Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Μετά από μια σύντομη παύση λόγω κορονοϊού, οι άνθρωποι επιστρέφουν στους δρόμους… Το ανησυχητικό είναι οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις σε κάποιες ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου φαινόμενα κοινωνικής αναστάτωσης είναι σπάνια, όπως Καναδάς, Αυστρία, Ολλανδία και Νέα Ζηλανδία. Πραξικοπήματα και συνταγματικές κρίσεις σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες είναι πιο συχνές, προκαλώντας διευρυμένες διαμαρτυρίες.
Πέρα όμως από τις τοπικές οικονομικές, συναλλαγματικές, χρηματοπιστωτικές και πολιτικές κρίσεις, αυτή τη στιγμή σοβεί μια νέα κρίση, που είναι σαρωτική και λαμβάνει παγκόσμιες διαστάσεις, αυτή της ακρίβειας και του κόστους διαβίωσης. Ήδη είναι σε εξέλιξη σε αναδυόμενες οικονομίες, ήδη είναι αισθητή στη Βρετανία. Και ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή…
Σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του ΔΝΤ που μετρά την κοινωνική αναστάτωση σε 130 χώρες, τα φαινόμενα κοινωνικής αναταραχής εξακολουθούν να βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε επίπεδα χαμηλότερα από τα προ της πανδημίας, παρότι παρουσιάζουν αυξητική τάση. Προτού ξεσπάσει η πανδημία, κύμα αναταραχών σάρωνε ολόκληρο τον πλανήτη, όπως στη Χιλή με εκτεταμένες προεκτάσεις σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική, σε Μέση Ανατολή, κυρίως Αλγερία, Ιράν, Ιράκ και Λίβανο. Μετά από τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, ζήσαμε κάποια έντονα περιστατικά στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2020, όπως στις ΗΠΑ, με τις διαμαρτυρίες κατά των φυλετικών διακρίσεων, στην Αιθιοπία, σε Βραζιλία, Λίβανο και Λευκορωσία.
Και τώρα, δύο βασικοί παράγοντες έρχονται να καθοδηγήσουν τις παγκόσμιες τάσεις με υψηλό κίνδυνο μελλοντικής αναταραχής. Πρώτον, η άρση των lockdowns της πανδημίας και η υποχώρηση του φόβου συγχρωτισμού ενώνουν ξανά τους ανθρώπους σε κοινούς σκοπούς και επιδιώξεις που είχαν αφεθεί για λίγο στην άκρη. Και δεύτερον, οι αυξανόμενες τιμές ειδών διατροφής και καυσίμων επιτείνουν τις ανισότητες και συμπιέζουν τα εισοδήματα των νοικοκυριών, παρά τα μέτρα στήριξης και τις πολιτικές επιδότησης που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Παρότι, όπως σημειώνει το ΔΝΤ, οι οικονομικές αιτίες που προκαλούν κοινωνικές αναταραχές είναι περίπλοκες, η απότομη άνοδος του κόστους στα πάντα δημιουργεί ένα εκρηκτικό υπόβαθρο στις κοινωνίες.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι όλο αυτό το σκηνικό θα έχει παρατεταμένο αντίκτυπο στις οικονομίες, καθώς οι καταναλωτές μπαίνουν σε μια δίνη αβεβαιότητας με χαμένη παραγωγή σε μεταποίηση και στις υπηρεσίες. Μελέτη του ΔΝΤ έδειξε ότι 18 μήνες μετά τις πιο σοβαρές κοινωνικές εξεγέρσεις, το ΑΕΠ είναι μία ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα απ’ ό,τι θα ήταν υπό κανονικές συνθήκες.
