Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η ΕΕ βρήκε τελικά μια λύση για να επιτρέψει την πληρωμή του ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις της Μόσχας. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα μπορούν να συνεχίσουν να εισάγουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία.
Η συνέχιση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και η διεύρυνσή της, με την είσοδο νέων μελών στο ΝΑΤΟ, δεν θα σταματήσει προς το παρόν τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου. Η ανάγκη έγινε φιλοτιμία! Και προπαντός από τη Γερμανία- την κυρίαρχη δύναμη στην ΕΕ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, άλλωστε, είχαν κυκλοφορήσει ανησυχητικές εκτιμήσεις για τον αντίκτυπο ενός πιθανού αποκλεισμού του ρωσικού φυσικού αερίου. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ που δημοσιεύτηκε στους Financial Times, υπολόγιζε σε 12% την μείωση του γερμανικού ΑΕΠ, στο χειρότερο σενάριο. Λίγο νωρίτερα ο Διευθύνων Σύμβουλος της Basf είχε προειδοποιήσει ότι η διακοπή της ρωσικής ενέργειας θα προκαλούσε στη Γερμανία τη «χειρότερη οικονομική κρίση» από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που «θα κατέστρεφε την ευημερία μας».
Μετά τα καλά νέα, η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη μειώθηκε, αν και παραμένει 4-5 φορές υψηλότερη από την αρχή της κρίσης. Βραχυπρόθεσμα, οι χώρες της ΕΕ αποφεύγουν το φάσμα του …δελτίου και των περαιτέρω αυξήσεων που θα υπονόμευαν τις επιχειρήσεις αλλά και τα νοικοκυριά, που ήδη αντιμετωπίζουν υψηλούς λογαριασμούς και πληθωρισμό. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια σιωπηρή επιβεβαίωση ότι δεν υπάρχει εναλλακτική. Τουλάχιστον άμεσα. Αυτό τονίζεται και στην μελέτη της Rystad Energy που κυκλοφόρησε σήμερα και η οποία φαίνεται να σαρώνει κάθε δυνατή συγκεκριμένη και άμεση εναλλακτική λύση για να κοπεί ο ομφάλιος λώρος με τη Ρωσία :Απλώς δεν υπάρχει αρκετό διαθέσιμο LNG για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση και αυτό μεταφράζεται βραχυπρόθεσμα σε έναν κρίσιμο χειμώνα για την Ευρώπη. Σε επίπεδο παραγωγής, το LNG είναι τώρα εδώ, αλλά θα αργήσει πολύ να ικανοποιήσει μια ταχέως και εκθετικά αυξανόμενη ζήτηση. Αυτό ανοίγει ένα σενάριο διαρκούς ελλείμματος προσφοράς, υψηλών τιμών, ακραίας αστάθειας, ανοδικών αγορών στον κλάδο αλλά και αύξησης των γεωπολιτικών εντάσεων.
Από «πολιτική» σκοπιά δύο πράγματα είναι ξεκάθαρα: Το πρώτο είναι ότι χωρίς ρωσικό αέριο η ευρωπαϊκή οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει και ότι χρειάζονται χρόνια για να προσπαθήσει να απελευθερωθεί.
Το δεύτερο, πιο σημαντικό, είναι ότι η χθεσινή συμφωνία είναι ένα ανοιχτό παράθυρο σε μια πιθανή εξομάλυνση, σε μια «ειρήνη» που μπορεί να είναι και οικονομική και εμπορική. Είναι ένα παράθυρο που υπό αυτές τις συνθήκες, δηλαδή με τις κυρώσεις, δεν μπορεί να μείνει ανοιχτό επ’ αόριστον. Το παράθυρο αυτό μπορεί όμως να κλείσει, αν η σύγκρουση επιδεινωθεί στην Ουκρανία. Ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ της Ευρώπης, διότι στον νέο κόσμο όπου τα κράτη βάζουν την ενέργεια και την επισιτιστική ασφάλεια πάνω από όλα, όσοι δεν έχουν τους πόρους ή αποτυγχάνουν να υπερασπιστούν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους , είναι οι μεγάλοι ηττημένοι.
