωμένες Πολιτείες και καθεστώτα όπως το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αυξάνεται. Το εκπληκτικό είναι ότι ακόμη και ο πάλαι ποτέ «εχθρός» -η Βενεζουέλα του Μαδούρο-έχει γίνει ξανά κοινωνικά αποδεκτή,τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την Ε.Ε..
Το συμπέρασμα; Οι κυρώσεις έχουν αποτύχει, μέχρι στιγμής. Ουδείς από τους επιθυμητούς στόχους έχει επιτευχθεί. Οι επιπτώσεις πλήττουν κυρίως την Ευρώπη και οι πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου έχουν καταληφθεί από ένα είδος «πολεμικής κόπωσης», όπως παραδέχθηκε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ.
Οι 27 ετοιμάζονται τη Δευτέρα και την Τρίτη να επιβάλουν νέο πακέτο κυρώσεων. Θα αποδειχθούν αποτελεσματικές αυτή τη φορά για να αναγκάσουν τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο και να αποσυρθεί από την Ουκρανία; Ποιος το πιστεύει;
